por Suso De Lameliña | Dic 31, 2022 | Andanzas do Suso de Lameliña, Autores/as, Colaboracións, Creación, Literaria, Xeral
Andanzas do Suso de Lameliña
Suso de Lameliña
HISTORIAS DA RAIA: O MOCHILERO
Mediados de decembro, achegábase o Nadal, época propicia para poder colocar algún que outro quilo de café e así acadar uns cartos ben necesarios para dar de comer á familia que tan necesitada estaba. Germán era o maior de seis irmáns, dúas mulleres e catro homes, fillos de Alcira, viúva dun peón camiñeiro, alcohólico e mullereiro, para quen a muller era só unha criada para prepararlle a comida a punto ou deitarse con ela cando se lle apetecía. Morreu dun infarto nunha casa de putas de Ciudad Rodrigo e non deixou de ser un alivio para a familia, xa que o único que achegaba eran berros, desgustos e paus.
A situación económica da familia era moi crítica. A súa morada, unha casiña onde se tiñan que amañar con dous cuartos e unha cociña, amais dun pequeno horto, que ao mesmo tempo servía de retrete; catro galiñas e un porco aliviaban un pouco a situación. Alcira sacaba algunhas pesetas arranxando medias ou zurcindo camisas e calzóns, mais isto e algunha axuda dos veciños a pouco chegaba para alimentar seis bocas, polo que o maior, que rondaba os vinte e cinco anos, decidira adicarse a “mochilero”. Nesta raia da fronteira un “mochilero” era aquel que “trapicheaba” con produtos dun lado a outro: café, azucre, panos, aceite.. Era un xeito de gañar algún diñeiro, tampouco gran cousa, pero menos daba unha pedra. Os “mochileros”, traballaban para eles, mentres que os “cargueros” eran asalariados de outros que lles pagaban polo labor.
A especialidade de Germán era o café. En toda Casillas de Flores era ben coñecida a súa destreza en pasar importantes cantidades deste produto burlando á garda civil e, aínda que o normal era actuar en cuadrilla, el sempre facía o traballo en solitario. Tamén o aciago dezaseis de decembro do ano 1952. Unha noite de cru inverno regresando co seu cargamento da localidade lusa de Sabugal, nada máis puxo os pés na provincia de Salamanca, unha patrulla da Garda Civil agardaba por el. Nunca se soubo quen fora o delator, aínda que se sospeitou dun veciño, que lle encargara o día anterior nada menos ca quince quilos de café, cousa que nunca fixera, sempre eran dous ou tres; as grandes cantidades adoitaban mercarllas os bares de Ciudad Rodrigo. Germán tiña moi ben estudado os diferentes pasos e nunca utilizaba o mesmo, nin cruzaba a raia á mesma hora; iso si, sempre de noite, as tebras eran a súas fieis encubridoras. A súa vista e olfacto estaba perfectamente adestrada para decatarse da presenza das forzas da orde, máis desta vez non puido sortear a trampa que lle tenderon.
O sarxento Cipriano era quen ía ao mando e atrancándolle o camiño, berroulle:
—Alto aí! As mans sobre a cabeza, fillo da gran puta! Por fin te cazo!
O coitado do mozo, nin tempo tivo de levar as mans á cabeza, un par de tiros desfíxolla.
—E vós a calar —dixo, dirixíndose aos colegas e colocando unha arma na man dereita do morto— Xa vistes coma non fixo caso ás miñas ordes e intentou dispararnos.
O sarxento Cipriano tíñalla xurada desde o primeiro día que pisou a vila. Era natural de Hervás (Cáceres) e este era o segundo destino, despois de pasar tres anos en Vitigudino. A namorada de Germán era unha das mozas máis xeitosas e fermosas da vila. Desde que tiñan dez anos, sempre andaron xuntos e non se separaron ata que chegou o sarxento e se encaprichou con ela, dez anos máis nova. Non houbo nada que facer, falou cos pais e pediuna en matrimonio, e estes felices por casala cun garda, e por riba sarxento. A Germán ameazouno de morte se se achegaba a ela.
