por martinho | Feb 11, 2019 | Autores/as, Literaria, Novas, Xeral
- A Asociación de Escritoras e Escritores en Lingua Galega (AELG) celebrou na mañá de sábado 9 de febreiro a súa Asemblea Xeral de socios/as
Tras a aprobación
da acta anterior, do informe económico e de actividades (anexo) do ano
2018 e do orzamento previsto para 2019, procedeuse a detallar o proxecto de
actividades para 2019, que tamén foi aprobado:
A Sección de
Literatura de Tradición Oral da AELG propuxo ao Consello Directivo someter á
consideración da Asemblea Xeral recoñecer como Mestra e
Mestre da Memoria 2019 respectivamente a Dorothé Schubart
e a Pablo Quintana. A Asemblea aprobou as propostas, e a entrega destas
distincións terá lugar na IV Gala dos Premios Mestras e Mestres da Memoria a
celebrar en Lugo co apoio do Concello de Lugo e da Deputación Provincial de
Lugo.
Mestra da Memoria 2019
Dorothé Schubarth
Fotografía: Premios
Martín Códax da Música/YouTube
Musicóloga. Natural
de Basilea (Suíza), onde comezou os seus estudos que ampliou en Colonia e
Múnich. É directora de coro e musicóloga. A partir de 1971 ocupou a cátedra de
harmonía e contrapunto na Academia de Música de Lucerna (Suíza) e comeza a
desenvolver investigacións arredor das músicas populares europeas. Realizou
traballos de campo nos Balcáns, no Cáucaso, Alemaña e Francia cuxo resultado
publica no libro Das Volkslied in Europa. Vielfalt seiner
Erscheinungsformen (O Canto Popular en Europa. Diversidade das
súas formas) (Lucerna, 1978).
En 1978 visita Galicia para coñecer a nosa música popular mais o interese polo
que aquí descobre fai que se dispoña a realizar un traballo de campo intensivo
por todo o país que remata coa publicación da magna obra en 7 volumes que
contén a mellor e máis ampla análise, clasificación e estudo da nosa lírica
popular, publicada baixo o título Cancioneiro Popular Galego pola
Fundación Barrié en 1984.
O Arquivo Sonoro de Galicia conserva 248 CD con copias dixitalizadas das súas
gravacións orixinais e coas correspondentes transcricións a cargo do profesor e
filólogo Antón Santamarina.
Entre os recoñecementos que se lle fixeron en Galicia están o I Día das Galegas
nas Letras en 2014 e Premio Honorífico 2017 da Asociación de Músicos ao Vivo.
Mestre da Memoria 2019
Pablo Quintana
Fotografía: Canela Producións
Naceu en Vilanova de
Oscos (Asturias) en 1956. Reside na Coruña desde 1982. Escritor, investigador,
músico e divulgador da cultura popular, material e inmaterial, tanto galega
como da Asturias occidental. É autor de numerosos traballos, libros, artigos…,
arredor da transformación artesanal do ferro, foxos do lobo, danzas e festas
gremiais, zoqueiros, músicas populares e diversos xéneros da literatura popular
tradicional.
Coordinou a serie etnográfica Recolleita (Ruada, 1981) que
editou o disco coas gravacións das coplas do cego Florencio da Fontaneira e a
pandereteira Eva Castiñeira. É autor do LP O cego andante (Ruada,
1982) no que xunto con outros músicos interpretou temas tradicionais recollidos
en boa parte por el mesmo.
Dirixiu documentais sobre danzas procesionais e bailes entre 1982 e 1983, en
video industrial Umatic, e otros materias videográficos para a produtora
Espello Video-Cine.
Traballou na radio desde 1980, primeiro en Radio 80 e despois como técnico en
Radio Nacional de España, onde, ademais, se encargou de programas como
Garmalleira e Hoxe domingo, así como emisións de intercambio coa Unión
Europea de Radiodifusión (UER) para Radio Francia, Radio de Polonia e Radio
Praga. Ma actualidade dirixe a Editorial Canela, especializada na publicación de
libros sobre personaxes singulares e actividades esmorecentes da nosa cultura
popular.
