O xurado integrado por Emma Pedreira, escritora e poeta, Daniel Irimia, tamén escritor e poeta, e Mercedes Queixas Zas, escritora e profesora, acordou o seguinte fallo:
Categoría infantil
1º Premio: Nicolás Salgueiro Alonso pola obra Archienemigos
2º Premio: Duarte Mariño Torrado por O Poliño Lector
3º Premio: DESERTO
Categoría Xuvenil
1º Premio: Lucía Domínguez Pereira polo microrrelato Rebelde
2º Premio: Paula Pérez Cendán pola obra Soa
3º Premio: María Fernández Escáriz por Ondas
Categoría Adulto
1º Premio: Pedro Naveira Pedreira polo microrrelato Erro
2º Premio: Sonia Martínez López por Reflector
3º Premio: Carlota Millor Prado pola obra Salvavidas
O rapeiro galego Hugo Guezeta segue presentando os adiantos do seu próximo traballo discográfico. Hoxe ve a luz “Feridas”, segundo sinxelo do que será o seu primeiro álbum de longo formato. Hugo amosa novamente neste novo tema a súa versatilidade musical, nesta ocasión ao introducir ritmos latinos, que van dende o bolero aos “tumbaos” cubanos, ao seu xa característico estilo combinado de rap e reggae.
“Feridas” é un canto á inestabilidade mental e emocional que predomina entre as novas xeracións, e que tamén repercute na vida de Hugo. Temas candentes como o desamor, as inxustizas sociais, a loita contra o ego interno ou os baixóns e bloqueos creativos aparecen reflectidos na letra da canción. Mesturando dobres sentidos e retranca con rimas directas y punzantes, “Feridas” convértese na canalización musical das frustracións do rapeiro.
Hugo Guezeta amosa novamente a súa faceta máis íntima neste novo traballo, cunha versión máis melódica do seu estilo, mais sen perder parte da súa esencia. A crítica social crúa segue sendo primordial nos seus temas, aínda que o rapeiro deixa ver unha versión máis persoal nas súas letras, atopando nesa combinación o seu selo para esta nova etapa en solitario tras SonDaRúa.
A produción do tema corre a cargo de Petrowski, co que atopou unha sinerxía e complicidade musical que queda patente nestes dous primeiros adiantos do seu futuro álbum. Por outro lado, o videoclip de “Feridas” foi realizado por Juancho Everman, nun intento de recrear escenas de festa, desafogo e baile nun bar, representando así ese sentimento de expulsión dos problemas mentais sobre o que xira a canción. As escenas de baile teñen un forte peso dentro do videoclip, e están protagonizadas polos bailaríns Laura Valentina Gutiérrez Galán, Aykan Akgün, María Otero Jamardo e Gabriel da Silva. Con eles, conseguen conectar de maneira orgánica a peza audiovisual cos ritmos da canción.
MÁIS SOBRE HUGO GUEZETA
Hugo Guezeta é un dos rapeiros e letristas máis importantes e talentosos do panorama musical galego. Tras o éxito do seu grupo SonDaRúa, co que chegou a dar máis de 200 concertos por todo o estado, actuando en grandes festivais e enchendo salas históricas como a Sala Capitol de Santiago de Compostela, o rapeiro emprende agora a súa andaina en solitario.
Hugo consolidouse como un dos grandes rapeiros de Galicia non só pola súa pegada en SonDaRúa, xa que intercalou a súa labor no grupo con lanzamentos individuais que acumularon decenas de milleiros de escoitas en plataformas.
O artista galego destaca polas súas letras cargadas de reivindicación e crítica social, así como pola calidade do seu rapeo. Nesta andaina en solitario, Hugo leva as súas letras a un aspecto máis persoal e íntimo, pero mantendo en todo momento esa forte crítica e reivindicación que xa son característicos del. Tamén a súa música evoluciona cara sons máis versátiles e bailables, que posicionan ao proxecto como un dos máis interesantes deste ano dentro do panorama urbano.
O seu primeiro disco de longa duración, gravado e producido na súa totalidade polo produtor Peter Petrowski, sairá a finais de 2024, e “O Noso Tempo” e “Feridas” son os primeiros adiantos do mesmo. Nos próximos meses sairán os seguintes adiantos do disco, que se caracterizará por un son versátil e divertido, con letras de carácter persoal sen perder o foco na crítica social reivindicativa, selo de identidade de Hugo Guezeta.
