HENKO. A mirada de Miguel Díaz

HENKO

Miguel Díaz

Título: AGARDA

Estiramos, estirados, os tempos de espera. Na procura de momentos que talvez nunca asomen. Na actitude de agarda, co desencanto acedo presente, imos definindo pasos. Pasos que tamén nos definen mentres nos afastamos co anhelo de achegarnos, cando seguimos coa semente no peto mentres nos distanciamos. Cando confiamos no sentido de orientación dun amor perdido nun labirinto.

Andanzas do Suso de Lameliña. MAÑÁ SOLLEIRA

Andanzas do Suso de Lameliña

Suso de Lameliña

MAÑÁ SOLLEIRA

Despois de varios días sen moitas ganas de facer nada, esa mañá espertou con máis ánimo. O tempo axudaba, cálido e solleiro, escoitábase o canto dos paxaros e unha suave brisa traía o aroma das rosas do xardín. O primeiro que fixo foi tomar unha ducha refrescante. Á miña idade, case oitenta anos, non hai mellor pracer, o paso do tempo non perdoa, pensou.

Xa ben arranxado e vestido co seu traxe impoluto, coidadosamente lavado e pasado a ferro na lavandería de Marcos, dispúxose a tomar o seu almorzo habitual: zume de laranxa e café con leite acompañado dun par de galletas e dúas torradas con marmelada e manteiga. Máis de corenta anos almorzando o mesmo. Era un home de costumes fixos, reacio a cambiar.

Cando se deu conta, xa eran case as once da mañá, así que saíu a pasear pola cidade. Quince días pechado na casa, agás para comer no bar de Víctor, a uns cen metros da súa casa, facían que se atopara estraño. Por un momento estivo a piques de dar a volta, pero a mañá estaba tan boa que decidiu continuar o camiño. Aínda que máis espelido que días atrás, a morriña comezou a apoderarse del, o pasado aparecíalle en cada casa, tenda e recuncho da rúa. Non puido resistilo e dirixiuse ao que durante tantos anos fora o seu despacho de avogado. Pasóuselle pola cabeza subir e relembrar vellos tempos, pero ao final desistiu; só coñecía a Emilia, e poida que nin esa estea, xa que se non se xubilou ten que estar a punto. Deixou a rúa que tantas veces pisara e dirixiuse cara á Praza Maior. O banco no que adoitaba sentarse estaba baleiro, sacou un pano do bolso da chaqueta e sentouse enriba del. Ao pouco tempo, empezaron aparecer algúns coñecidos: Luís da Fonte, Amalia de Conturiz, Pepe, o barbeiro… Saudárono con alegría e curiosidade: Qué bo verte!, Qué foi da túa vida?, Pensabamos que morreras… Despois, falaron do tempo, das cousas que cambiaron desde que eran nenos, da primavera que xa estaba aquí… Ata que Luís sacou o tema das eleccións a piques de celebrarse. E comezou a discusión. El, que sempre fora de esquerdas, na ditadura do Partido Comunista e agora do Socialista, non aguantou máis. Todos, agás Amalia, eran de dereitas, polo que para non amargarse o día, despediuse e marchou cara ao parque de Rosalía.

A mañá estaba realmente agradable e o parque era un dos seus lugares preferidos, polo que non había mellor lugar ao que ir  e aproveitar para ler algo á sombra dun castiñeiro de indias ou dunha sequoia; a estas horas da mañá, non adoitaba haber moitos visitantes. Palpou a chaqueta, e si, alí estaba o libro no bolso, non o esquecera. Mentres se foi achegando, comezou a lembrar os bos momentos que pasara cando estudaba no Instituto Masculino o vello bacharelato de sete anos e máis tarde o PREU; logo marcharía para Santiago facer dereito, pero sempre que regresaba á cidade non podía faltar a visita obrigada para de paso asomarse ás costas e botar unha ollada ao Miño, ao seu paso polo barrio de San Lázaro. Foi así, precisamente, unha tarde de verán, extasiado, ollando o pai dos ríos como coñeceu a Sofía, que cunha cámara de fotos inmortalizaba aquela fermosa paisaxe. Como pasa o tempo! Desde ese día, xa non se separaría dela ata que un cancro de mama lla arrebatou.

O primeiro que fixo ao chegar ao parque foi visitar os parrulos. Coñecíano ben e segundo o viron correron cara a el. Sacou do peto unhas migallas de pan, que sempre leva consigo, e deullas. Os pobriños, como  brincaban de contentos e agradecidos!