A Asociación de Escritoras e Escritores en Lingua Galega ratificou Maria Teresa Horta como Escritora Galega Universal 2019, desde o profundo respecto e afecto á súa persoa e a valoración da altísima calidade literaria da súa obra, así como pola súa incontestábel defensa feminista dos dereitos civís, sociais e culturais na sociedade portuguesa actual.
Fotografía: European Institute for Gender Equality/YouTube
Estudou
na Faculdade de Letras da Universidade de Lisboa. Dedicouse ao
cine-clubismo, como dirixente do ABC Cine-Clube, ao xornalismo e
o feminismo tendo feito parte do Movimento Feminista de
Portugal com Maria Isabel Barreno e Maria Velho da Costa,
as Três Marias. Em conxunto publicaron o libro Novas Cartas
Portuguesas, que, na época, xerou forte impacto e contestación.
Teresa Horta tamém fixo parte do grupo Poesia 61.
Publicou diversos textos em xornais como Diário de Lisboa, A
Capital, República, O Século, Diário de
Notícias e Jornal de Letras e Artes, tendo sido também xefa de
redacción da revista Mulheres, iniciativa persoal de Maria Teresa Horta
que consistiu num proxecto feminista, de forte cuño esencialista.
Em 2004 foi feita Grande-Oficial da Ordem do Infante D. Henrique. Foi
galardoada co Prémio D. Dinis da Fundação Casa de
Mateus pela súa obra As Luzes de Leonor.
Poesía
Espelho Inicial
(1960)
Tatuagem (1961)
Cidadelas Submersas (1961)
Verão Coincidente (1962)
Amor Habitado (1963)
Candelabro (1964)
Jardim de Inverno (1966)
Cronista Não é Recado (1967)
Minha Senhora de Mim (1967)
Educação Sentimental (1975)
As Mulheres de Abril (1976)
Poesia Completa I e II (1960-1982) (1982)
Os Anjos (1983)
Minha Mãe, Meu Amor (1984)
Rosa Sangrenta (1987)
Antologia Poética (1994)
Destino (1998)
Só de Amor (1999)
Antologia Pessoal – 100 Poemas (2003)
Inquietude (2006)
Les Sorcières – Feiticeiras (2006) edição bilingue
Cem Poemas + 21 inéditos (2007)
Palavras Secretas (Antologia) (2007)
Poemas do Brasil (2009)
Poesia Reunida (1960-2006) (2009)
As Palavras do Corpo (Antologia de poesia erótica) (2012)
Poemas para Leonor (2012)
Poesis (2017)
Estranhezas (2018)
Ficción
Ambas as Mãos sobre o
Corpo (1970)
Novas Cartas Portuguesas (1971) (obra conjunta))
Ana (1974)
O Transfer (1984)
Ema (1984)
A Paixão Segundo Constança H. (1994)
A Mãe na Literatura Portuguesa (1999)
As Luzes de Leonor (2011)
A Dama e o Unicórnio (2013)
Meninas (2014)
O Premio será entregado o día 11 de maio de 2018, no marco da III Gala do Libro Galego, convocada pola AELG, a Federación de Librarías de Galicia e a Asociación Galega, que terá lugar no Teatro Principal de Santiago de Compostela.
Nas anteriores edicións, recibiron este nomeamento as escritoras e escritores Mahmud Darwix, Pepetela, Nancy Morejón, Elena Poniatowska, Juan Gelman, Antonio Gamoneda, José Luis Sampedro, Lídia Jorge, Bernardo Atxaga, Luiz Ruffato, Pere Gimferrer, Hélia Correia e Isabel-Clara Simó.
Así mesmo, acordouse que Pilar Pallarés sexa a próxima “Escritora na súa Terra – Letra E” e, por tanto, quen reciba unha homenaxe que este ano chega á súa vixésimo quinta edición; será no mes de xuño no Concello da Coruña.
Fotografía: Distrito Xermar/Centro de Documentación da AELG
Estudou Filoloxía
Galego-Portuguesa na Universidade de Santiago de Compostela. Colaborou en
diversas revistas,
como Grial, Coordenadas, Dorna, Nordés ou Festa da
Palabra Silenciada. Tras a publicación do seu primeiro libro, Entre lusco
e fusco (1980), converteuse nunha das voces poéticas máis importantes da
poesía galega. Posteriormente publicaría as obras Sétima
soidade (1984, Premio Esquío de poesía en 1983)
e Livro das devoracións (1996). Ademais, ten colaborado en varias
revistas con estudos de crítica literaria.