Pero o amor non morre da noite para a mañá, e menos deste xeito; todo o contrario, foi a máis, e seguíronse vendo ás agochadas sempre que podían. Levarían medio ano casados e a moza ficou preñada dunha fermosa nena, que nacería oito meses despois. Pronto comezou a correrse na zona que era cuspidiña ao “mochilero”, e claro chegou aos oídos do Cipriano. Foi entón cando lle tendeu a primeira trampa. Segundo se ergueu, díxolle á muller que aquela noite tocaba redada na raia. Chegadas as oito, era tamén inverno, finais de outubro, despediuse de nai e filla e marchou tomar uns viños a Ciudad Rodrigo. Coma María sabía que ía quedar ceibe polo menos ata medianoite, mandou recado ao namorado por medio dunha amiga de confianza. Este ás nove presentouse no cuartel entrando por unha xanela, que xa máis veces usara; desde alí era case imposible que os vira alguén. Pero claro, sobre as dez, chegou o cornudo do sarxento, e con sixilo e sen que se decatasen, escoitou detrás da porta e, efectivamente, o que sospeitaba confirmouse. Volveu para fóra e regresou á casa sobre a unha da mañá sen comentar nada do que viña de descubrir. Para que dar un espectáculo dun crime pasional, que era daquela coma se lles dicía, para se cadra, aínda que non o consideraba probable, acabar sendo culpable, se tiña outro xeito mellor para desfacerse del e quedar coma un heroe. A sentenza estaba ditada e en marcha a segunda e definitiva trampa.
*Esta historia non é real, aínda que ben podía ser, cousas similares sucederon, algunha das cales, me contou o amigo Jose de Villamiel (Cáceres)
por Suso De Lameliña | Dic 10, 2022 | Andanzas do Suso de Lameliña, Autores/as, Colaboracións, Creación, Literaria, Xeral
Andanzas do Suso de Lameliña
Suso de Lameliña
INAUGURACIÓN
Chegou o día e aquí estamos cos demais compañeiros da prensa para dar fe de tan relevante acontecemento. Anos agardando e por fin vaise converter nunha realidade o parque infantil tan desexado pola veciñanza. Realmente aínda non está rematado de todo: a sinalización, un par de bambáns e mesmo algunha zona terán que agardar algún tempo máis. Pero a inauguración, en boca do alcalde, xa non podía demorarse: “Vai para máis de dez anos que os meus predecesores iniciaron esta importante obra e hoxe tócame a min proceder á súa apertura dun xeito oficial. Se ben, os cativos e as cativas terán que esperar para facer uso do mesmo, agardo que por pouco tempo, a que as obras finalicen. Dentro dun mes serán as eleccións e este vai ser un tema prioritario na próxima lexislatura se veciñas e veciños teñen a ben reelixirme.”
Nesta data tan importante para o concello, acompañarán ao alcalde amais dos concelleiros, a Presidenta da Deputación; a música correrá a cargo da banda de gaitas da citada institución. Logo terá lugar unha gran churrascada de balde para todo aquel que o desexe. Falta case unha hora e isto xa se está convertendo nun auténtico fervedoiro de xente. Iso si, a maioría dos presentes, da terceira idade.
—Señora, señora! Aquí unhas preguntiñas para a TV12. Que me ten que dicir do acto que dentro dunha hora vai ter lugar?
—E que quere que lle diga? Unha tomadura de pelo! A boas horas chega o parque e por riba sen rematar. De todas formas dá igual, poden esperar outros dez anos. Para os nenos que quedan, o neto de Filomena e a sobriña da criada do cura. E quererá o señor alcalde que nos bambeemos nós, agora que imos vellas? Unha vergoña, xa digo, unha auténti…
—Cala, mala pécora. Desagradecida!, que es unha desagradecida! E a que vés logo aquí? A papar, que é o único que che interesa —interrómpea unha asistente, toda encolerizada—. Non lle faga caso, señor, que esta élle da oposición e non saben máis ca criticar, pero cando hai algo que levar á boca, xa ve, a primeira, coma todas as da súa casta. Estámoslle moi agradecidas ao señor alcalde por esta importante obra. Que non hai nenas? Xa virán, non te preocupes, pendanga, que es unha pendanga.
