O Instituto de Estudos Chairegos (IESCHA), en colaboración coa Academia Galega do Audiovisual e o Concello de Vilalba, e coa financiación da ICAA-Ministerio de Cultura e a Axencia Galega das Industrias Culturais, organiza a 1ª Sesión de CurtaS, coa proxección de 3 CURTAMETRAXES:NAI, VÉXOTE E PURA, dando comezo deste xeito ao CICLO MESTRE MATEO-2025 que durante os próximos meses brindaranos a oportunidade de poder disfrutar das películas finalistas (documentais, longametraxes e curtas) dos XXIII PREMIOS MESTRE MATEO.
Esta PRIMEIRA proxección terá lugar no Auditorio Municipal de Vilalba o xoves 19 de xuño de 2025, ás 20:00 horas.
O IESCHA organiza a X Ruta Cultural: Andando as terras de RIBADAVIA, prevista para o domingo 29 de xuño de 2025. Guiad@s polo historiador da cultura galega, Felipe-Senén, coñeceremos a cidade e arredores de Ribadavia, capital dos cinco ribeiros.
15 de xuño: Excursión ao Altar de Adai e taller de modelado 3D (con inscrición)
21 de xuño: Inauguración da exposición
11 e 25 de xullo e 1 de agosto, Visitas guiadas
(Presenza das artistas en lugo: ata o 22 de xuño)
🔹Información da presente residencia artística:
Desde hai unhas semanas o colectivo IVY ( Ida e volta ) formado por Raquel Vázquez e Laura Valdivieso atópase investigando sobre a creación de novas lendas ao redor do Altar de Adai, unha antiga estrutura de pedra con columnas gravadas, oculta entre os bosques de Lugo, vinculada a prácticas de agoiro e simbólicas. Na súa investigación, non só traballan sobre a dimensión material do territorio, tamén sobre os seus solapamentos mitológicos.
🔹Sobre as artistas:
Conformado por Raquel Vázquez e Laura Valdivieso, IDA E VOLTA (IVY) é un colectivo de investigación e experimentación artística fundado entre prácticas analóxicas e dixitais. O seu traballo desmonta e reconfigura narrativas sobre o territorio para repensalas críticamente no contexto dos tempos convulsos actuais. A través do cruzamento entre linguaxes estéticas e metodoloxías especulativas, IVY propón novas formas de ler e habitar as paisaxes contemporáneas.
🔹 Residencias artísticas 2025:
Visión Periférica é o programa de residencias artísticas do espazo de investigación, creación artística e produción cultural contemporánea de Leira Haus para 2025, premiado nacionalmente e financiado por las Axudas INJUVE á creación.
Non ciclo Corzas, penas e transparentes, Leira busca rescatar esas mitoloxías que permaneceron no limiar, reclamando novas formas de ser miradas, narradas e encarnadas.
Visión periférica: rede local de exploración contravisual, á súa vez é unha rede de investigación e creación artística que propón un marco crítico para repensar a construción de imaxinarios territoriais desprazando as visualidades hexemónicas sobre o territorio e as súas existencias, a través das tecnoloxías, o videoarte e as prácticas artísticas colaborativas situadas. Unha mirada desviada aos centros mediales e dixitais, e ao seu confinamento exclusivo aos grandes polos da cultura.
🔹 Seguintes pasos:
-Primeira residente : Marta Valverde (Nigran)
-Segunda residencia: Ida e volta (IVY) Laura Valdivieso e Raquel Vázquez (Vigo e Alacante)
-Terceira residencia: Antía Carreira (Lugo)
-Cuarta: por convocatoria pública nacional, Leira levará a Lugo á bienal artística Internacional THE WRONG
Finais dos setenta, tras décadas de ditadura, novos tempos de liberdades e esperanzas nun futuro mellor, abríanse paso. Barcelona, unha cidade de alma cosmopolita, debido ao seu carácter portuario e á súa proximidade con Francia —baste lembrar as peregrinacións en autobuses de barceloneses e barcelonesas que acudían a Perpignan ver “El último tango en París” de Bernardo Bertolucci—, comezaba a consolidarse como epicentro de contracultura e modernidade.
