O Proxecto Lugares salienta o valor das comunidades locais, da experimentación e da hibridación de disciplinas á hora de transformar, dun xeito sostible, o Camiño de Santiago
A iniciativa, impulsada pola Xunta de Galicia e pola Fundación “La Caixa”, celebra este martes en Palas de Rei a primeira xornada dun espazo de debate e pensamento no que participan máis de vinte profesionais da arquitectura, da paisaxe, do deseño, da artesanía e da comunicación
O seminario continuará mañá mércores 19 coa presentación dunha serie de boas prácticas á hora de deseñar e realizar novas intervencións no espazo público polo que transita o Camiño de Santiago
A alcaldesa de Larouco e a directora da Axencia Turismo de Galicia recibirán mañá pola tarde, nas covas de Seadur, ao grupo de expertas que traballará durante toda a semana na comarca de Valdeorras
O Castelo de Pambre acolle este martes 18 a apertura do Proxecto Lugares, unha iniciativa innovadora impulsada pola Xunta de Galicia e pola Fundación “La Caixa” para transformar, dun xeito colaborativo e sostible, o espazo público do Camiño de Santiago. Ao longo de toda esta semana, e nun ámbito de actuación que abrangue os municipios de Palas de Rei e Larouco, máis dunha vintena de profesionais da arquitectura, da paisaxe, do deseño e da artesanía debatirán, pensarán e deseñarán, da man da comunidade local da Ulloa e de Valdeorras, posibles intervencións para implantar no territorio.
A comisaria da iniciativa, Natalia Balseiro, salientou esta mañá o carácter innovador do proxecto, tanto pola mirada transdisciplinar do mesmo -que aúna nun mesmo proceso arquitectura, paisaxe, deseño, artesanía, comunicación e mediación- como da metodoloxía aplicada desde a súa concepción. “Un dos principais valores do proxecto reside no seu proceso ou desenvolvemento. A innovación desde a conversa, o pensamento, a investigación e práctica ou mesmo desde a publicación dos resultados deste traballo, coa intención, ademais, de que se poida replicar noutros lugares ou momentos”. Neste sentido, Balseiro destacou o carácter cultural de Proxecto Lugares e a súa implicación co territorio. “Entendemos a cultura como unha ferramenta para xerar e afianzar os lazos entre as comunidades. E con Lugares queremos precisamente relacionar ás expertas coas axentes locais para implicalas na transformación do territorio que habitan”, afirmou.
O tenente de alcalde de Palas de Rei, Amador Sande, a responsable territorial da Fundación “La Caixa”, Susan Santos; e a secretaria territorial da Xunta de Galicia en Lugo, Marta Barreiro, foron as responsables de dar a benvida ás e aos asistentes ao seminario. Ao longo da mañá sucedéronse as intervencións de expertas e expertos. Foi o caso do director da Fundación Juana de Vega, José Manuel Andrade, quen defendeu a oportunidade que supón o Camiño de Santiago para o desenvolvemento das áreas rurais. Concretamente, Andrade defendeu “a alta calidade paisaxística” das zonas polas que decorre a ruta xacobea “grazas á actividade agrícola e gandeira” posta en marcha pola veciñanza que se dedica á gandeiría, e que definiu como “os xestores do territorio”. “Hoxe en día o 50% das explotacións agrarias están dirixidas por persoas dunha media de idade de máis de 60 anos. O reto para manter e preservar esta calidade paisaxística en Galicia é o relevo xeracional. O Camiño pode contribuír á sostibilidade social dos territorios e revalorizar o rural”, aseverou o experto.
Pola súa banda, a bioenxeñeira e paisaxista Paola Sangalli apuntou á necesidade de pensar na beleza á hora de repensar e recuperar a paisaxe tanto en áreas rurais coma urbanas. Neste sentido, avogou por solucións sostibles e baseadas na natureza, “que son as que realmente nos permitirán facer frente aos desequilibrios ou desafíos como o da emerxencia climática”. Pola súa banda, a mediadora cultural Amparo Moroño avanzou, na súa ponencia, que a paisaxe é un espazo de pensamento, no que traballar coas e cos artistas, pero moi especialmente coas e cos habitantes do territorio, “quen realmente constrúe a propia paisaxe”. “O diálogo cultural, as prácticas artísticas colaborativas e o pensamento colectivo son partes fundamentais da metodoloxía dos procesos de mediación no territorio para favorecer a súa transformación”, dixo.
A primeira xornada do Seminario do Proxecto Lugares conta con catro mesas redondas, que abordan diferentes intervencións arquitectónicas, paisaxísticas e artísticas contemporáneas no espazo público do Camiño de Santiago. Na primeira delas, titulada Achegamentos, referencias, técnicas e perspectivas desde as diferentes linguaxes da arquitectura, da artesanía, da paisaxe e do deseño, estivo moderada pola xornalista de El País e historiadora da arte Anatxu Zabalbeascoa e contou coa presenza e as experiencias achegadas pola paisaxista Paola Sangalli, a artesá Inés Rir, a arquitecta e mediadora Maé Durant e a deseñadora Uqui Permui. A beleza e a ética do sostible, a xeración de espazos que coiden das persoas ou a participación directa por parte da veciñanza nos proxectos de transformación no espazo público foron algunhas das liñas destacadas desta mesa.
Durante toda a xornada abordaranse cuestións como Achegamentos ao patrimonio desde a arquitectura, na que conversarán Ariadna Cantis (comunicadora e arquitecta), Carlos Pita (arquitecto), Pedro Calaza (director da Escola Galega de Paisaxe) e Paola Sangalli; ou Linguaxes, escalas, materiais. Un camiño cara á sostibilidade, con Ana Amado (arquitecta), Izaskun Chinchilla (arquitecta), Carlos Seoane (arquitecto) e Verónica Moar (artesá). Finalmente, Ariadna Cantis (comunicadora e arquitecta), Estelle Jullian (artista), María Fandiño (arquitecta) e Julia de la Cal (artesá) falarán arredor das intervencións situadas, a conexión co territorio e coas comunidades locais.
Segunda xornada de seminario e inicio do taller en Seadur
Este mércores, 19 de abril, o Castelo de Pambre acollerá -en horario de mañá- a segunda xornada do seminario. Xa pola tarde, o grupo desprazarase até a comarca de Valdeorras, concretamente ao concello de Larouco, no que o xoves 20 dará comezo o taller do Proxecto Lugares nas covas de Seadur. Á súa chegada, contra ás 18.00 horas, as e os participantes serán recibidos pola alcaldesa do municipio, Patricia Lamela, e a directora da Axencia Turismo de Galicia, Nava Castro.
20230418-NP-Inicio-Seminario-Proxecto-Lugares-