Quince consellos coma quince pétalos que conforman a flor da igualdade. Así se nos presenta este breve ensaio da autora nixeriana, que xa ten constatado en libros anteriores o moito que nos queda por facer, aínda, na loita feminista. Quizais sexa neste volume onde Chimamanda pon o foco, ex professo, na educación das novas xeracións. E é que non podemos pasar por alto o papel fundamental que exerce a formación nos primeiros anos de vida.
Agora que estamos inmersxs na “volta ao cole”, igual é un bo momento para reparar nas reflexións que aquí se recollen: desde rexeitar estereotipos e prexuízos sexistas, pasando pola importancia do traballo en equipo ou a lectura coma actividade ligada ao pensamento até reforzar a autoestima na infancia. Todo isto contado de maneira clara e concisa, achegando múltiples exemplos cos que nos atopamos no día a día, pois nada hai de inverosímil no relato desta escritora.
Con todo, xa se nos advirte nas primeiras páxinas, que estes quince consellos poden non dar os resultados esperados (lembremos que a educación das crianzas non é exclusividade dxs proxenitorxs, toda a tribo educa). Mais o importante é non desistir e intentalo. Algo lograremos no proceso, non hai dúbida. Porque se non vivimos como pensamos, corremos o risco de acabar pensando como vivimos.
Agosto préstase para a calma, para o pracer de lecturas incendiarias que non poden ser interrompidas polo dioivo da présa. Ou iso penso mentres saboreo opouso do mel que deixa O cuarto de Jane, escrito por Charo Pita e ilustrado por Pilar Cancio.
“Se os meus labios fosen
as páxinas do libro que les na bocanoite,
pronunciarían o teu nome con puntos suspensivos
para seducirte coa sinuosa silueta
do inesperado”.
Galardoado no XV Certame de Poesía Erótica Illas Sisargas, preséntase coma un poliedro de voces femininas, no que dependendo da óptica, ás veces intervén un Nosoutras, Ela ou Eu. A obra afástase, acertadamente, de calquera estereotipo ou prexuízo de índole sexual. Por iso, entre as súas follas aparece a anana, as cegas ou mulleres menopáusicas, para encher de poesía o baleiro destoutras realidades.
De ritmo vibrante, amosásenos a escrita coma actividade ligada ao desexo, onde unha Jane, aberta de pernas ao mundo, vai danzando palabras.Sedúcenos o bambán do que se di, mais tamén do que se intúe, do que experimenta o corpo ao deixarse caer no seguinte verso. Sen valados mentais, acompañado pola arte da insinuación, este é un libro para devorar lentamentee alongar o éxtase do seu final.
Eu non perdería a oportunidade de lelo e, se a ocasión o merece, lelo en alto para gozo doutros ouvidos.
Desde hai xa uns anos, procuro seguir de preto as novas voces da literatura catalá. Coido que isto responde, dalgún xeito, ao desexo de manter intacto ese cordón umbilical que me une á terra de nacemento e que segue a nutrirme de amor pola lingua en que Salvador Espriu ou Maria- Mercè Marçal escribiron os seus versos.
Achégome a este libro con certa cautela, desconfiando algo do rebumbio dos máis vendidos. Porén, o prexuízo dura escasamente uns minutos, o que tardas en uliscar a portada e contraportada e realizar unha busca rápida sobre esta autora emerxente. Non esaxero en absoluto se afirmo que desde a primeira páxina caio rendida a esta marabilla literaria, que xa leva acadado varios premios. A medida que avanzo na súa lectura constato que Canto jo i la muntanya balla é moito máis que unha novela de moda.
Ambientada nos Pirineus, nunha zona fronteiriza, esta obra está cargada de poesía, historia e fantasía. Nela vanse superpoñendo diferentes relatos, coma se fosen capas terrestres, tomando a palabra moitos dos elementos que conviven nese ecosistema: mulleres e homes, pantasmas, bruxas, nubes e corzos, entre outros. A vida amósase de maneira fragmentaria, fuxindo da uniformidade e a compracencia, sendo o público lector quen recompoña definitivamente este poliedro imaxinario.