As Ramblas e o Barrio Gótico como grupo de encontro de artistas, escritores e músicos; a revista Ajoblanco; salas como Zeleste de ambiente nocturno; teatro experimental que desafiaba as normas establecidas…, son exemplos da vida cultural desta cidade nos derradeiros anos do réxime e primeiros da democracia.
Pero ao lado destas manifestacións culturais e lúdicas, había unha sala mítica,”La Paloma”, fundada a principios do S.XX; unha sala de baile que sobrevivira a monarquías, republicas e ditaduras e que aínda conservaba un aire canalla, unha elegancia gastada mesturada co cheiro a Ducados e a perfume barato.
María, emigrante aos dezaseis anos da zona dos Ancares lugueses era unha das asiduas todos os sábados e algún que outro domingo e festivo. Traballaba de criada no barrio de Pedralbes para un empresario do mundo do espéctaculo. A muller era alemana e tiña dúas fillas, das que se tiña que facer cargo; unha delas, que chegaría a triunfar nos medios de comunicación, acabaría casando co fillo dunha famosa aristócrata.
Unha noite de sábado de María en “La Paloma” desenvolveríase máis ou menos como a continuación detallo.
María entra na sala como quen pisa un escenario. Para ela a noite non eran só unhas horas de diversión e xolda, era unha especie de combate, onde tiña que demostrar que aos seus corenta e pico anos (poucos, segundo ela; bastantes, segundo os coñecidos), seguía a ser a excelente bailadora, que sempre foi, e que nas festas de agosto cando regresaba á súa aldea de Cervantes, facía gala ante os mozos, que atónitos ficaban ollando para ela e a súa parella, mentres agardaban a súa quenda.
Como todos os sábados o local atópase a reventar. Tras pedir unha copa de cava, achégase a escoitar a orquestra e observar como a pista comeza a encherse de bailadoras e bailadores. Apura o líquido espumoso, a súa bebida preferida, e regresa a pedir outra copa. É o ritual de sempre, dúas tomas para coller fórza e lanzarse ás fieras. Logo á medianoite, outras dúas copas serán as encargadas de proporcionarlle os folgos necesarios para rematar, esgotada, sobre ás tres da madrugada, camiño da súa casa de Hospitalet, no coche dalgún amigo ou na súa falta, nun taxi.
Xa temos a María na pista bailando un tango cunha parella imaxinaria. Cando remata a peza, un tipo de bigote e camisa aberta ata o embigo, exhibindo unha gran cadea de ouro da Virxe do Carme, tócalle lixeiramente no ombreiro e dille:
—Bailamos.
Mírao de arriba a abaixo. Era a primeira vez que ve esa cara. Crava os seus ollos nos del, ata facerlle baixar a vista. Un cheiro a “Varón Dandy” profana as súas pituitarias. Pero un baile non se lle rechaza a ninguén, así que acepta.
Mentres a orquestra interpreta o bolero “Bésame mucho”, comezan a xirar marcando o ritmo. Ben, marcando o ritmo é un dicir, porque o tipo de bigote, moi douto, moi douto no baile, non é. María, mentres tanto absorta nas súas cavilacións: que aquel home pisaba como se quixese plantar patacas na horta, que a cousa tiña traza de rematar co nocello tronzado, que Adolfo aínda non chegara — ese si que baila ben, arre demo!— e que se segue apretándoa así vai rematar por vomitar por el, incluida a “escudella” que vén de cear.
Cando a música para, María despídese con elegancia e busca refuxio en Adolfo, que naquel intre —bendita salvación— está entrando pola porta. Agora si lle vai prestar o baile. Con Adolfo pode xactarse do seu depurado estilo á hora de danzar. A pista de baile empeza a encherse de historias: miradas furtivas, parellas que se bican bailando unha cumbia, promesas pasaxeiras que morrerán co encendido das luces. E María e Adolfo, tal Apolo e Artemisa inmersos nunha danza divina como se todo o Olimpo estivese a contemplalos.
Ao final “La Paloma” era iso, un baile ben botado, unhas copas de cava e un tipo de bigote disposto a amargar a noite se non fose pola oportuna chegada de Adolfo.