Fermin Muguruza actuará en Galicia en marzo de 2025, no marco dunha xira mundial para celebrar os seus 40 anos de traxectoria musical
As entradas para o concerto, que terá lugar en Santiago de Compostela o 15 de marzo, sairán á venda o 25 de xuño ás 9.00 horas no espazo web www.muguruzafm.eus
O artista vasco fará unha revisión do seu percorrido sobre os escenarios no marco do 40º aniversario da formación da súa primeira banda, Kortatu, que hoxe 20 de xuño, hai 40 anos, publicaba a súa primeira maqueta
Fermin Muguruza actuará en Santiago de Compostela o 15 de marzo de 2025, no marco dunha xira mundial na que celebrará as súas catro décadas de traxectoria musical. Será a única parada que o artista vasco, fundador de Kortatu e Negu Gorriak, faga no noroeste peninsular no marco do seu novo tour -o primeiro tras 11 anos sen realizar xiras internacionais- e as entradas para esta cita, que terá lugar no Fontes do Sar, sairán á venda o vindeiro martes, 25 de xuño, ás 09.00 horas a través do espazo web www.muguruzafm.eus
Despois de romper todas as previsións ao vender 16.000 entradas tan só nuns minutos para os dous concertos que ofrecerá en Bilbao no mes de decembro, Fermin Muguruza comprometeuse a buscar novas propostas para o vindeiro ano. Hoxe mesmo, cando se cumpren 40 anos do lanzamento da primeira maqueta de Kortatu, o artista vén de anunciar para o 2025 unha gran xira internacional para celebrar o seu 40º aniversario desde a formación da súa primeira banda, Kortatu, e na que tamén revisará temas de Negu Gorriak e dos seus traballos máis recentes en solitario.
O tour, que chegará a distintas cidades de Europa, América e Asia, terá catro paradas na Península Ibérica, mais a cita compostelá será a única actuación de Muguruza en Galicia. Así, o vasco achegarase o ano que vén a Barcelona (24 de xaneiro, Palau Sant Jordi), Madrid (15 de febreiro, WiZink Center) e Donostia (14 de xuño, Estadio Reale Arena – Anoeta).
As entradas para o concerto que Fermin Muguruza ofrecerá no Multiusos Fontes do Sar poñeranse á venda o vindeiro martes, 25 de xuño, ás 9.00 horas a través do web www.muguruzafm.eus. Ese mesmo día activaranse tamén as entradas para Madrid e Barcelona, mentres que os billetes para o directo de Donostia, no estadio de fútbol Anoeta, poderanse adquirir a partir das 9.00 horas do domingo 23 de xuño no mesmo espazo web.
Unha vez coñecida a xira internacional de Muguruza para celebrar o seu 40 aniversario sobre os escenarios, a actriz Itziar Ituño (La casa de papel) quixo poñer en valor o seu legado: “Grazas, Fermín! Pola túa prolífica carreira, por axitar e espertar as nosas conciencias, por facernos bailar, por ser parte da banda sonora da vida dalgunhas de nós. Tan orgulloso coma humilde, tan cariñoso coma firme, es historia de Euskal Herria, o presente, o futuro. Enfrontácheste a todas as galernas cunha mirada severa, con esa risa tan ampla. León, apache, mapuche, auténtico pioneiro vasco! É unha honra camiñar ao teu lado. Un bico. Itzi”.
Censura contra a cultura disidente
Este 40 aniversario chega nun momento especial para Fermín Muguruza. Fronte aos ataques lanzados contra el nos últimos tempos, o músico e realizador de cinema advertiu nas súas redes sociais que respondería con máis cultura, reivindicando a súa traxectoria e legado. Así, o artista destaca que estes eventos serán “algo máis que un simple concerto, xa que servirán para utilizar a música como ferramenta de expresión e cambio social”. Nos directos, o público poderá gozar de diferentes cancións que se converteron en iconas da música vasca e internacional.
Co obxectivo de presentar a devandita xira, Muguruza rodeouse de grandes amigos nun vídeo no que participan, entre outros, intérpretes como Itziar Ituño, Maria Cruickshank, Aitziber Garmendia ou Jon Plazaola, ademais de músicos como HOFE e xente do sector musical.
Muguruza expresa o seu desexo de que “estes concertos se convertan nunha celebración contra a censura e os recentes ataques da extrema dereita a nivel global e particular”. Nese sentido, menciona casos como o da directora e cinco profesores dun instituto en Valencia que foron demandados por pintar un mural en homenaxe á súa traxectoria creativa, así como os ataques a Itziar Ituño e aos xogadores do Athletic por cantar a mítica canción Sarri, Sarri.
