por Beatriz Dourado | May 30, 2022 | Autores/as, Colaboracións, Creación, Literaria, Oasis, Xeral
OASIS
Beatriz Dourado
Título do libro: 15 voces da nova poesía galega
Autora: VVAA
Editorial: GADISA Retail SLU
Ano de publicación: 2021
Non sei se tocaba ou non unha antoloxía poética neste espazo, aínda que tampouco sigo unha orde fixa para falar dos libros. Porén, este chegou a minde casualidade, nunha das visitas á biblioteca. Pouco antes lera outra dasantoloxías poéticas máis recentes, Poesía galega novísima, publicada pola editorial Urutau, onde coinciden algunhas das voces que aquí atopamos. En calquera caso, a primeira impresión, unha portada na que aparecen case seguidas as palabras “poesía” e “GADIS”, descolocoume algo e iso xa foi motivo suficiente para espertar a miña curiosidade.
A introdución por parte da profesora María Xesús Nogueira desvélanos parte dese misterio, pois sitúanos na homenaxe á poeta Xela Arias, Letras Galegas 2021, defensora de levar a poesía a lugares pouco habituais. Debo recoñecer que me gusta a proposta e que me gustaría ver moita máis poesía pola rúa,polos parques, polos hospitais ou, incluso, polas autoestradas. Por que non? Mais o realmente revelador é o interior do libro. Poesía sublime que se filtra polos buratos dunha cesta da compra. Porque o feito de achegar a poesía a todos os públicos non debe restar nin un ápice da súa calidade.
Andrea Nunes, Tamara Andrés, Lúa Mosquetera, Gonzalo Hermo, Samuel L. París, Ismael Ramos, Quico, Helena Salgueiro, Xabier Xil, Rosalía Fernández Rial, Daniel Landesa, Celia Parra, Cristina V Miranda, Pompa & Boato e Alba Cid constitúen esta magnífica polifonía. Diversa na forma e no tema, mais impregnada de frescura e cotiandade. Así mergullámonos no amor- balea/ mentres se abren as espigas/ co recendo aínda do primeiro pracer/ brindando pola amizade/ escribindo postais desde cidades tristes/ lembrando o rito da casa cada quince de agosto/ asumindo a derrota en cada píxel da pantalla. Sen aforros/ sen reloxo/ perdidas nalgún lugar do atlas/ somos dor e somos pracer. Foi así como comezamos a parirnos…
Benvida sexa a poesía que, con furia nova, nos atrapa para sempre. Neste caso, deixarse vencer é a mellor das recompensas.
por Beatriz Dourado | Abr 30, 2022 | Autores/as, Colaboracións, Creación, Literaria, Oasis, Xeral
OASIS
Beatriz Dourado
Título do libro: Os seres queridos
Autora: Berta Dávila
Editorial: Xerais
Ano de publicación: 2022
Acabei de ler Carrusel de Berta Dávila pouco antes do comezo da pandemia, desexando mergullarme en máis libros da autora. No transcurso destes anos raros, por un motivo ou por outro, ou quizais porque a vida, tristemente, non chega para tantas lecturas, detiven ese anhelo. Até hai unha semana. E compenseino, ou iso quixen crer, mercando a un tempo Os seres queridos e Un elefante na sala de estar. Hoxe quero centrarme no primeiro.
Nuns días seguramente recibirei, coma boa parte das mulleres que temos fillxs, algunha mensaxe edulcorada felicitándome por ser nai, igual que me poderían felicitar por ter os ollos castaños ou por durmir boca abaixo. Nalgúns casos, gardarei silencio, noutros, intentando non resultar moi arisca, direi que non teño nada que celebrar. Sentireime, novamente, unha rara avis. Ou, quizais desta volta, non tanto, xa que o pouso deste libro acompaña, dalgunha maneira, ás disidentes.
