Presentación do libro A NOITE QUE SE FOI A LUZ, de Manuel Castro Santamariña, na Casa da Cultura de Vilalba

O Instituto de Estudos Chairegos, Xermolos e a Irmandade Manuel María, coa colaboración do Concello de Vilalba, organizan o xoves 5 de xuño de 2025, na Casa da Cultura de Vilalba, ás 20:00 horas, a presentación do libro A NOITE QUE SE FOI A LUZ, do que é autor MANUEL CASTRO SANTAMARIÑA

Intervirán tamén ALFONSO BLANCO TORRADO, presidente de Xermolos, e MARISA BARREIRO, presidenta do IESCHA.

NOTA-INFORMATIVA-LIBRO-A-NOITE-QUE-SE-FOI-A-LUZ

Andanzas do Suso de Lameliña. VISITA DO INSPECTOR

Andanzas do Suso de Lameliña

Suso de Lameliña

VISITA DO INSPECTOR

Damián nunca oíra aquela palabra, “inspector”, ata que don Servando, o primeiro día despois de regresar das vacacións de semana Santa, lles anunciou:

—Imos ver, nenos. Dentro de poucos días visitaranos o señor Inspector, así que imos preparar ben unhas leccións porque vos vai facer unhas preguntas e tédelas que contestar, non ben, moi ben. Se a resposta non é a correcta, o máis seguro é que vos castigue.

—E a mellor mándanos ao cuarto das ratas, ou que D. Servando? —interviu Gonzalo, cun sorriso pícaro, mentres os demais se botaban a rir.

Pero a algarabía pouco durou; ao intre se extinguiu coa voz trona do mestre.

—Silencio! Que risas son esas! Pobres de vós que cando veña o señor Inspector e, alguén diga algo mal, vos botedes a rir, que xa vexo que vos fai gracia calquera cousa. Se iso sucede, vou ser eu quen vos castigue. E xa sabedes como mas gasto — interviu D. Servando despois de dar uns fortes golpes coa regra sobor da mesa.

Aquela mañá, Damián pasouna toda pensando no inspector. Como sería? Seguro que máis forte e máis alto có mestre. Tería tamén unha vara para pegarlles na palma da man se non sabían a lección? Por como acabara de falar, a ben seguro que ía ser máis serio do normal, máis ca el, e mira que el era serio. Debería, pois, ser moi aplicado, e ter moito coidado o día que os visitase ese home a quen D. Servando chamaba, señor Inspector.

Nada máis chegar á casa, preguntou aos pais que era un inspector.

—É unha especie de mestre que vén de Lugo para ver o que sabedes —respondeulle a nai.

—E logo vai vir á escola?—preguntou o pai, intrigado— Pois tes que estudar moito a ver se che dá unha recompensa.

— Da única recompensa que nos falou o mestre foi do castigo que Iamos ter se non contestabamos ben as súas preguntas —respondeu todo preocupado, Damián.

O asunto quedou así pero durante o tempo de espera pola chegada do inspector mudou de carácter e non houbo día que non preguntase ao seu pai ou á súa nai polo inspector: Que como era, se tería os ollos fríos como D. Servando, de que cor sería o seu traxe…

Mentres tanto na escola dedicaron todas as tardes a preparar unha serie de preguntas sobre xeografía, ciencias, temas patrióticos, aritmética, relixión… Posibles preguntas sobre as que lles preguntaría ao chou o inspector. Así que todos tíñanas que saber moi ben; sería o azar quen decidiría quen ía ter que responder.

Dez días de angustiosa espera, ata que chegou un mércores en que D. Servando, após o rezo de inicio e un canto patriótico, lles deu a nova:

—Ben, rapaces. Mañá vén, D. Miguel, o señor Inspector. A ver como vos portades. Espero que ben.

Aquela noite xa non puido durmir e ao día seguinte a nai tíñalle preparada a roupa dos domingos. Aquel día non ía ser un calquera. Ao chegar á escola xa estaban case todos os compañeiros á porta agardando polo mestre. Todos coa súa mellor roupa, ben lavadiños e ben peiteados, como se fosen á misa de Pascua.

Pasaría media hora, tempo que D. Servando aproveitou para darlles as últimas instrucións sobre como tiñan que portarse co inspector, cando Federico berrou:

—Aí vén! Aí vén!

Efectivamente a través da xanela viron como aparcaba un Simca 1000 e del baixaba un home alto e delgado cunha carteira na man.

D. Servando despois de mandar calar saíu a recibir ao temido visitante. Segundo entraron, erguéronse todos e a ao unísono saudaron:

—Buenos días, Señor Inspector. Como está usted?

—Buenos días niños. Sentaos, sentaos!

Houbo un silencio espeso. O mestre e o inspector puxeronse a falar en voz baixiña na tarima. Pouco despois, mandaron aos nenos a xogar.

