O Proxecto Lugares salienta o valor das comunidades locais e da hibridación de disciplinas para transformar o Camiño De Santiago

O Proxecto Lugares salienta o valor das comunidades locais, da experimentación e da hibridación de disciplinas á hora de transformar, dun xeito sostible, o Camiño de Santiago

A iniciativa, impulsada pola Xunta de Galicia e pola Fundación “La Caixa”, celebra este martes en Palas de Rei a primeira xornada dun espazo de debate e pensamento no que participan máis de vinte profesionais da arquitectura, da paisaxe, do deseño, da artesanía e da comunicación 

O seminario continuará mañá mércores 19 coa presentación dunha serie de boas prácticas á hora de deseñar e realizar novas intervencións no espazo público polo que transita o Camiño de Santiago

A alcaldesa de Larouco e a directora da Axencia Turismo de Galicia recibirán mañá pola tarde, nas covas de Seadur, ao grupo de expertas que traballará durante toda a semana na comarca de Valdeorras

O Castelo de Pambre acolle este martes 18 a apertura do  Proxecto Lugares, unha iniciativa innovadora impulsada pola Xunta de Galicia e pola Fundación “La Caixa” para transformar, dun xeito colaborativo e sostible, o espazo público do Camiño de Santiago. Ao longo de toda esta semana, e nun ámbito de actuación que abrangue os municipios de Palas de Rei e Larouco, máis dunha vintena de profesionais da arquitectura, da paisaxe, do deseño e da artesanía debatirán, pensarán e deseñarán, da man da comunidade local da Ulloa e de Valdeorras, posibles intervencións para implantar no territorio. 


A comisaria da iniciativa, Natalia Balseiro, salientou esta mañá o carácter innovador do proxecto, tanto pola mirada transdisciplinar do mesmo -que aúna nun mesmo proceso arquitectura, paisaxe, deseño, artesanía, comunicación e mediación- como da metodoloxía aplicada desde a súa concepción. “Un dos principais valores do proxecto reside no seu proceso ou desenvolvemento. A innovación desde a conversa, o pensamento, a investigación e práctica ou mesmo desde a publicación dos resultados deste traballo, coa intención, ademais, de que se poida replicar noutros lugares ou momentos”. Neste sentido, Balseiro destacou o carácter cultural de Proxecto Lugares e a súa implicación co territorio.  “Entendemos a cultura como unha ferramenta para xerar e afianzar os lazos entre as comunidades. E con Lugares queremos precisamente relacionar ás expertas coas axentes locais para implicalas na transformación do  territorio que habitan”, afirmou.  

O tenente de alcalde de Palas de Rei, Amador Sande, a responsable territorial da Fundación “La Caixa”, Susan Santos; e a secretaria territorial da Xunta de Galicia en Lugo, Marta Barreiro, foron as responsables de dar a benvida ás e aos asistentes ao seminario. Ao longo da mañá sucedéronse as intervencións de expertas e expertos. Foi o caso do director da Fundación Juana de Vega, José Manuel Andrade, quen defendeu a oportunidade que supón o Camiño de Santiago para o desenvolvemento das áreas rurais. Concretamente, Andrade defendeu “a alta calidade paisaxística” das zonas polas que decorre a ruta xacobea “grazas á actividade agrícola e gandeira” posta en marcha pola veciñanza que se dedica á gandeiría, e que definiu como “os xestores do territorio”. “Hoxe en día o 50% das explotacións agrarias están dirixidas por persoas dunha media de idade de máis de 60 anos. O reto para manter e preservar esta calidade paisaxística en Galicia é o relevo xeracional. O Camiño pode contribuír á sostibilidade social dos territorios e revalorizar o rural”, aseverou o experto. 

Pola súa banda, a bioenxeñeira e paisaxista Paola Sangalli apuntou á necesidade de pensar na beleza á hora de repensar e recuperar a paisaxe tanto en áreas rurais coma urbanas. Neste sentido, avogou por solucións sostibles e baseadas na natureza, “que son as que realmente nos permitirán facer frente aos desequilibrios ou desafíos como o da emerxencia climática”. Pola súa banda, a mediadora cultural Amparo Moroño avanzou, na súa ponencia, que a paisaxe é un espazo de pensamento, no que traballar coas e cos artistas, pero moi especialmente coas e cos habitantes do territorio, “quen realmente constrúe a propia paisaxe”. “O diálogo cultural, as prácticas artísticas colaborativas e o pensamento colectivo son partes fundamentais da metodoloxía dos procesos de mediación no territorio para favorecer a súa transformación”, dixo. 