Poesía
Entre Lusco e Fusco, (1980). Ediciós do Castro.
Sétima soidade, (1984). Edicións da Sociedade de Cultura Valle-Inclán.
Livro das devoracións, (1996). Espiral Maior.
Poemas, (2000). Universidade das Illas Baleares. Servizo de Publicacións.
Leopardo son (2011, Espiral Maior).
Tempo fósil, (2018, Chan da Pólvora)
Ensaio
Rosas na sombra (a poesía de Luís Pimentel), (1991). Edicións do
Cumio.
Carballo Calero. Caderno didáctico, (1994). Concello de Ferrol.
Obras colectivas
De amor e desamor. I. II, (1984 e 1985), Edicións do Castro.
Escolma de poesía galega (1976-1984), 1984, Sotelo Blanco.
Rosalía de Castro: unha obra non asumida, (1985), Xistral.
Desde a palabra, doce voces, (1986), Sotelo Blanco.
Literatura galega do século XX, (1988), Vía Láctea.
Concurso Nacional de Poesía O Facho (1978-1989), (1990), Edicións do Castro.
XIII Festival da Poesia no Condado, (1993), S. C. D. Condado.
XIV Festival da Poesia no Condado, (1994), S. C. D. Condado.
Los caminos de la voz: seis poetas gallegos de hoy, (1995). Diputación
de Granada. Edición bilingüe galego-castelán, a cargo de Luciano
Rodríguez Gómez.
Rafael Dieste. Caderno didáctico, (1995). AS-PG.
Construír a paz (1996), Xerais.
Daquelas que cantan. Rosalía na palabra de once escritoras galegas,
(1997), Fundación Rosalía de Castro.
Manuel Ponte Pedreira: a resistencia antifranquista na comarca de Ordes,
(1997), Obradoiro de História.
Alguén agarda que volva alí, (1998).
Clásicos e modernos: tres leituras poéticas, (1999), Universidade da
Coruña.
Galician generation of the eighties: three poets, (1999), Universidade da
Coruña.
Poetas e narradores nas súas voces. I, (2001), Consello da Cultura Galega.
Horizontes poéticos, (2002, Xerais).
Antoloxía consultada da poesía galega 1976-2000, (2003), Tris Tram.
Por Arturo Casas.
Intifada. Ofrenda dos poetas galegos a Palestina, (2003), Fundación Araguaney.
Negra sombra. Intervención poética contra a marea negra, (2003), Espiral Maior.
Son de poesia (2005), Edições Fluviais, Lisboa.
Amor en feminino: antoloxía das poetas galegas de Rosalía á Xeración dos 80,
(2006), Baía Edicións. Edición de Maximino Cacheiro Varela.
Cartafol poético para Alexandre Bóveda, (2006), Espiral Maior.
Volverlles a palabra. Homenaxe aos represaliados do franquismo, (2006),
Difusora.
Dix-sept poètes galiciens 1975-2000. Dezasete poetas galegos 1975-2000,
(2008), Universidade da Coruña.
Actas do Congreso Manuel María. Literatura e Nación, (2009, Fundación
Manuel María).
Lois Pereiro en 17 voces, (2011), La Voz de Galicia.
No tempo de Follas novas. Unha viaxe pola literatura
universal (2015), Alvarellos.
Edicións
Fillo de Eva (88 poemas de Carvalho Calero), (1992), Sociedade de Cultura
Valle-Inclán.
Premios
Gañadora do Premio de Poesía O Facho no 1979.
Premio Esquío de poesía no 1983, por Sétima soidade.
Premio de poesía da Asociación de Escritores en Lingua Galega no
2012, por Leopardo son.