Gústame que as novelas teñan a ousadía de abrir fiestras sobre tabiques moi ben cimentados, que amosen as fendas por onde se filtra a luz. Os seres queridos faino. E faino sen grandes sobresaltos, sen exceso de épica, sen pretender unha gran trama, mais reclamando o dereito a contar desde o outro lado, nomeando o que se oculta, a través da voz da súa protagonista. A crianza, a separación, a vida en parella, o aborto, os vínculos familiares ou as amizades son algúns dos elementos sobre os que se constrúe un relato verosímil, valente e cargado de afectos.
“Nunca experimentei o amor maternal porque non quero o meu fillo polo feito de ser súa nai, senón por quen é el; porque non me pertence, pertence ao mundo; porque non o instrúo nin o dirixo, apenas o acompaño, como el me acompaña a min. Levoume moito tempo descubrir que o vínculo entre o neno e eu non era necesariamente un imán ou unha maxia, aínda que pareza ser así para outras nais e, en concreto, para a maioría das nais da ficción. A descuberta foi reveladora: se o vínculo non era hipnótico e instantáneo, daquela podía, igual que fixera con calquera das outras persoas que amaba, construír o amor maternal, coma quen constrúe un tecido de punto e lle dá forma á súa primeira bufanda”.
A faixa branca do libro pon en letras maiúsculas XXXVIII PREMIO XERAIS DE NOVELA. Unha vez que a quitas a elegancia do espido supera calquera recoñecemento máis que merecido.
por Beatriz Dourado | Abr 1, 2022 | Autores/as, Colaboracións, Creación, Literaria, Oasis, Xeral
OASIS
Beatriz Dourado
Título do libro: O sentido do abraio
Autora: Rachel Carson
Tradutora: Patricia Buxán Outeiro
Editorial: Catro Ventos
Ano de publicación: 2018
Rachel Carson (1907-1964) é unha das tantas autoras, esquecidas ou non tratadas co rigor que merece á súa obra, á que unha ten a sensación de chegar tarde. Así a todo, cómpre agradecer que unha editorial coma Catro Ventos, baixo a magnífica tradución de Patricia Buxán Outeiro, nos achegue na nosa lingua este ensaio, que se publicou por primeira vez, de maneira póstuma, en 1965.
O sentido do abraio toma como contexto o condado de Lincoln do estado de Maine, na zona de Southport, onde a bióloga construíu a súa cabana, preto do mar, nunha especie de refuxio para observar a natureza e escribir.
A priori, poderiamos considerar que o libro vai dirixido a familias e crianzas, xa que a propia Carson, impulsora do ecoloxismo moderno, sérvese da experiencia de aprendizaxe que realizou co seu sobriño Roger, fomentando a percepción, a observación e o gozo pola contorna natural. Porén, ao meu xuízo, diría que ninguén está excluído desta lectura, xa que se hai algo que podemos cultivar durante toda a vida é, precisamente, a curiosidade que nos vai encamiñando cara o sentido do abraio. En palabras da autora:
“O mundo dun pequeno é fresco, novo, fermoso, está cheo de sorpresa e entusiasmo. É unha desgraza que, na maioría de nós, esa visión lúcida, ese instinto natural que temos polo que é fermoso e impresionante, se debilite ou mesmo se perda antes de chegarmos á idade adulta. Se tivese cuña coa fada que supostamente está encargada de abeizoar todas as crianzas, pediríalle que escollese de agasallo para cada unha delas un sentido do abraio tan indestrutible que lles durase toda a vida, como un antídoto infalible contra o aborrecemento e o desencanto que han vir cos anos, contra a preocupación estéril por cousas que son artificiais, contra a alienación das orixes da nosa fortaleza”.
Nestas páxinas, Rachel Carson pon o foco, moi acertadamente, na importancia de acompañar e manter unha relación entre iguais coas nenas e nenos, despoxada de prexuízos, sen termos medo a evidenciar a nosa ignorancia e deixando fluír de xeito espontáneo a conversa –e o silencio-. Sen dúbida, escoller a inocencia entre as infinitas artimañas deste mundo fainos algomellores.