A primeira xornada do Seminario do Proxecto Lugares conta con catro mesas redondas, que abordan diferentes intervencións arquitectónicas, paisaxísticas e artísticas contemporáneas no espazo público do Camiño de Santiago. Na primeira delas, titulada Achegamentos, referencias, técnicas e perspectivas desde as diferentes linguaxes da arquitectura, da artesanía, da paisaxe e do deseño, estivo moderada pola xornalista de El País e historiadora da arte Anatxu Zabalbeascoa e contou coa presenza e as experiencias achegadas pola paisaxista Paola Sangalli, a artesá Inés Rir, a arquitecta e mediadora Maé Durant e a deseñadora Uqui Permui. A beleza e a ética do sostible, a xeración de espazos que coiden das persoas ou a participación directa por parte da veciñanza nos proxectos de transformación no espazo público foron algunhas das liñas destacadas desta mesa.

Durante toda a xornada abordaranse cuestións como Achegamentos ao patrimonio desde a arquitectura, na que conversarán Ariadna Cantis (comunicadora e arquitecta), Carlos Pita (arquitecto), Pedro Calaza (director da Escola Galega de Paisaxe) e Paola Sangalli; ou Linguaxes, escalas, materiais. Un camiño cara á sostibilidade, con Ana Amado (arquitecta), Izaskun Chinchilla (arquitecta), Carlos Seoane (arquitecto) e Verónica Moar (artesá). Finalmente, Ariadna Cantis (comunicadora e arquitecta), Estelle Jullian (artista), María Fandiño (arquitecta) e Julia de la Cal (artesá) falarán arredor das intervencións situadas, a conexión co territorio e coas comunidades locais. 



Segunda xornada de seminario e inicio do taller en Seadur

Este mércores, 19 de abril, o Castelo de Pambre acollerá -en horario de mañá- a segunda xornada do seminario. Xa pola tarde, o grupo desprazarase até a comarca de Valdeorras, concretamente ao concello de Larouco, no que o xoves 20 dará comezo o taller do Proxecto Lugares nas covas de Seadur. Á súa chegada, contra ás 18.00 horas, as e os participantes serán recibidos pola alcaldesa do municipio, Patricia Lamela, e a directora da Axencia Turismo de Galicia, Nava Castro.

AXENDA-E-PARTICIPANTES-18-e-19-de-abril

20230418-NP-Inicio-Seminario-Proxecto-Lugares-



Nace ‘Proxecto Lugares’, unha iniciativa para transformar o espazo público do Camiño de Santiago, dun xeito sostible, a través da arquitectura da paisaxe, do deseño e da artesanía

Palas de Rei e Larouco acollerán o ‘Proxecto Lugares’, unha iniciativa para transformar o espazo público do Camiño de Santiago, dun xeito sostible, a través da arquitectura da paisaxe, do deseño e da artesanía

A Xunta de Galicia e a Fundación “La Caixa” impulsan este novo programa enmarcado no cumprimento do Pacto Verde Europeo, que se desenvolverá o vindeiro mes de abril nas comarcas de Ulloa e Valdeorras a través dun seminario e dun taller

‘Proxecto Lugares’ propón a integración das comunidades locais á hora de deseñar solucións paisaxísticas e arquitectónicas sostibles, con materiais naturais e de proximidade, que se poderán implantar no territorio

Arquitectas como Izaskun Chinchilla ou María Fandiño, artesás como Verónica Moar ou Inés Rir, e as comunicadoras Anatxu Zabalbeascoa e Ariadna Cantis, entre outras, participarán nos espazos de encontro e debate do proxecto

O Castelo de Pambre, na localidade luguesa de Palas de Rei, acolleu esta mañá a presentación do Proxecto Lugares, unha nova iniciativa impulsada pola Xunta de Galicia, a través da Axencia Turismo de Galicia, e pola Fundación “La Caixa” coa intención de poñer en valor e transformar, dun xeito sostible, o espazo público dun dos itinerarios máis transitados no mundo: o Camiño de Santiago. O proxecto, enmarcado no cumprimento do Pacto Verde Europeo tanto polo seu debate central como polas súas solucións paisaxísticas e arquitectónicas para o territorio, e que terá presente tanto á veciñanza dos lugares coma ás persoas peregrinas, levarase a cabo nas comarcas de Ulloa e Valdeorras esta primavera. 

