Coido que as persoas que xa cumprimos a maioría de idade –algunhas hai tempo- deberiamos volver con máis asiduidade aos álbums ilustrados. Porén, non coma unha moda que se nos impón desde as diferentes xanelas dixitais. Cando falo de volver é co propósito de recuperar algo noso. Algo que, talvez,necesita espertar de novo.
Despois de ler e contemplar –porque non deixa de ser unha obra de arte, cunhas ilustracións fermosísimas de Ana Penyas- Mexique,aínda fico conmocionada. Non teño reparos en manifestar que é a primeira vez que leo a María José Ferrada, autora que nos achega unha prosa poética dunha calidade incuestionábel. Mais non será a última que a lea.
A historia deste barco repleto de crianzas, tal e como se aprecia na portada, forma parte dunha das etapas máis escuras do século XX. Tras a guerra civil, unha gran parte dos fillos e fillas de republicanos españois embarcaron neste navío rumbo a Morelia (México), onde tiveron grandes dificultades para sobrevivir.
Este é, polo tanto, un libro cun final triste, coma moitos dos episodios da nosa realidade. Sálvao a beleza. A beleza sempre nos salva.
Menos de cen páxinas abondan para contar unha historia tan interesante como a de Lía, unha profesora de física nun instituto de secundaria, que se veinmersa nun conflito emocional cunha alumna.
Merecedora do Premio Ánxel Fole de narrativa curta 2017, esta novela de Pilar Ortega saca á luz asuntos aínda silenciados, poñendo en evidencia as dificultades de comunicación que existen entre as persoas na era da hiperconexión.
Baixo a metáfora do principio de Heisenberg, asistimos a unha viaxe que nos interpela a cada paso, que establece relacións entre as experiencias propias e alleas, desfacendo calquera suceso casual da nosa existencia.
Sen dúbida, Principio de incerteza é unha obra valente, que ousa relatar aquelas leccións vitais que se agochan tras o currículum oculto. Quizais sexa este, motivo máis que suficiente, para apostar por lecturas que nos afasten do exceso de edulcorantes destas datas.
Velaquí un petisco: “Hai estrelas que desaparecen devagar. O seu diámetro engorda ao longo de millóns de anos ata convertelas en xigantes vermellas e despois decrece para deixalas reducidas a ananas brancas, estreliñas insignificantes que acabarán por conxelarse e esmorecer para sempre na noite dos tempos”.
Di a lucense María Reimóndez no seu Galicia en bus(Premio JohanCarballeira 2017): “Non me afago a que Lugo sexa unha estación de paso”. E precisamente decido volver a estas páxinas tras varios días escoitando falar de “AVES de paso” e desa teima de querer conectarnos a un centro omnipotente mentres as periferias resistimos como podemos (Ourense- Madrid: 2.15 h/ Lugo- Compostela: 2.43 h).
Estamos ante un poemario escrito desde a propia experiencia da autora, como usuaria frecuente de autobús, no que atopamos versos dun importante calado político e social. Ao longo deste particular traxecto, estruturado en catro partes, a escritora vai colocando varios sinais que nos interpelan dunha ou outra forma: lugares-lembranza, camiños que toman a palabra, toponimias e arquitecturas desde unha perspectiva de xénero… A medida que avanzamos na lectura, aparece, asemade, unha especie de intermitente baixo uns textos dun documento titulado O transporte público rodoviario na Galiza, escrito por un tal M. Roda, que vai xerando un interesante diálogo poético até o final da obra.
“Se cadra por iso din que en Galicia hai tanta poesía, porque vivimos en permanente estado fragmentario.
Resposta de M. Roda na defensa da súa tese”.
“Transformarei en poesía
o meu destino.”
Quen sabe, quizais aínda non é demasiado tarde para empapármonos do espírito rebelde que aquí se desprende e reivindicar fervorosamente o noso punto de partida e o destino que queremos.