Alí, a carón do estanque, á sombra da sequoia, volveu meter a man no peto e sacou o libro: “Aires da miña terra” de Curros Enríquez. Abriuno ao chou e comezou a recitar: Aí vén o maio/ de frores cuberto… Realmente case non precisaba de libro, a maioría dos poemas sabíaos de cor e gustáballe recitalos silandeiramente. Tras recitar media ducia, lembrouse daquel soneto que escribira para o bardo de Celanova hai xa uns cantos anos. Houbo un tempo en que todos os días escribía algún poema, pero que nos últimos anos deixara de facelo. Secasí eses versos ficaran para sempre gravados no seu maxín:

CURROS ENRÍQUEZ

Na rúa San Roque, en Celanova,

Século dezanove, xa mediado,

Quen de Galicia sería cruzado,

A primeira luz verá, feliz nova!

Manuel Curros Enríquez, nomeado,

Cantor de poesía corrosiva,

Do laicismo e da terra abandeirado

Contra a ignara doutrina represiva.

Aínda se escoita o vello e o sapo,

So branco luar, con forza berramos:

Nin foros, nin cregos, de amos libertos!

Fuxide, fuxide, vermes noxentos,

Liscade xa, triunfantes carrapatas.

Que ao fin sexa ceibe esta terra nosa!

Mirou o reloxo.Que rápido pasara o tempo, case as dúas da tarde! Gardou o libro e, apurando o paso, emprendeu o regreso á casa. Lentellas e pescada a romana agardaban no bar de Víctor.

HENKO. A mirada de Miguel Díaz

HENKO

Miguel Díaz

Título: TOXO

Algunhas marionetas, pobre delas, crense con vida propia, inconscientes da súa insignificancia.

Existen individuos que comparten esa característica, son como bonecos desleigados amosando toda a súa estupidez mentres ondean oufanos un trapo alleo e imposto, válido unicamente para esparexer odio e necidade -en perigosa mestura-.

Son os idiotas desenraizados, alimentando a deturpación da palabra, que se cren moderados pero só saben bourear, que cren razoar pero só esbardallan. Expertos en ditar sentencia, ceiban a súa mediocridade nun espectáculo lamentable de incultura continuamente exhibida. Ancorados nun ruín desprezo polos que si entendemos outra forma de construír país, de sentirnos pobo.

Ante os domados e submisos, ante a súa repugnante negación, sostense o noso puño ergueito, leal, honesto. Ante a súa traizón, a nosa teima na boca que non cala, na saliva íntima dunha verdade fonda, de noso, que aínda soña con florear, como hoxe florea o toxo entre o desapego á terra dos imbéciles e escuros.

HENKO. A mirada de Miguel Díaz

HENKO

Miguel Díaz

Título: O HOME ROTO

O home roto, trala construción de muros invulnerables, amosa imaxe de fortaleza e seguridade. Semella sempre preparado para o próximo combate. Mais cando o abanean, un botín de cristais afiados reméxese violento no seu interior, nunha turbulenta revolta indiferente á coiraza.

Semella no mundo un soldado invencible o home feito cachizas. O home feito cachizas trala fiestra tapiada.

Andanzas do Suso de Lameliña. MUDANZAS EN BRIGANCIA

Andanzas do Suso de Lameliña

Suso de Lameliña

MUDANZAS DE BRIGANCIA

Hai máis de dous anos, chámame ao móbil Bernardo: “Sabes o que está pasando en Santalla de Conforto?” “Se non mo contas, non”, respondinlle. E empezou a falar. O que me contou deixoume abraiado, e iso que aínda o asunto estaba en cueiros; tempo despois sería noticia de alcance internacional. 

Santalla de Conforto é unha pequena vila da Brigancia profunda. Alí un bo día, Consuelo, unha modista de prestixio, deixouse ver polas rúas da mesma, convertida en carballo. Para ser máis exacto, convertida, convertida, non, vestida de carballo. Pero era tan boa a caracterización, que realmente semellaba un “quercus robur” errante. A veciñanza non daba creto. “Volvéusevos louca Consuelo, mira polo que lle deu. A morte do seu marido deixouna traumatizada. Coitada!”.

Non pasarían quince días des que a modista mudara en carballo, cando se presentou no seu obradoiro, Pascual, o fillo máis novo do boticario: “ Cheliño, e poderíasme confeccionar un traxe de castiñeiro?”. Dito e feito. Ao cabo dunha semana Pascual estaba feito un castiro centenario. “Outro que toleou”, murmuraba a xente.

Mais a cousa non quedou así. Ao pouco apareceu Sonia do Fogueteiro mudada en acivro: a muller do alcalde, en pexegueiro; Dositeu de Cando, en cerdeira… Deste xeito a vila foise enchendo de árbores: carballos, castiñeiros, acivros, ameixeiras, bidueiros… Cando xa media vila mudara en árbore andante, presentouse na casa da modista, Fernando, o dono do serradoiro, querendo ser un eucalipto. “Iso si que non, Fernandiño. En eucaliptos e piñeiros non traballo, xa temos abondos”. “Faime logo un de teixo se non che importa”, pediulle. Pasada unha semana apareceu pola vila o primeiro teixo viaxeiro.