Unha das figuras de maior influencia e carisma do panorama musical vasco
O artista irundarra lembra que “será unha honra e un privilexio poder celebrar este percorrido de 40 anos sobre un escenario, sabéndome pertencente a unha xeración moi golpeada. Espero que estes concertos sexan especiais para todos, a través da música, o baile e a reivindicación, un exercicio de memoria colectiva, unha celebración da vida e rexeitamento ao fascismo, unha cerimonia dos abrazos”.
Muguruza foi definido como unha das figuras de maior influencia e carisma no panorama musical vasco en diferentes sectores. Comezou a súa carreira musical creando xunto ao seu irmán Iñigo o grupo de música Kortatu. Cando a banda se disolveu, logo da edición do seu último disco exclusivamente en eúscaro, Muguruza formou Negu Gorriak xunto ao seu irmán Iñigo, Kaki Arkarazo, Mikel Txopeitia e Mikel Anestesia. O grupo converteuse nunha das formacións máis importantes da escena dos anos 90. Após a súa disolución, Muguruza iniciou a súa carreira en solitario, tomando como base o reggae e o dub e mesturando ritmos latinos ou elementos do rock, hip hop, funk, soul e drum and bass.
Muguruza colaborou con artistas como Manu Chao, Banda Bassotti, Amparanoia, Tijuana No!, Todos Tus Muertos, Albert Pla, Zebda, Desorden Público, Reincidentes, Angelo Moore de Fishbone, Raúl Refree, Obrint Pas, El Columpio Asesino, Preservation Hall Jazz Band, Toots, U-Roy, Rita Marley, Peret ou decenas de artistas ao longo destas catro décadas.
Ademais, nestes últimos anos, Muguruza ten traballado no mundo do cinema e do documental. Creou unha infinidade de traballos de temática social, entre eles, a serie Next Music Station (2011), que reúne once pezas sobre música árabe para a cadea Al Jazeera, o documental NOLA? Irun meets New Orleans (2015), as películas de animación Black is Beltza (2018) e Black is Beltza II: Ainhoa (2022), esta última finalista dos Premios Goya, ou o recente filme documental BIDASOA 2018-2023 (2023), entre outros.
Xira mundial de Fermin Muguruza
2024 20 de decembro: Bilbao – Miribilla (Sold out)
21 de decembro: Bilbao – Miribilla (Sold out)
2025
18 de xaneiro: Tenerife – EC Aguere
24 de xaneiro: Barcelona – Palau Sant Jordi
15 de febreiro: Madrid – WiZink Center
15 de marzo: Santiago de Compostela – Fontes do Sar
21 de marzo: Paris – La Cigale
22 de marzo: Bordeaux – Salle du Grand Parc
28 de marzo: Toulouse – Le Bikini
29 de marzo: Marseille – Espace Julien
12 de abril: Zurich – Rote Fabrik
16 de abril: Berlin – SO36
20 de maio: Santiago de Chile – Teatro Cariola
24 de maio: Buenos Aires – Estadio Obras
28 de maio: Bogotá – Calle 13
31 de maio: México – Skatex (Texcoco)
07 de xuño: Roma – TBC
14 de xuño: Donostia – Anoeta Estadioa (Reale Arena)
A primeira semana de xullo Atlántica vaise desenvolver en 25 concellos de toda Galicia e consolídase en Portugal con 5 sedes
Máis de 90 funcións de 45 propostas escénicas diferentes desenvolvidas por 50 artistas procedentes de Brasil, Xapón, Portugal, Italia, Cuba, Salamanca, Zamora e Galicia
Descentralizado, transfronteirizo, multiformato e integrador: Atlántica 2024 renova o seu compromiso co territorio e a súa xente
Atlántica conta un ano máis co patrocinio xeral da Xunta de Galicia e da Deputación da Coruña e mais co apoio dos diferentes concellos que participan no festival
Toda a programación pódese consultar na web festivalatlantica.gal
O Festival Atlántica vén de presentar este xoves, 13 de xuño, o programa completo da súa duodécima edición, que se vai celebrar entre o 1 e o 7 de xullo. Na rolda de prensa participaron Natividade González, deputada de Cultura da Deputación da Coruña; Míriam Louzao, concelleira de Capital Cultural, Turismo, Educación e Memoria Histórica do Concello de Santiago; e Soledad Felloza, directora de Atlántica. Ademais, tamén acudiron ao evento Evelyne López Mussons, coordinadora de Atlántica en Portugal, e numerosos representantes de concellos, asociacións e colectivos colaboradores do festival.
