Andanzas do Suso de Lameliña O ÚLTIMO COWBOY DE CASTROVERDE

por Suso De Lameliña | Sep 5, 2025 | Andanzas do Suso de Lameliña, Autores/as, Colaboracións, Creación, Literaria, Xeral

Andanzas do Suso de Lameliña

Suso de Lameliña

O ÚLTIMO COWBOY DE CASTROVERDE

Non vou negar a miña afección polas novelas de vaqueiros na época de estudante de bacharelato na cidade das murallas. Máis ca un simple entretemento — motivo polo que as lía— foron o caldo de cultivo da miña posterior lectura, que non sei se definir como compulsiva ou convulsiva.

Antes de interesarme polos pistoleiros, pola dura vida na fronteira de Texas ou polos buscadores de ouro de Dakota do Sur, as miñas lecturas estiveran marcadas por Verne, Stevenson ou Enyd Blyton. Mais ao chegar a Lugo estes autores deron paso a Estefanía, e Kane, entre outros. As noveliñas do oeste eran as máis accesibles para o meu peto e tamén para os dos meus colegas de lectura, cos que, naturalmente, intercambiaba as xa lidas. Así evitabamos ter que ir ao kiosko habitual cambialas por unha ou dúas pesetas e, no seu canto, podíamos destinar ese diñeiro aforrado para mercar algún Celta curto, que vendían soltos e, con algo de sorte, incluso algún Ducados.

As rapazas, pola súa banda, seguían un ritual semellante coas novelas gráficas da escritora de Viavelez, Corín Tellado; historias de amor e celos que circulaban con igual intensidade entre as manas das lectoras. Moitas veces me ten tentado o demo mercar algunha, pero dábame vergoña. Que dirían os meus amigos? Naquela época no que o xénero marcaba tanto a
nosa vida, era de ousados, un mozo ler unha novela de Tellado ou viceversa, unha moza ler a Estefanía. Acababas sendo sinalado como marica ou marimacho.

A lectura deste tipo de literatura, se así lle podemos chamar, duraría un par de anos, sempre alternada coas lecturas obrigatorias ou aconselladas por parte da profesora de Literatura. Lecturas que te engachan como pode suceder coa droga ou o alcohol e que algúns non foron quen de superar ata que Deus ou o demo —vai ti saber—os veu veu chamar.Tal era o caso de Venancio, un veciño meu. Un caso, podería afirmar, malia non ser psiquiatra, clínico. Cando eu estaba na idade da puberdade el xa era maior, polo menos pasaba do corenta, desde o meu punto de vista de púbere, un ancián.

Venancio sempre ía provisto, como mínimo de dúas novelas asomando nos petos da súa chaqueta ou gabán. Un pouco a imitación do gran escritor de Lugo, Ánxel Fole, que a cotiá levaba a metade do diario “El Progreso”, fóra do peto. Un amigo meu de Oviedo, gran admirador do poeta e cuentista Fole, sempre que falabamos del, lembrábame esa comunión entre o diario de Lugo e o escritor, que por outra parte era articulista do mesmo.

Venancio, amigo da familia, tenme convidado moitas veces á sua casa para presumir de biblioteca. Unha biblioteca única e exclusivamente formada por este tipo de novelas, coa excepción de “El Quijote” e “Los Miserables”. Estefanía, Keith Luger, Silver Kane…, ateigaban os andeis daquel peculiar santuario de letras, arca do saber ou xardín de libros. Calquera desas definicións nos podería valer para describir aquel cuarto con cheiro a humidade, tinta e madeira vella.

Co paso dos anos as historias foron calando tanto na súa alma que comezou a falar e a actuar como un personaxe máis dos seus amados autores.
Tan pronto era un forasteiro acabado de chegar a un saloon de Dodge City: —Esta vila está chea de tramposos e buscavidas —berraba ao entrar no café de Vicente e pedir un whisky, que viña a ser unha cervexa San Miguel rebaixada con gaseosa “El Castillo”; gaseosa elaborada na vila, mesturando auga cunha especie de pós na fábrica de Emilio Pol. —A vida é dura na fronteira, amiga —soltaba cando, sentado nunha cadeira tomaba un viño mentres no televisor botaban “El Virginiano”, un ama de casa entraba na tenda de Hortensio mercar garavanzos ou bacallau e se queixaba do prezo. E así, para cada situación sempre tiña algo que dicir.

Aínda se segue a falar hoxe na vila daquela mañá de domingo de feira cando un labrego rifaba cun tratante por un trato de gando e apareceu el co seu elegante gabán. —Aquí só hai unha maneira de resolver isto, un duelo. Eu podo ser unha testemuña, a outra, coida que D. Manuel, o cura, pode ser a persoa máis axeitada. De paso aproveita para suministrar o derradeiro mandamento ao que teña a mala fortuna de caer con honor. Os feirantes miráronse, mirárono, e botáronse a rir. Pero el non ría. Levou a man ao bolso do gabán e sacou… “Leyes de plomo” de Marcial Lafuente Estefanía. —Aquí está a lei do Oeste. A ver se vos instruídes algo. Así saberedes como se resolve unha disputa entre homes de honra.

Venancio, que por certo nunca deu un pau á auga, seguiu no seu mundo de cabalos, pistoleiros e foraxidos. Nunca pisou Kansas nin Texas, pero no seu corazón ata a súa morte, ocorrida pouco antes de rematar o século pasado, seguiu a ser o último cowboy de Castroverde.