En cousa dun ano a vila mudou nunha fraga, algo insólito e rechamante. Ben, como adoita suceder, sempre hai unha excepción, Pepín da carnicería negouse en redondo a ser árbore. Nin a intervención do alcalde para que recapacitase e mudase en maceira ou no que quixese, valeu de nada. Mesmo o ameazaron con boicotearlle a carnicería, mais el resistiuse. “Onde mellor carne ían comprar que no seu establecemento? “ Remataron con deixalo en paz, ao ver que non cedía: “ Sempre foi medio raro, que lle imos facer. Ten que haber xente para todo”.

Nin que dicir ten, que o suceso transcendeu as fronteiras de Brigancia, para converterse en noticia mundial. Xa desde o momento que se deron os catro ou cinco primeiros casos ( daquela foi cando recibín a chamada de Bernardo), comezaron a chegar a Santalla os primeiros reporteiros. De feito, eu fun un deles, como enviado do diario “O Retroceso”. Logo virían as radios, as televisións, que seguirían o acontecemento día a día con programas especiais —nin cando fora da consulta de independencia de Brigancia se vira semellante despregue—; así durante cinco ou seis meses, ata que se soubo que en Castromourán de Abaixo, a xente comezara a mudar en mamíferos. Un día apareceu o alcalde transformado en burro, para logo verse polas rúas, cochos, vacas, raposos, osos, ratos…,, todo tipo de bichería do país. Unha auténtica animalada.

Agora tócalle a  Castreliño da Moura, alí a veciñanza está en proceso de mudar en réptil. Hai cousa duns días apareceron os primeiros lagartos, e algunha que outra pinchorra e escáncer, cos que de nenos tanto nos gustaba xogar. 

Hai rumores de que todo isto é unha estratexia dos independentistas, para chamar a atención e de paso ver se deste xeito, por fin, Iberlandia é quen de deixalos ceibes, acadando así a tan ansiada independencia. A min antes parecíame unha destas tan en voga teorías conspiranoicas, pero agora xa empezo a crer que algo de certo debe haber. Desde logo “O Retroceso”, vai seguir, como é a súa norma,  atento aos acontecementos para no seu momento informar dun xeito rigoroso de todo o que aconteza na nosa Brigancia.

Andanzas do Suso de Lameliña. O TOCADOR DE FAGOT

Andanzas do Suso de Lameliña

Suso de Lameliña

O TOCADOR DE FAGOT

O fillo de Joaquín Echevarría, quen fora notario ilustre da vila, desde a idade temperá dos oito anos comezou a tocar o fagot. Algo que chamou moito a atención, pois era meirande ca el e un instrumento non  habitual para un neno da súa idade. Resulta que un día o pai levouno a un concerto a Oviedo e o rapaz ficou abraiado co instrumento. Houbo que comprarllo e mandalo a clase para que comezase o seu aprendizaxe. Desde entón, Avelino, é o seu nome, empezou actuar, primeiro nos festivais do colexio e xa de maior onda o chamaban. Tiña bastante éxito, non polo ben que tocaba, que non había queixa, senón pola rareza do instrumento. Mais o que el desexaba era actuar un día nunha orquestra sinfónica. Os anos foron pasando e a oportunidade non chegaba ata que cumpridos os sesenta, apareceu pola vila unha sinfónica da antiga Unión Soviética. Chegada a hora do concerto, sentouse na primeira fila co fagot baixo o brazo. Ía xa rematar o concerto e o director convidouno a subir ao escenario. Que lle parece se tocamos a introdución ao “Lago dos cisnes”?, díxolle. Avelino, aínda que nunca a tocara, era tanto o desexo de subir ao escenario con tan ilustres músicos —xa dixen o soño da súa vida—  que sen pensalo dúas veces, aceptou. Subiu ao estrado todo fachendoso e aos dez segundos de comezar a interpretación, entrou o fagot tocando algo parecido á Rianxeira. Os espectadores ficaron abraiados ante semellante dispendio de orixinalidade. Os aplausos finais superaron con creces as anteriores execucións. Contan que o compositor escocés James Dillon, un dos máximos representantes da corrente “Nova Complexidade”, ao ter coñecemento do concerto, fíxoo chamar. O que hai de certo niso, aínda hoxe, despois de cinco anos, non hai quen o poida asegurar con certeza. O que si se sabe é que ao cabo dun mes, Avelino e o seu fagot desapareceron da vila. Desde entón circulan pola mesma dúas versións enfrontadas: A daqueles que din que se marchou para O Caribe, para acabar de fundir a fortuna que lle deixou o ilustre notario Don Joaquín Echevarría, e os que din que forma parte dunha orquestra británica, apadriñado polo afamado compositor escocés.