por Ana Mar Fraga Rábade | Jun 13, 2017 | Autores/as, Creación, Xeral
CASTRO D
E VILAPENE. CONTANDO AS PEGADAS CELTAS.
VILAPENE.
Parroquia do Concello de Cospeito, na Comarca da Terra Chá, aldea pintureira cunha vida tranquila. Como en tódala Comarca, contamos con restos da cultura castrexa, entre estos o castro de Vilapene, non disponemos se datos, pero puido ser habita
do no secúlo VI a.c., non quedan apenas vestixios neste momento, o castro quedou soterrado polo tempo e pola man do home. Situado nk lugar máis elevado da parroquia, estratéxico para a defensa da comunidad castrexa.
Nas miñas lembranzas de cando nena, están as engrobas as covas, que servían de saída de emerxencia, aló polo
ano 1966 lembro unha casa, mellor dito os seus restos, nela os veciños facial honrra os difuntos, cando falecia un, a ofrenda era comer pan e queixo na súa memoria, dentro da formación circular de pedra había terra, enrriba da mesma poñian palla e unhos manteis, e deseguido comíase.
O castro era unha pequena defensa cara o exercitoromano.Debido a cristianización da man dos mesmos, foi levantada como en moitos outros castros a Igrexa de Vilapene,desta maneira as festas paganas; pasaron a ser cristianas. Aquí xace a historia.
VEÑO CONTARCHE.
Veño dunha aldea da chaira para contarche, que ali os ventos zoan manos e agariman, onde as lágoas fan de espello, o bico da herba ten a frescura dos tempos.
Lembro os Irmandiños cando paso ao carón da torre Caldaloba, na Pena Branca de Cospeito agarda a fada das fontes, na fraga de Sapiñeiros miro como a premeira vez a pedra dos Mouros.
Na lágoa de Cospeito sae o camiño a lenda do pobo de Valvarde; Veño do castro de Vilapene, sento un pouco no vello cruceiro, camiño cruz abaixo cara o río do fulin, e pouco a pouco chego a Ponte do Bao.
Traio no vento ,o recendo do trigo do muiño da Consueliño, da pedra e do rosmar da vella peneira, daquela presa chea de troitas, a lembranza do meu pai collendoas a man, cando eu era unha nena.
Veño dos tempos pasados, de xente de antes, de cómaros verdes,teño que contarche o asubío dos homes cando acababa a tarefa, ¡ ufaban nas eiras !
Veño de grandes estivas, de fouces segando e de mallas nas eiras, do pai cantando e da avóa levando o compás coas pernas. Veño da Terra Chá, de suaves lombas, de verdes prados, de xente que garda o frescor dos tempos, traio o ouveo do lobo nas noites de lúa chea.
Ana Mar Fraga Rábade.
por Ana Mar Fraga Rábade | Jun 7, 2017 | Autores/as, Creación
Descargar (PDF, 293KB)
por Ana Mar Fraga Rábade | Abr 18, 2017 | Autores/as, Creación
Faremos camiño xuntos,percibiendo cada castro, cada camiño da nosa terra.
Achegandonos a historia, retrocedemos 5.000 anos ata o Neolítico, para atopar os premeiros protagonistas desta viaxe, no tempo da historia Celta na Terra Chá, onde as premeiras comunidades ergueron monumentos megalíticos. Nós os chairego contamos cunha herdanza valiosa.
A historia da Terra Chá, remonta ata os asentamientos celtas, dispón do maior castro de Galicia, ó de Vila dona, onde podemos ver as pedras de cuarzo ” seixos ” presentes nas paredes de calquera cada galega antiga.
Turberas na serra do Xistral, paisaxe de néboas e brañas, con cultura e identidade propias, tradicións locais baseadas nas crenzas celtas.
Terra Chá, berce doscanteiros do megalítico, testemuñas do pasado, onde os secúlos sen o camiño, estancados na Idade Media, permiten viaxar no tempo, recunchos segredos onde soñar misterios e son, paisaxes salvaxes, máxicas fragas, ritos e lendas, feiticeiras terras, cero a lareira, camiño e memoria tapados pola néboa, esperando á terra dunha longa noite de pedra.
Fermosos humedais verte bágoas na alma, onde as lágoas teñen as máis fermosas lendas, sendo as pedras libros escritos que contan a historia, un pobo ten memoria e lembra, terra de castros, de cruces de pedra, sol e lúa fantaseando pregando polas hordas salvaxes, hoxe orgullo dun pobo valente, arte na pedra.
Dende a ribeira ata os máis altos cumes, lugares de acubillamento colectivo, bisbarra do mundo, un bo finai para un longo percorrido, cada monumento non está feito nun lugar calquera; senón en puntos enerxéticos da terra, a maneira dos do corpo humán.
CAMIÑOS DA CHAIRA.
Entra viaxeiro por un carreiro estreito, na Chá dos meus devanceiros, máxico feitizo dunha néboa, sombra que ven de lonxe, dos castros e dos bidueiros, berro dun pobo, golpe de ferreiro.
Camiño retorto onde a Moura agarda, arca feita de bicos, no medio das follas os trasgos agardan, paisaxe que vai máis aló das lendas, Galicia atemporai, contos das avóas ao carón da lareira, murmurio de vento que vive na maxia dunha lenda galega.
Noite escura laio da pedra, pasatempo dun soño entre auga e herba.
Ana Mar Fraga Rábade.
por Ana Mar Fraga Rábade | Mar 24, 2017 | Creación
Silencio ancestrai, Universo nun poema, flor dunha esperanza máxica, dun outono derradeiro, estrela dun soño ao carón da lembranza, cunha soidade que viaxa no tempo, man esperando a inmortalidade.
Ousadia da vida, camiño que soña, con árbores de follas que fan música, deserto cunha máxica liberdade.
Bágoas da alma na soedade dun cristal, lúa baleira, néboa e orballo, río que leva un doce son na auga, chaira das meigas, pasaxes que durmen sentadas nun poema.
Ana Mar Fraga Rábade.
por Ana Mar Fraga Rábade | Mar 5, 2017 | Autores/as, Creación
TERRA CHÁ.
Terra de misterios e natureza, eterna maxia en lugares de poder, sulcos feitos polas rodas dos carros, pontes antigas en camiños empedrados, carreiros perdidos en fondas fragas, pobos castrexos, pedras que falan, follas do chan, loitando con fermosos versos.
Terra Chá, orgullo dun pobo, herdo no sangue, paisaxe de paz e silencio, mar de terra verde, fala chairega, débeda dos antergos.
Outeiros coroados de castros, lingua dunha terra viva, trocando en moitas maneiras, fume, onde o millo é abanado polo vento, cunha máxica que abrocha sen alento, feitizo nunha adiviña, ferida nun colmear, ventá por almofada, palleiro de moito gran, mans fortes de apreixar, terróns atollados na lama, aturuxo dun labrego, neno xogando o bailarisco, cebolas nunha baraza, mozo bebellosventos.
Outeiros coroados de castros, herdo dos devanceiros.