Mentres leo non podo evitar extrapolar algunhas das imaxes que se evocan ao territorio galego. Así, por exemplo, as dones d’aigua ben poderían pasar polas nosas mouras, e os guerrilleiros que foxen cara o exilio francés por calquera dos maquis agochados na serra dos Ancares. É realmente abraiante a dimensión que acadan estas pequenas fiestras que, capítulo a capítulo, a autora nos vai deixando entreabertas.
Só podo engadir que este é un libro perfecto para vivir nel durante moito tempo, para entrar e saír coma ríos amantes, para visitar o niño e sentir a calor da plumaxe da nosa estirpe. Si us plau, gozádeo.
É a literatura infantil territorio exclusivo do público máis miúdo? Coido que certas etiquetas están, a maior parte das veces, para obvialas. Por iso, hoxe, traio unha pequena mostra de que xs adultxs podemos e debemos deleitarnos con textos pensados, en primeira instancia, para a infancia.
No País do Gran Furado de Xerardo Quintiá hai poesía, xustiza, igualdade e, sobre todo, fantasía. Interésame moito este último ingrediente porque creo que é do que debe servirse a literatura, desa capacidade inesgotábel para evocar outros mundos e personaxes que transgridan as pautas convencionais. Ademais, as ilustracións de Noemí López Vázquez contribúen a potenciar o fabuloso imaxinario deste libro.
Sen dúbida, estamos ante unha historia moi ben contada –merecedora do II Premio Fina Casalderrey- que nos devolve unha mirada crítica da sociedade actual. Sóavos de algo o país en que as mulleres pasan todo o tempo traballando? Ou as ameazas que reciben aquelas que desde asociacións, institucións ou outros movementos sociais pretenden mudar as estruturas patriarcais?
Insisto en que, ademais de ler este libro ás crianzas, debemos lelo para nós, para non deixarnos vencer por ese perigoso conformismo que tende a instaurarse en determinadas etapas da vida, para crer en todas as Toribias e ESKORNA- KABRAS que loitan día a día por un mundo mellor.
O País do Gran Furado cabe en calquera bolso ou mochila. Podemos lelo mentres agardamos polo autobús ou tomamos un café nun bar. E quen sabe, quizais tras a súa lectura, recuperemos algo do espírito rebelde que tanta falla nos fai.
É a primeira vez que leo a Belén Gopegui e sei que non será a última. Descúbroa grazas a unha mención que Irene Vallejo realiza nun dos seus libros. Nos últimos meses, sen pretendelo, esta vén sendo unha práctica habitual en min: pasar dunha escritora a outra por recomendación dunha primeira. E así vou tecendo, cal Penélope, unha rede de lecturas sororal.
O texto obedece a unha conferencia impartida pola autora en marzo de 2019 no ciclo titulado Ni ellas musas ni ellos genios. Mais poderiamos dicir que o contido desta conferencia é, de entrada, inesperado. A protagonista destas páxinas é, nin máis nin menos, que Margarita Durán, unha grande anónima (coma tantas outras) que merece ocupar, tan sequera, un pouco do noso prezado tempo.
Gustaríame advertir que a voz que conduce esta historia non é a dunha filla. Aínda que achega información de primeira man, á que accede, precisamente, na súa condición filial, este relato transcende o ámbito privado da familia. E, asemade, o relato extrapólase a outras moitas vidas tapadas por algún dedo Sol.
A medida que vou sabendo máis sobre Margarita Durán, vou tirando, simultaneamente, do fío da propia xenealoxía feminina. Atopo demasiados nexos entre a protagonista do libro e algunhas das mulleres que me precederon. A lectura acaba por converterse nun exercicio de introspección e agradezo que me coloque nese terreo pantanoso dos interrogantes.
Que foi dese talento que non puideron desenvolver (elas)? Que camiños seguirían as súas vidas de teren a oportunidade de exercelo? Por que atopo tantos obstáculos para dedicar o meu tempo ao que realmente desexo? Quen me pasou este testemuño? Quen me di “cala nena, cala”?
O persoal segue sendo político e Belén Gopegui lémbrao, cunha escrita honesta e comprometida, nestas páxinas. Non por casualidade recolle esta cita de Adrienne Rich, que hoxe copio nun post- it: “Nadie nos dijo nunca (a las mujeres) que tendríamos que estudiar nuestras vidas (…) como si fueran historia natural o música”.