—Oes, a min ti non me insultas, filla do demo. Vouche dar unha que non vas esquecer na vi…
—Que pasa aquí? —aparece poñéndose polo medio o señor crego—. —Haxa paz, irmás.
—Mira que che dou, eh! Esta, señor cura, que é unha desagra…
Señoras e señores, devolvemos a conexión aos estudos centrais, a ver se se vai distendendo un pouco o ambiente. Volveremos máis tarde cando o acto dea comezo.
—Pendanga, que es unha pen…
por Suso De Lameliña | Nov 26, 2022 | Andanzas do Suso de Lameliña, Autores/as, Colaboracións, Creación, Literaria, Xeral
Andanzas do Suso de Lameliña
Suso de Lameliña
MORTE DOCE
De repente atopouse só en plena rúa do centro da cidade. Coma por ensalmo desapareceron todos os viandantes; non comprendía nada do que estaba a suceder. Continuou o seu camiño, aínda non eran as oito da tarde, e a idea era ir tomar unhas cervexas ao bar do seu parente Xusto. Cambiou de rúa, tamén estaba baleira e todos os locais pechados a cal e canto, por suposto, o do seu parente. Un calafrío percorreu o seu espiñazo, algo grave estaba a ocorrer e semellaba que el era o único descoñecedor.
Decidiu regresar á casa. O silencio era sepulcral, a escuridade total. Estaban a principios de xaneiro e o alumeado público apagado. Nin nas vivendas se vía luz ningunha; talmente parecía que ninguén quedara na cidade. Cando estaba a uns douscentos metros da súa vivenda, pareceulle ver unha sombra nunha xanela que cun aceno lle conminaba a apurar o paso, algo que fixo, poñéndose a correr coma se tras del viñese o demo.
Cando entrou no portal da casa, tampouco había luz comunitaria e, por suposto, non funcionaba o ascensor. Así que tivo que subir ata ao sétimo piso, onde vivía, con serias dificultades, tentando as paredes na escuridade. Xa no piso, o primeiro que fixo foi darlle ao interruptor. Ao ver acenderse a lámpada do corredor, respirou. Dirixiuse, apresurado, ao salón e puxo o televisor. A programación en todos as canles era a habitual; ningunha nova fóra do normal. Cada vez comprendía menos o que estaba a pasar ou a pasarlle —chegou a pensar que era un problema seu, que estaba perdendo a razón—. Puxo en marcha a computadora, por ver se lle aclaraba algo, e ao igual que na televisión, non aparecía ningunha noticia alarmante.
Asomouse á xanela e a rúa seguía completamente deserta, así que decidiu ir ao piso da súa veciña, Amalia, que tamén vivía soa. Premeu o timbre, dúas ou tres veces e non houbo resposta. Á cuarta, cando xa ía meterse no piso, escoitou a voz da veciña: “ Que fas aí?, non sabes o que está a pasar?, métete dentro!”. Por moito que porfiou para que lle contase o que estaba sucedendo, non tivo contestación ningunha. O único que escoitou foi a voz do veciño de enfronte, que moi anoxado, lle ordenaba meterse dentro.
Non lle quedou máis remedio ca entrar no piso e agardar. Algo tería que ocorrer. Espiuse, puxo o pixama e deitouse; perdera totalmente as gañas de cear, o único que desexaba era que rematase dunha vez aquel pesadelo. Puxo a radio, que tiña enriba da mesiña, a súa compañeira de todas as noites. A programación era a habitual en todas as emisoras. Para desconectar un pouco, sintonizou Radio 3. Juan Manuel Sánchez, acababa de iniciar o seu programa “El vuelo del Fénix”; hoxe, “Leyendas del rock 2”.