Masculino singular é algo máis que un corte de sangue no medio do afeitado, tal e como podemos intuír do deseño da cuberta de Miguel Vigo. Pasado xa un lustro desde a súa publicación, segue a ser unha lectura urxente para tempos convulsos (se é que nalgún momento deixaron de selo).
Estamos ante a poesía da deconstrución, da necesidade de visibilizar outros modelos masculinos que transgriden os dogmas do patriarcado. Escrito de forma directa, partindo da cotiandade máis crúa, o libro ofrece unha interesante escolma de poemas. Atopamos así, entre as súas páxinas, poemas curtos e longos, poemas narrativos e visuais e, incluso, potentes caligramas.
Agradécese, ao mesmo tempo, a honestidade á hora de fuxir das certezas e amosarnos versos que nos interrogan a cada paso, que deixan unha especie de encomenda para seguirmos tirando do fío.
Autores como Octavio Salazar ou Jorge García Marín, entre outros, teñen transitado por estes camiños con gran acerto; mais coido que Carlos Negro, ao facelo desde unha poesía contemporánea e lúdica, conecta tamén cun público tan necesario coma o xuvenil.
Velaquí a revolución pendente: “Esixo a tenrura pró meu sexo”.
Quince consellos coma quince pétalos que conforman a flor da igualdade. Así se nos presenta este breve ensaio da autora nixeriana, que xa ten constatado en libros anteriores o moito que nos queda por facer, aínda, na loita feminista. Quizais sexa neste volume onde Chimamanda pon o foco, ex professo, na educación das novas xeracións. E é que non podemos pasar por alto o papel fundamental que exerce a formación nos primeiros anos de vida.
Agora que estamos inmersxs na “volta ao cole”, igual é un bo momento para reparar nas reflexións que aquí se recollen: desde rexeitar estereotipos e prexuízos sexistas, pasando pola importancia do traballo en equipo ou a lectura coma actividade ligada ao pensamento até reforzar a autoestima na infancia. Todo isto contado de maneira clara e concisa, achegando múltiples exemplos cos que nos atopamos no día a día, pois nada hai de inverosímil no relato desta escritora.
Con todo, xa se nos advirte nas primeiras páxinas, que estes quince consellos poden non dar os resultados esperados (lembremos que a educación das crianzas non é exclusividade dxs proxenitorxs, toda a tribo educa). Mais o importante é non desistir e intentalo. Algo lograremos no proceso, non hai dúbida. Porque se non vivimos como pensamos, corremos o risco de acabar pensando como vivimos.
Agosto préstase para a calma, para o pracer de lecturas incendiarias que non poden ser interrompidas polo dioivo da présa. Ou iso penso mentres saboreo opouso do mel que deixa O cuarto de Jane, escrito por Charo Pita e ilustrado por Pilar Cancio.
“Se os meus labios fosen
as páxinas do libro que les na bocanoite,
pronunciarían o teu nome con puntos suspensivos
para seducirte coa sinuosa silueta
do inesperado”.
Galardoado no XV Certame de Poesía Erótica Illas Sisargas, preséntase coma un poliedro de voces femininas, no que dependendo da óptica, ás veces intervén un Nosoutras, Ela ou Eu. A obra afástase, acertadamente, de calquera estereotipo ou prexuízo de índole sexual. Por iso, entre as súas follas aparece a anana, as cegas ou mulleres menopáusicas, para encher de poesía o baleiro destoutras realidades.
De ritmo vibrante, amosásenos a escrita coma actividade ligada ao desexo, onde unha Jane, aberta de pernas ao mundo, vai danzando palabras.Sedúcenos o bambán do que se di, mais tamén do que se intúe, do que experimenta o corpo ao deixarse caer no seguinte verso. Sen valados mentais, acompañado pola arte da insinuación, este é un libro para devorar lentamentee alongar o éxtase do seu final.
Eu non perdería a oportunidade de lelo e, se a ocasión o merece, lelo en alto para gozo doutros ouvidos.