Alén de se incorporar Cilha Lourenço, Daniel Asorey e Xoán Carlos Domínguez Alberte ao Consello Directivo da AELG, aprobouse o programa de actividades para o ano, que inclúe como a máis próximas a celebración do vindeiro Día de Rosalía de Castro (24 de febreiro) e o Parlamento de Escritoras/es (15 e 16 de marzo), un lugar para a reflexión, nun momento de especial gravidade no relativo á vulneración na Galiza e no Estado español de dereitos culturais, sociais, políticos, etc., sobre a vinculación entre a escrita literaria e a defensa dos dereitos civís e identitarios, da xustiza social e da liberdade de expresión nas súas máis diversas formas. A defensa destes dereitos humanos é a cerna dos valores irrenunciábeis, que guiarán este parlamento na súa temática e convocatoria, así como nas súas reivindicacións e pronunciamentos. Terá lugar na cidade de Pontevedra co apoio do seu Concello.
O programa aposta por continuar con actividades de traxectoria xa asentada e de alcance social como son os paseos literarios ou os obradoiros da Escola de Escritoras e Escritores da AELG; tamén a organización ou coorganización de xornadas de formación dirixidas ao estudo das diferentes formas de crear literatura contemporánea desde os espazos de formación de novos formadores-as/educadores-as/mediadores-as da lectura. Tamén se reforza o proxecto coordinado pola Sección de Literatura Oral coa celebración da cuarta Gala dos Premios Mestres e Mestras da Memoria e a través da celebración de máis polafías e, no outono, dunha nova edición, a duodécima, da Xornada de Literatura de Tradición Oral.
Asemade, a visibilidade da escritora e do escritor a través da web continuará a ser un eixo central da actuación da entidade co enriquecemento do espazo común e mais de cada páxina individual con que cada Socia/o conta no Centro de Documentación da web da AELG.
Velaquí o enlace ao arquivo que contén ditos acordos.
*Información achegada dende AELG.
—
Asociación de Escritoras e Escritores en Lingua Galega
Avda. Alfonso Molina, s/n, Edif. de Sindicatos, 8º
15008 - A Coruña
981 133 233 / 696 581 971
oficina@aelg.org
aelg.gal
/axendacultural.aelg.galfacebook.com/aelg.org
twitter.com/aelg
Horario
De luns a venres, de 9.00 a 14.30
por martinho | Feb 11, 2019 | Autores/as, Creación, Literaria, Xeral
ULM 1592
Ulm
1592 é o título dum poema escrito em 1934 por Bertolt Brecht e publicado por
vez primeira em 1937. O poema é a justaposição das visões do mundo dum bispo e
um alfaiate. Os acontecimentos situa-os o poeta na cidade do sul da Alemanha,
Ulm, e faz parte do livro Histórias do Calendário.
O
texto foi criado em conexão com a trágica história de Albrecht Ludwig
Berblinger (conhecido como O xastre de Ulm, nascido em 24 de junho de 1770 em Ulm e falecido na
mesma cidade em 28 de fevereiro de 1829). Albrecht Ludwig Berblinger
mostrou interesse precoce nas cousas mecânicas. Mas foi forçado a fazer o
aprendizado de alfaiate, embora ele preferisse se tornar relojoeiro. No seu
tempo livre, também era ativo como inventor e estava constantemente na ideia de
construir um aparato que conseguisse voar. Berblinger, portanto, queria
demonstrar o vôo do seu engenho. O teste de voo foi a partir duma parede treze
metros acima do Danúbio e terminou com Berblinger afundando diretamente no
Danúbio e sua tentativa falhando miseravelmente. O acontecimento resultou na
sua imersão numa funda crise e desde então, para as gentes de Ulm, ficou como
um trapalhão.
O
poema mosta a colisão de duas visões de mundo. A Igreja encontra-se frente ao
pensamento livre, a ciência, a fé no progresso e na renovação. O bispo é um
representante da velha ordem, o que significa, portanto, que é um conservador.
Isto pode se ver no facto de afirmar que nenhum ser humano vai voar nunca e não
aceita os descobrimentos novos. O Bispo assenta-se convencido, após morrer o
alfaiate produto da queda e não funcionar o experimento. O alfaiate, em troca,
é a ilustração duma nova visão de mundo, com a ciência no alvo a descobrir
cousas novas, o que pode ser visto polo facto de que tentou voar, embora
naquele tempo fosse inimaginável. Estava tão convencido da sua invenção, queria
mostrar as suas asas em público, mesmo a custo da sua própria vida, que o
levará diretamente para o escárnio. «O telhado da grande igreja» manifesta a
perspectiva do bispo, o seu tamanho e o poder que a igreja representa. O verso
«Na praça da igreja dura», a força da igreja é enfatizada. Também mostra que
aqueles que resistem à reforma da igreja serão condenados: O alfaiate morreu no
«chão duro da igreja». “Os sinos tocarão” indica a morte do alfaiate
que é «estampado» no chão. Claro, o som dos sinos também pode criar uma nova
era representando que não só deve aderir-se à velha ordem, mas perceber que é
hora de criar cousas novas e aprender.