Míriam Louzao comezou a presentación poñendo o acento sobre a capacidade de Atlántica para “facer transcender os contos do ámbito infantil programando actividades diversas para todos os públicos” en numerosos puntos de Santiago, comparándoos con “portos nos que recalará esta marabillosa travesía”. Pola súa banda, Natividade González gabou o labor do festival “na conservación do patrimonio inmaterial” e a súa habilidade para logralo “con actividades que non só ofrecen entretemento, senón tamén espazos para a reflexión e a aprendizaxe”.
Na súa intervención Felloza subliñou as cifras que avalan o éxito de Atlántica: unha semana de actividade con máis de 90 funcións gratuítas de 45 propostas diferentes desenvolvidas polos 50 artistas que actúan nas 30 sedes espalladas por Galicia e Portugal. Neste sentido, a directora do festival salientou “a ledicia e o esforzo que supón a consolidación de Atlántica como un evento transfronteirizo coa programación en cinco aldeas da Serra do Xerés”, que fai deste encontro “un dos poucos eventos das artes escénicas da Península que programa ao longo de sete días a unha beira e outra da raia”.
Como en edicións previas, Atlántica vai chegar ás grandes cidades como Santiago de Compostela, A Coruña, Vigo, Ourense e Ferrol, mais tamén a concellos de tamaño medio como Ribeira, Vilalba, Caldas de Reis, Betanzos ou Teo, e a concellos do rural como Pazos de Borbén, Dodro ou Alfoz, (Cuntis e Outes) entre outros. Unha capilaridade que se espalla polo territorio grazas á complicidade de múltiples axentes institucionais e da sociedade civil e que fai de Atlántica un ente cultural flexible, que se dá adaptado a públicos e espazos diversos. Un exemplo paradigmático deste comportamento é a descentralización do programa en Santiago, sede principal de Atlántica, onde as funcións urbanas conviven coa aposta decidida por barrios, lugares e parroquias do extenso rural do concello.
Escaparate das múltiples oralidades
Mais Atlántica 2024 non esquece a súa función reivindicadora da narración oral como disciplina artística, ben sexa coa programación de propostas de La Chana Teatro como a montaxe Pisando el llano, espectáculo inaugural, ou a singular Blancanieves, na que todas as personaxes son lámpadas, peza multipremiada que no 2023 acadou o Max ao mellor espectáculo infantil e xuvenil.
Haberá tamén espazo para as estreas Contar para vivilo, de Cándido Pazó, Contos de revolución. Entre Brassens e Neira Vilas, de Dani Blanco, Contos, cantos e outros tantos, da portuguesa Ana Sofía Paiva e as Lendas suburbanas de Quico Cadaval. E seguirá a aposta polos contos de terras afastadas e bañadas por outros mares, como as historias de fino humor de Yoshi Hioki e tamén pola potencia narrativa da terra e da que é bo exemplo o Premio Nacional Paula Carballeira.
Atlántica volverá transitar pola senda da narración oral como disciplina híbrida, facendo fincapé na boa maridaxe entre contos e música. Unha mestura que está a dar moi bos resultados entre o público infantil —2004-2024-Grandes éxitos de Caxoto ou Son animal de Paco Nogueira—, pero tamén co público adulto, como demostrará Su Garrido Pombo ao clausurar o festival con Patio de luces.
Contar o territorio
Non podía faltar nesta edición un dos formatos que acompaña a Atlántica dende o primeiro ano: os roteiros narrados. A colaboración con axentes locais expertos permite amosar o poder das historias como xeito de transmitir e dar a coñecer o patrimonio material e inmaterial. Este ano haberá en Santiago unha ruta en bicicleta polos castros da bisbarra e mais un percorrido polo petróglifos da Devesa da Rula e polo románico do rural. Reivindicarase tamén o legado da Igrexa de Vilar de Donas da man de Carola Casal e Carme Varela con 800 anos das Giocondas galegas, Guillermo Llorca guiará pola escultura urbana de Ferrol e José María Eguileta paseará pola evolución urbana de Ourense, por citar algunhas das doce actividades programadas.
Fiel á súa filosofía, Atlántica segue a amosar a súa faceta integradora: mantén o seu compromiso coas persoas con discapacidade auditiva programando funcións con interpretación en lingua de signos, regresará á aula de pediatría do CHUS e, como novidade desta edición, desenvolverá unha experiencia particular ”silandeira” con colectivos con TEA e TDH.