Non levaría nin quince minutos e un sono profundo comezou apoderarse del. Foi nese intre cando a viu a carón do leito: Manuela, a Sabia de Refoxo. Manuela levaba morta uns catro anos e na aldea dicíase que tiña tratos co demo, de aí os seus poderes de curandeira. O caso é, que aínda que as xentes do lugar falaban mal da boa muller por non cumprir coma todo o mundo coas obrigas cristiáns, cando tiñan algunha doenza acudían, sen dubidalo, a ela, antes có médico de cabeceira.
Pero chegou o día en que Manuela deixou este mundo, e o crego non permitiu que fose soterrada en lugar sagrado. Tivo que ser Eladio —as malas linguas comentaban que se vían ás agachadas— quen se fixera cargo do corpo e o enterrara ao carón da casoupa da coitada curandeira. Despois agardou medio ano a que lle chegase á hora da xubilación, e marchou para un piso da cidade que conseguira mercar grazas aos aforros de toda unha vida.
Agora, Eladio, recibía a visita de Manuela. Unha Manuela que se lle presentou tal é coma era en vida: A mesma roupa a cores, que ela mesma confeccionaba; o gorro de la, colocado medio atravesado; o sorriso pícaro, que tan ben coñecía, asomando por entre os beizos… E unha voz , un pouco máis rouca do que era a súa en vida, coma vida das entrañas da terra que lle dicía: “Boa noite, Eladio”.
Antes de seguir adiante co relato, cómpre contar o que foi da protagonista tras a súa morte, ocorrida despois de agonizar durante dous días, esquecida por toda a veciñanza, se non contamos a Eladio. Cando a alma se separou do corpo, esta (quen llo dixera ao cura e demais xente da aldea) foi recibida no Paraíso con todos os honores, chegando a formar parte dun selecto clan de espíritos aos que o Ser Supremo acode cando precisa algún consello ou algún tipo de axuda. E iso foi o que fixo esta noite, chamou a sabia de Refoxo e díxolle:
—Necesito que me fagas un favor. Tes que baixar á Terra e axudar a Eladio a morrer, coma el te axudou a ti. O pobre leva dous días agoniando, pero non hai xeito que a alma se desprenda por completo do seu corpo, anda vagando pola cidade sumida na desesperación. Para elo, vou facer que, durante unhas horas, as que precises para levar a cabo a túa misión, que a túa alma volva a formar parte do teu corpo. Non quero que te presentes ante Manuel coma unha pantasma (o habitual por outra parte), quero que te vexa tal e coma fuches en vida.
E niso anda agora. Superada a sorpresa por parte do doente, Manuela, a Sabia de Refoxo, vén de acurruncharse baixo as sabas a carón del e comeza a aloumiñalo. Sabe ben que poucas horas lle restan ao seu Eladio neste mundo, pero está disposta, que Deus a perdoe, a volver facer uso das súas facultades de curandeira para que a morte lle sexa o máis avelaíña e pracenteira posible.
por Suso De Lameliña | Nov 12, 2022 | Andanzas do Suso de Lameliña, Autores/as, Colaboracións, Creación, Literaria, Xeral
Andanzas do Suso de Lameliña
Suso de Lameliña
A MULLER QUE UN DÍA AMEI
Non quitaba ollo daquela moza, de rostro familiar, que, sentada nunha cadeira e en primeira fila, atentamente seguía a súa intervención. Era a primeira presentación da súa última novela “ A muller que un día amei”, en parte autobiográfica e non exenta de certa polémica. Por veces chegou a perder o fío do discurso, ao verse intimidado pola mirada daqueles ollos azuis que lle facían lembrar tempos pasados. Incluso, nun momento dado, tivo que interromper o mesmo e pedir desculpas, alegando estar un pouco nervioso e moi emocionado.