—Por min que veña todos os días o inspector este —ía dicindo o fillo do xastre a quen non lle gustaba nada a escola.

—Si, si. Xa verás, xa! Dígocho eu que hai tres anos tamén nos visitou. Claro a maioría aínda estabades en párvulos. Agardade, agardade! —retrucoulle Marcelino, un dos veteranos.

Unha vez fóra e tras esculcar con coidado pola xanela de a carón da mesa do mestre e ver que o único que facían era mirar e pasarse uns papeis, puxéronse a xogar. Case unha hora na que se esqueceron do inspector e mesmo de que estaban na escola. A roupa dos domingos cando volveron entrar, máis ben parecía a de andar coas vacas.

E comezaron as preguntas. Na terceira, Damián quedou paralizado cando o inspector se dirixía a el e lle preguntaba:

—A ver, este niño de pelo rizo. Sabe decirme algo sobre el río Ebro? O corazón púxoselle nun puño, respirou fondo, ergueuse do pupitre e comezou a falar:

—El río Ebro nace en Fontibre, cerca de Reinosa, provincia de Santander, pasa por…

—Muy bien, muy bien.

Damián soltou o aire, aliviado. Ao sentarse case dá co seu corpo no chan. Quixeron escoitarse unhas leves risas pero a cara de D. Servando acalou a tentativa de insurrección.

—A ver, tú, el que está al final al lado de la ventana. Dinos algo de El Caudillo.

—Francisco Franco, Claudillo de.. —comezou a dicir, Pepe do Fogueteiro.

Unha onda de risas, desta volta non reprimidas, estalou na aula. O mestre golpeou na mesa. O inspector recriminou:

—Claudillo, no, bobo! Caudillo! Caudillo! No me estraña que tus compañeros se rían de ti.

—Perdón, D. Miguel. Francisco Franco, Caudillo de España por la gracia de Dios vino a este mundo para salvarnos de los rojos y de… —proseguiu co relato como se se tratase dunha ladaíña.

—Ahora si. Esto ya me gusta más — díxolle dándolle unha pequena caricia na caluga—. Pero tienes que tener cuidado para otra vez, no vayan a pensar que estás ofendiendo a nuestro Caudillo. Como dijiste que te llamabas?

—Me llamo Pepe, Señor Inspeutor.

Máis gargalladas.

—Vale, vale! Ya está bien! A ver si terminamos la fiesta en paz. Tú, como te llamas? Si, tú, el compañero de Pepe.

—Luís, señor Inspector. A su disposición para lo que precise.

O inspector axustou a postura.

—Luís. Vamos a ver, si tanta gracia te hizo lo que dijo tu compañero, háblame entonces del Misterio de la Santísima Trinidad.

—El Misterio de La Santísima Trinidad nos dice, nos dice. Ah!, si xa sei. Nos dice que en Dios hay tres personas Padre, Hijo…

—Muy bien, si no fuese por eso de “xa sei, xa sei”. Tú eres español, verdad? Pues tienes que hablar en cristiano, o sea, en castellano y no en ese dialecto de bárbaros. D. Servando tiene que tener más cuidado con estas cosas. No podemos permitir que nuestros pupilos utilicen estas palabras tan soeces, ni tan siquiera en el patio. Me comprende, verdad? Silencio absoluto. D. Miguel seguiu facendo outra serie de preguntas ata que chegou o remate da clase e se despediu de D. Servando e dos alumnos, despois de entoar a canción do día: “Por Dios, por la Patria y el Rey”. Estes erguéndose dos asentos, exclamaron a coro:

—Usted lo pase bien, D. Miguel. Que tenga buen día.

Damián cando se viu na rúa xa era outro, sentíase aliviado. O do señor Inspector —Inspeutor, dixo para si, botando un pequeno sorriso ao lembrarse do que dixera o seu colega Pepe— non era para tanto. E pensar que estivera semanas preocupado por aquel home. Tampouco foi como dixera o seu pai, a el que contestara ben á pregunta non lle deron ningunha recompensa. O que temo é á tarde: a ver que nos di D. Servando polas gargalladas que nos tiramos.

Cando chegou a casa, cantaruxando: “ Por Dios, por la patria y el Rey, lucharon nuestros padres. Por Dios, por la patria y el Rey, lucharemos nosotros también…”, preguntoulle a súa nai, nada máis velo entrar:

—Moi contento vés, Damián. Que tal che foi co inspector?

—Ben, moi ben. Boh! O inspector, o inspector, total é un mestre como D. Servando, máis alto, máis delgado e… máis feo. Iso si, no canto dunha vara de abeleira leva unha carteira tan grande coma el.

A súa nai, non tivo máis remedio que botarse a rir.

—Anda, vai lavar as mans e séntate a xantar, que hoxe prepareiche un caldo de verzas, dese que tanto che gusta.