Sementando novos espectadores
Aínda que a maior parte do programa se vai desenvolver en xullo, o Festival Atlántica Miúdo volve ollar cara aos máis pequechos na recta final do curso escolar. Xa que logo, entre o 14 e o 22 de xuño haberá un programa especial concibido para o público infantil de centros de ensino de Santiago, Brión e Pazos de Borbén. Tamén están previstas funcións na Biblioteca Ánxel Casal e mais no Hospital Clínico Universitario de Santiago (CHUS). Alén diso, entre o 1 e o 7 de xullo, Atlántica inclúe unha grande oferta para a cativada e as súas familias que se pode consultar, co resto da programación, na web festivalatlantica.gal.
O XII Festival Atlántica é posible grazas ao patrocinio da Xunta de Cultura e da Deputación da Coruña e ao apoio dos concellos de Santiago de Compostela, Ferrol, Teo, Alfoz, Caldas de Reis, Dodro, Mugardos, Outes, A Pobra do Caramiñal, Ribeira, Sanxenxo e Vilalba.
Festival Atlántica
Atlántica, Festival Internacional de Narración Oral, naceu no ano 2013 con sede en Santiago de Compostela cunha clara vocación de ser un encontro de voces e historias de perfil atlanticista. Mantén o seu obxectivo de indagar nas raíces comúns das historias do océano, na procura da identidade cultural do Atlántico. Traballa a prol da posta en valor dunha arte escénica amarrada ao territorio, antiga pero adaptada aos tempos, e ampara, xera e difunde unha narrativa integradora, igualitaria e sostible.
Conta a lenda que vai tempo, polas terras de Cervantes, un lobishome arnal grandes estragos facía.
Moitos años e carneiros levaba xa degolado, mais ninguén era capaz de a vista botarlle encima.
Por aquel entón moraba, nunha aldea das montañas, desta bisbarra ancaresa, un home de gran carácter. Ía xa para ben tempo que o fillo deste veciño da súa aldea faltaba, ninguén sabía o por que.
Estaba o pai preocupado, razón non daba do caso, ata que un día lembrouse dunha maldición pasada.
Conta a xente da contorna que a historia que sucedeu, máis ou menos veu a ser, a que aquí vos participo.
O home de quen falamos, como xa dixen denantes, era xoto de carácter, enrabechaba por todo.
Era un mozallón o fillo, bo rapaz, traballador, a quen lle gustaba a festa para as nenas cortexar.
Cada cousa a seu tempo, era a opinión do mancebo, mais o pai non concordaba con este dito e rifaban.
Un día o enfrontamento alcanzou cotas maiores. Á festa de Pedrafita o mozo arelaba ir.
O pai teimaba que había unha queima que facer, o fillo que era pecado, en festivo traballar.
Ninguén quería ceder, pai e fillo se enlearon nunha forte discusión. Exaltado o vello dixo:
-Vaite, vaite para festa, e permita Deus que andes atrás das lobas, o mesmo, coma tras das mozas vas”
Nunca tal dixera o home! Pasadas xa unhas noites, desacougado o rapaz, cara o monte colleu rumbo.
En chegando a un lamazal envorcallouse na herba, polo orballo humedecida. Creto non daba do feito.
Cando tratou de se erguer, xa non o puido facer, e a catro pés a correr, presto botou para o cume.
O pai co paso do tempo lembrouse da maldición e a unha que por meiga tiñan, decidiu ir consultar.
Moi mal lle prestou á vella o que lle fixera ao mozo, non hai peor maleficio que o dun pai para o seu fillo.
-Non se pode maldicir xamais o teu propio sangue. Sangue lle has de facer pero sen dano causar.
Isto foi o que a bruxa, severa, lle dixo ao vello, este moi meditabundo para a casa se marchou.
Polo camiño acordou, que ao monte debía ir na mesma noite seguinte sen máis tempo que perder.
Armado cun bo coitelo,
levou consigo un rexelo, na procura daquel lobo no que o fillo se volvera.
A carón dunha toxeira atou o coitado año, agochándose entre as uces, a faca, xa preparada.
A media noite o rexelo comezou a estarrecer, era o lobo que chegaba a trabar en carne mol.
En vendo isto, o ancián, virándose cara o lobo, no lombo espetoulle o ferro; grande cortada lle fixo.
Ao colo, botoulle os brazos, exclamando – Fillo, fillo! e pedíndolle perdón. Moito salaiaba o vello!
Entón o pelexo do lobo pola ferida se abriu, desprendéndose do corpo coma se for un folecho.
Tras unha sacudidiña e un enlamarse entre as uces, por fin de novo o rapaz recuperou o seu ser.
Desta maneira remata a historia do lobishome,
non sei o que hai de certo, a min así mo contaron.