A presentación desta mañá contou coa participación da directora de Turismo de Galicia, Nava Castro; do alcalde de Palas de Rei, Pablo José Taboada Camoira; da responsable territorial da Fundación “La Caixa”, Susan Santos; e da comisaria do Proxecto Lugares, Natalia Balseiro. No acto déronse a coñecer os principais eixes de traballo da iniciativa así como a programación pública de eventos. É o caso do seminario que reunirá no Castelo de Pambre os días 18 e 19 de abril a figuras recoñecidas de ámbito galego e estatal, como as arquitectas Ana Amado, Izaskun Chinchilla, Maé Durant, María Fandiño -Premio Nacional 2022-, Carlos Pita ou Carlos Seoane, entre outras; as artesás Verónica Moar, Julia de la Cal, Inés Rir e Santiago Besteiro; as deseñadoras Amalia Puga e Uqui Permui ou as comunicadoras Anatxu Zabalbeascoa e Ariadna Cantis. Tamén participarán persoas expertas vinculadas ao mundo da paisaxe, como Amparo Maroño, Paola Sangalli e Pedro Calaza, ou investigadoras do espazo rural, coma a artista Estella Julian, ou o director da Fundación Juana de Vega, José Manuel Andrade

Unha vez finalicen estas xornadas, a localidade ourensá de Larouco acollerá do 20 ao 22 de abril un taller aberto entre as comunidades locais e un grupo de participantes no seminario para imaxinar e desenvolver a maqueta ou prototipo dunha posible intervención no espazo público. Durante estes días realizaranse visitas e paseos polo territorio para identificar os lugares sobre os que as e os asistentes traballarán de forma colaborativa.

Unha mirada transdisciplinar sobre o Camiño de Santiago

O Proxecto Lugares é unha iniciativa de pensamento contemporáneo, aprendizaxe e intervención na paisaxe desde unha mirada transdisciplinar que agroma no contexto do Camiño de Santiago, coa intención de perdurar até o vindeiro Ano Santo 2027. O programa está conformado por catro procesos de traballo, dos cales o primeiro deles é a mediación, que se están a desenvolver desde o mes de febreiro tanto en Palas de Rei coma en Valdeorras, a través de conversas ou entrevistas, coa intención de identificar, desde a proximidade, lugares, materiais e valores no territorio do Camiño. 

O segundo dos procesos é a celebración dun seminario ou xornadas públicas de debate que terán lugar os días 18 e 19 de abril no Castelo de Pambre, en Palas de Rei, xunto ao Camiño Primitivo. Neste espazo de encontro, numerosas profesionais vinculadas á arquitectura da paisaxe, comunicación, deseño, artesanía e pensamento porán sobre a mesa experiencias de intervencións sostibles; abordarán cuestións como a hospitalidade ou o deseño de lugares contemporáneos no Camiño; as posibilidades de transformación do territorio a través da ruta xacobea, así como o coidado e a beleza na mesma; exemplos de boas prácticas de arquitectura, do paisaxismo, do deseño ou da artesanía; ou como pensar a paisaxe desde unha perspectiva sostible e contemporánea, entre outros aspectos. 

De seguido, os días 20, 21 e 22 de abril, o Proxecto Lugares trasladará a súa acción a un obradoiro que se desenvolverá nas covas de Seadur, na localidade ourensá de Laurouco, moi próxima ao Camiño de Inverno. Será un taller de tres días, aberto á comunidade e axentes locais, no que se tentará transmitir técnicas e coñecementos da arquitectura, do paisaxismo, do deseño ou da artesanía, á vez que se imaxina e deseña, de forma colaborativa -tendo presentes as conclusións do seminario-, unha maqueta ou prototipo dunha posible peza ou intervención no espazo público. 

Finalmente, todas as conclusións, fotografías e vídeos do traballo feito ao longo destes meses no marco do Proxecto Lugares, así como textos das persoas profesionais convidadas -ou mesmo a recompilación de testemuñas durante o seminario-, estarán dispoñibles nunha publicación crossmedia que se presentará despois do verán

dossier_proxecto-lugares

Dossier PROXECTO LUGARES

Para máis información sobre o Proxecto Lugares pódese visitar o espazo web da iniciativa ou os seus perfís nas redes sociais Instagram e Linkedin. Na propia web do proxecto están dispoñibles os formularios de inscrición tanto para asistir ao seminario como ao taller de Seadur, cun número de prazas moi limitado das núas opcións, polo que se recomenda formalizar a praza coa maior antelación posible para garantir a asistencia. Mentres que no caso do seminario a inscrición se realizará por rigorosa orde de solicitude, no caso do taller -que se abre tamén a estudantes ou profesionais do ámbito do deseño, da arquitectura, do paixase ou da artesanía- o prazo estará aberto até o mércores 5 de abril.

Natalia Balseiro sobre PROXECTO LUGARES

20230322-NP-Presentacion-Proxecto-Lugares

Nota de Prensa PROXECTO LUGARES