por martinho | Jul 24, 2017
O vindeiro 7 de agosto, no transcurso da Feira do Libro da Coruña, a escritora vilalbesa María Xosé Lamas estará presentando e firmando exemplares do seu último libro, SONETOS PREPOSICIONAIS, co cal acadou o 2º Premio na XLII Edición do Certame Literario do Concello de Vilalba.
O acto desenvolverase entre as 18 e as 19:30 horas na caseta de Alvarellos Editora.
Posteriormente, ao redor das 21:10 horas, a propia autora acudirá á presentación de OLGA, a Revista de poesía galega en Madrid, nacida ao abeiro do Grupo poético Bilbao, pois participou, xunto con outras vintetres poetas galegas, no presente número de OLGA, intitulado nesta ocasión Donas vintecatro.
por María Xosé Lamas | Jun 11, 2017 | Autores/as, Creación
Sentín o gong anunciando a hora de mergullarnos no mar dos soños
a través dese río que flúe a pesar de si mesmo,
partindo do silencio, sempre do silencio
-orixe e fin da palabra enfiada e feita verso.
Tamén a claridade do metal percutido coas xemas dos dedos,
a carimba, os axóuxeres, as canas, o pandeiro…
Sons apreixados coas mans, sementados a eito,
mesturados co aire temperado do alento
dunha frauta e un clarinete baixo tinguidos de outono.
E no centro a voz de Eva, o seu veludo acariciando lento
a cor escintilante dos sentimentos que, ás veces sen dono,
revoan polo aire buscando un centro
no que aniñar, aínda fugazmente e sen pretexto.
E fiquei namorada da súa palabra, da súa dozura, da súa maxia, do seu talento…
hoxe tan preto!
Soñarei acotío coa súa luz difusa que convida ao desexo
das verbas de meigallo, da súa ollada que adoro porque ve dende dentro
e coa súa trade máxica afonda até o núcleo e dá alimento
aos sentires máis orfos.
Grazas, por todo!
por martinho | May 22, 2017 | Autores/as, Creación
Cantigas para aprender a soñar…
Dende o corazón da Terra Chá, aló onde sentou cátedra o Manuel María (que terá a Terra Chá, que tantos poetas e poesía dá)… Pois… dicía que, dende o corazón da Terra Chá, vese ben o ceo todo. Pero para ver ben todo o ceo non chega con ter boa vista, nin aparellos tecnolóxicos… Non, non… Para ver ben o ceo precísanse dúas cousas máis importantes: amor e sensibilidade. Boa vista e aparellos tecnolóxicos poden telos moitas persoas; amor e sensibilidade… xa non tantas… Pero María Xosé Lamas, aquela nena-adolescente-moza de Vilapedre, tenas a mans cheas. E, por iso, soubo mirar para o ceo con amor de nai, de tía e, mesmo, de profesora. E isto é moito amor… E coa sensibilidade de muller poeta, que é o que é esta chairega; dende a cabeza até os pés, e dende a epiderme ata a médula… deulle por escribir. E, con tanto amor e sensibilidade, escribiu estas Cantigas para aprender a soñar. Poesía doce coma o mesmo mel e tenra coma un abrocho de roseira en flor… Ou coma un bico de nena… Poesía chea de musicalidade… Poesía para nenas e nenos… Só para nenas e nenos? A min gústame tanto…
Porque nela hai… iso: sensibilidade, tenrura, amor, delicadeza, música, soños… Pero, tamén, unha lingua escollida, unha lingua de namorar, unha lingua de regueifa… E imaxes frescas e gorentosas… E lugares marabillosos onde aniñan a curiosidade e a fantasía… Así, con todos estes ingredientes, e con todo ese amor de neta, de filla, de nai, de tía… e de profesora, cociñou María Xosé, con lume lento e con mans amorosas, este feixe de versos; versos que alimentan e que saben… a pan de caramelo.
Deste xeito, con ollos de nena da Terra Chá, mirou esta muller poeta para o ceo inmenso e viu, nas noitiñas mornas do verán, e nas frías e longas noites de invernía, como a raíña do firmamento, esa raíña xitana, ía mudando de cara. E ía gobernando a vida, a nosa vida. Viu, así, con eses ollos grandes de nena, primeiro, a lúa nena. E cantoulle a súa cantiga:
Tan só amosando
a metade da cara,
vén cantando a lúa
unha doce nana.
…
“Durme meu ruliño,
que te hei levar
por riba dos montes,
dos vales… e do mar.
E despois viuna medrar, até facerse moza e dixo:
…
A xigante lúa
coroando o ceo,
coida das estrelas
que hai no firmamento.
No escuro da noite,
co seu branco veo,
entoa cantigas
que quitan o medo.
…
E máis despois, viuna, sorprendida e tristeira, viuna encoller… Ai… pero, aos poucos, entusiasmada, ollouna renacer… E comparouna, incrédula, cun círculo:
…
Un círculo negro
raiado con liñas…
Como vai ser esa
a lúa noviña?
E quedou durmida… Mais… cando espertou, abriu o ollos e… mamaíña! No canto da lúa, unha enorme bóla de ouro ocupara o trono da lúa lueira… E cavilou que eran noivos:
O noivo da lúa
Catalina é o sol,
chámase Lourenzo
como un gran señor.