Lean, pois, e non deixen de abraiarse e celebrar a natureza.
por Beatriz Dourado | Feb 28, 2022 | Autores/as, Colaboracións, Creación, Literaria, Oasis, Xeral
OASIS
Beatriz Dourado
Título do libro: De catro a catro. Manuscrito orixinal
Autora: Manuel Antonio
Editorial: Alvarellos Editora
Ano de publicación: 2021
Eu que son de terra, que se me perdeu no mar? Coido que, talvez, un anaco de corazón. Calquera que ame esta terra está mirando para o mar de vez en cando, está lanzando preguntas a un horizonte.
Tras o triste acontecemento do naufraxio do “Vila de Pitanxo” en augas de Terranova decido acudir á poesía, á nosa poesía de mar –o sal sandando asferidas. Leo, así, poemas de Antonio García Teijeiro, Manuel Rivas ou Elvira Ribeiro e é como chorar sobre auga, conmoverse a sabendas que nada podemos mudar, abrazándonos a esta fraxilidade que nos define. Porén, o salto cronolóxico vén da man de Manuel Antonio. De súpeto, aparece coma un faro e volvo a De catro a catro. Desta vez fágoo nunha fermosísima edición, coidada até o detalle, de Alvarellos.
Case un século despois da súa saída ao prelo, De catro a catro. Follas d’undiario d’abordo segue estando de plena actualidade. Mudaron as estradas, os ferrocarrís, mais o mar non tanto. Quizais porque el mellor que ninguén pode presumir de indomábel. E nas páxinas deste poemario, empapadas aínda envangarda, atopamos a soidade, o medo, a calma, a admiración que provoca este xigante. Até as notas que o autor deixa estratexicamente apartadas do poema amosan unhas imaxes potentísimas, que nos revelan que a poesía,cando realmente o é, perdura nos límites do tempo. Velaquí un exemplo:
“O mar adentro é unha illa d’auga
rodeada de ceo por todas partes”.
Non veño a descubrir nada, a crítica xa salientou no seu día o valor da edición deste manuscrito. Tan só detéñome neste oasis, e convido a que se deteñan,para lembrar a figura de Manuel Antonio e a aqueles que perderon a vida no mar.
por Beatriz Dourado | Ene 31, 2022 | Autores/as, Colaboracións, Creación, Literaria, Oasis, Xeral
OASIS
Beatriz Dourado
Título do libro: Mexique. El nombre del barco
Autora: María José Ferrada
Editorial: Libros del Zorro Rojo
Ano de publicación: 2017
Coido que as persoas que xa cumprimos a maioría de idade –algunhas hai tempo- deberiamos volver con máis asiduidade aos álbums ilustrados. Porén, non coma unha moda que se nos impón desde as diferentes xanelas dixitais. Cando falo de volver é co propósito de recuperar algo noso. Algo que, talvez,necesita espertar de novo.
Despois de ler e contemplar –porque non deixa de ser unha obra de arte, cunhas ilustracións fermosísimas de Ana Penyas- Mexique, aínda fico conmocionada. Non teño reparos en manifestar que é a primeira vez que leo a María José Ferrada, autora que nos achega unha prosa poética dunha calidade incuestionábel. Mais non será a última que a lea.
A historia deste barco repleto de crianzas, tal e como se aprecia na portada, forma parte dunha das etapas máis escuras do século XX. Tras a guerra civil, unha gran parte dos fillos e fillas de republicanos españois embarcaron neste navío rumbo a Morelia (México), onde tiveron grandes dificultades para sobrevivir.
Este é, polo tanto, un libro cun final triste, coma moitos dos episodios da nosa realidade. Sálvao a beleza. A beleza sempre nos salva.
“El mar es un lugar
que no termina nunca”.