Por
que o poema tem o nome de Ulm em 1592, embora tenha sido concebido em 1934 por
Bertolt Brecht? Poderia ser pensado em relação com a descoberta da América por
Colombo que ocorreu em 1492. O descobrimento apontou para uma nova era,
mostrando que nunca se deve parar de pesquisar e descobrir algo novo, mesmo que
não funcionar em primeiro lugar e ficarmos a gente sem esperança num mundo
melhor. Antes de Colombo descobrir a América, todos pensavam que a terra era
plana (no pensamento medieval, embora já os matemáticos, pensadores e geómetras
hindues, no texto Suria Siddhanta do s.X a.C.
insinuava-se que a Terra era redonda e no livro dos antigos egípcios “A morada
Oculta”, do século XV a. C. também argumentava-se a mesma razão. Mais tarde,
sábios gregos como Platão, Aristóteles e Eratóstenes (séculos IV e III a. C.)
defenderam também que os planetas eram esféricos, mas anos depois a Bíblia e os
seus intérpretes, encarregaram-se de jogar essas ideias no chão e não seria até
Copérnico e Galileu (séculos XVI e XVII) que o ser humano começou a perceber
quão verdadeiramente é o nosso planeta e o universo que o rodeia. O mesmo se
aplica às aeronaves, o alfaiate também falhou miseravelmente na sua tentativa e
ninguém acreditava nele, mas hoje é possível voar ao redor do mundo de avião.
Seria, portanto, fiar nas pessoas como o alfaiate, em troca das forças sociais
muito poderosas que, hoje em dia ainda pensam em fazer recuar a história (por
isso é que são chamados de reaccionários) para uma nova Idade Média.
Este poema foi musicado em 1937 polo compositor Hanns Eisler, (Leipzig, 6 de julho de 1898 – Berlim, 6 de
setembro de 1962).
A primeira edição viu a lume em 1939
em Dinamarca, onde o poeta estava exilado, dentro do livro Svendborger Gedichte, (Poemas de Svendborg), coleção
poética de Bertolt Brecht, na casa do editor suíço Wieland
Herzfelde.
O texto postado em alemão foi
apanhado da edição ROWOHLT, Hamburgo, abril de 1975, página
42. É sobre este texto que vai a tradução.
ULM
1592
«Bispo, eu posso voar»,
Disse o alfaiate ao bispo.
«Veja como faço eu isso!»
E ele subiu com essas cousas
Que o galo tem para balançar
Para o grande telhado da igreja.
O bispo continuou.
«Tudo isso é falsidade,
O homem não é um pássaro
Nunca um homem vai voar».
Disse o bispo ao alfaiate.
«O alfaiate é diferente»,
As pessoas disseram ao bispo.
«Foi uma loucura.
As suas asas estão quebradas
E ele está despedaçado
Na praça da igreja, dura.
«Os sinos devem tocar,
Não era mais que loucura,
O homem não é um pássaro
Nunca um humano vai voar»
ULM
1592
«Bischof, ich kann fliegen»,
Sagte der Schneider zum Bischof.
«Paß auf, wie ich’s mach’!»
Und er stieg mit so nen Dingen,
Die aussahn wie Schwingen
Auf das große, große Kirchendach.
Der Bischof ging weiter.
«Das sind lauter so Lügen,
Der Mensch ist kein Vogel,
Es wird nie ein Mensch fliegen»,
Sagte der Bischof vom Schneider.
«Der Schneider ist verschieden»,
Sagten die Leute dem Bischof.
«Es war eine Hatz.
Seine Flügel sind zerspellet,
Und er liegt zerschellet
Auf dem harten, harten Kirchenplatz.:
«Die Glocken sollen läuten,
Es waren nichts als Lügen,
Der Mensch ist kein Vogel,
Es wird nie ein Mensch fliegen»