…
E comprobou, tamén, como o sol mudaba a fasquía da paisaxe. E, dixo:
Durante o verán,
quentando e alumando,
o sol decorou
de ocre os prados…
…
Agora no outono
salouca tristeiro
porque o vento tolo
con sopro lixeiro
espallou as follas
polo chan deitado.
Que bágoas de choiva!
Todo está mollado!
E foille cantando, feliz e ditosa, ao sol todo o ano:
Polo inverno:
Tremendo de frío,
detrás dos nubeiros,
ben agochadiño,
agarda Lourenzo.
…
Mais, de vez en cando,
dende o brando niño,
mándanos un raio
brillante e morniño.
E, en chegando a primavera, renovou o seu canto:
O sol espertou
da noite calada;
os paxaros volven
a facer niñada…
…
Ás veces o ceo
fica anubrado,
agochando o sol
detrás dun gris manto.
Cando temos frío,
só hai que chamalo…
baixiño, baixiño…
E vén de contado!
E, cantando e cantando, foi facendo un río de versos… Porque, en vendo as xentes do ceo o ben que cantaba esta muller, os cometas, as estrelas fugaces, e aínda os planetas, tamén lle pediron a súa canción. E tivérona. E foron felices, sen comeren perdices nin nada diso, só cos versos, coas cantigas e coa música de María Xosé.
Pero… un día… non saíu o sol… Nin asomou a lúa. Tampouco houbo estrelas fugaces. Nin cometas. Nin planetas… Porque reinaba, aquela noite, a escuridade con todo o seu negror, a raíña das tebras. E, daquela, aló pola beira do embigo, comezou a sentir así como un bule-bule de congoxa. E a noite foi medrando e a congoxa volveuse un algo de medo, un mediño pequeno…pequeno… E, para escorrentalo, botouse a cantar:
A noite tan negra,
tan longa e escura,
dáme moito medo
se non sae a lúa.
…
Que medo me acode
cando estou soíña!
A casa é un castelo,
do patio á cociña.
Cheo de pantasmas,
de ogros e meigas,
e de homes do saco
que sacan manteigas.
E, así, cantando, cantando, foise quedando durmida, durmida, durmida… E soñou… Soñou con cantigas, con amenceres, con música de paxariños…
Ata que, de mañanciña, un raíño de sol coouse pola ventá e…
Por detrás dos montes
de cor azulada,
aparece o sol
estreando a alba.
…
De pé, sobre a alfombra,
ollo cara a fiestra…
Un día de sol…
Un día de festa!
Despois foi ao colexio e, polo mediar da mañá…
Son as once e media,
comeza o recreo.
Todos a xogar
baixo o azul do ceo!
…
Cando soa o timbre,
que susto levamos!
Rematou o xogo
e volve o traballo.
E foi camiñando o día… E chegou a merenda…
Galletas con queixo,
chocolate e pan,
biscoitos, marmelo,
torta de mazá…
E a tardiña foi pasando… E a noite foise achegando…
O día está rematando
e a noite a espertar,
dende a fiestra do meu cuarto
vese xa á lúa asomar.
No horizonte lonxicuo
adormece o sol morniño,
polos nubeiros tapado
coma se fose un meniño.
…
A cama por min agarda
cos brazos de lenzo abertos
e a brandiña almofada
tamén agarda en silencio…
que nela os cabelos pouse
para acaricialos tenra
mentres o meu maxín voe
por entre as máxicas letras
dun libro que ficará
comigo nun intre inerte
cando as meniñas, xa cansas,
entre as pálpebras se pechen.
E foron pasando os días da semana… E os meses do ano… E, cos meses, as estacións… A primeiriña… ah… a primavera!
Xa estamos na primavera,
anuncia o cuco cucando;
a escura noite xa mingua,
o día xa vai medrando.
Despois, coma un lume poderoso, fíxose rei o verán…
O verán pasea contento
co sorriso despregado
soprando o seu quente alento!
E aínda despois, apareceu por alí un señor de longas barbas e guedellas chamado Outono con pintas de bonachón. Era un extraordinario pintor de follas… E os nenos preguntaban… Quen será este vello? Que virá facer aquí?
Tinguirei de vellos ocres
as árbores dos outeiros
e as follas voarán lonxe
en remuíños eternos.
E así… foron devecendo os días… E fuxiron as andoriñas… E viñeron os cogomelos, as abelás, as castañas… E as xeadas de xaneiro… E reinou o inverno…
Amence o día! Todo xeado!
Non sopra o vento! Todo está calmo!
Todo está triste! Todo aquelado!
E…
Colorín colorado…
Este fermoso conto queda…
Contado!!!
*Texto facilitado por Toño Núñez, e que pronunciou a dúo coa autora do poemario, María Xosé Lamas, durante a presentación de CANTIGAS PARA APRENDER A SOÑAR na Feira do Libro de Lugo.
por martinho | May 10, 2017
Dentro do seu itinerario de presentacións, o poemario CANTIGAS PARA APRENDER A SOÑAR da escritora María Xosé Lamas fará a súa próxima parada na Feira do Libro de Lugo o vindeiro domingo, día 21 de maio ás 13 h. Nesa presentación acompañará á citada autora do libro o tamén escritor Toño Núñez.