—Levo media vida falando en público e presentando libros, pero non me dou acostumado. Sempre teño as mesmas sensacións e os mesmos medos cá primeira vez. Tedes que me desculpar —dixo mentres aproveitaba para tomar un grolo de auga.
Desexaba rematar xa e, se por el fora, saír daquel agoniante salón de actos e esquecerse de todo. Apurou o discurso co fin de rematar canto antes, para, deseguido, balbucinte e un tanto alterado, dar paso á quenda de preguntas.
Ela foi a primeira en tomar a palabra, cunha pregunta un tanto críptica, que sorprendeu aos presentes pero que a el lle confirmou as sospeitas que desde o inicio do acto buligaban polo seu maxín.
—Gustaríame saber, na novela non queda moi claro, que ocorreu con aquela nena, filla da protagonista?
—Perdón, señorita, creo que se confunde, Ester nunca chegou a ter ningunha filla —respondeulle timidamente.
—Tivo, tivo, e vostede ben o sabe. Non me veña con andrómenas e conteste se fai o favor á pregunta que lle veño de facer —retrucou a moza, elevando o ton de voz.
Durante uns segundos, un lacerante silencio inzou de desacougo o abarrotado salón, ata que alguén ergueu a man para facer unha nova pregunta e deste xeito salvar a situación. Outras tres ou catro puxeron fin ao acto e deron paso ás dedicatorias e sinaturas de libros.
Ela foi a primeira en levantarse e, co libro na man dirixíndose á mesa, entregoullo e díxolle:
—Para Isabel Casas, se fai o favor.
Ao escoitar o apelido, os seus augurios, por se xa o asunto non estaba claro, acabaron por confirmarse; nese intre foi consciente de que o asunto ía rematar mal. Diante del tiña a súa filla, da que se desatendera desde o primeiro momento que soubo do embarazo de Catalina (Ester na novela). Tentou amosarse todo o sereno que puido e despois de facer unha dedicatoria sinxela, asinou e devolveulle o libro, dándolle as grazas.
Isabel, leu o escrito polo seu pai e agarrando o libro, comezou a rachalo en pequenos anacos, ao tempo cos espallaba pola sala, mentres moi anoxada, e ante o abraio dos presentes, lle reprochaba:
—Ves o que fago coa túa merda de libro, isto. Unha sarta de mentiras é todo isto que contas, malnacido! Cabrón, que es un cabrón! Aproveitarte da miña nai, a quen abandonaches no momento máis delicado para escribir unha novela, non cho perdoo. E que o saiba todo o mundo. Este desgraciado é meu pai, que non quixo saber nada da miña nai cando a deixou preñada, e menos de min.
Dado que o asunto empezaba a tomar carices dramáticos un garda de seguridade tivo que intervir para calmala e convidala a abandonar o salón. Coma non se atiña a razóns, foi preciso obrigala pola forza a saír da Casa da Cultura, onde tiña lugar a presentación da controvertida novela.
—Cabrón! Fillo de puta! Malnacido! —berraba, mentres abandonaba o local.
Ao día seguinte foi noticia en toda a prensa. O escándalo traspasou fronteiras e, coma adoita suceder nestes casos, a novela tivo unhas ventas prodixiosas. Mais, foi tal a humillación sufrida polo autor, tanto no acto de presentación coma en sucesivos programas televisivos con intervencións de filla e nai, que desde entón, sumido nunha profunda depresión, non foi quen de volver escribir unha liña máis.
Quen ía para unha das figuras máis salientables deste século no mundo da literatura, acabou no ostracismo total.
por Suso De Lameliña | Oct 29, 2022 | Andanzas do Suso de Lameliña, Autores/as, Colaboracións, Creación, Literaria, Xeral
Andanzas do Suso de Lameliña
Suso de Lameliña
MUDANZA DE ALMAS
Todos os anos, pasados xa uns días do San Froilán, por iso de fuxir da barafunda, Dositeo e mais eu citámonos nun restaurante de A Milagrosa para comer o polbo e de paso relembrar tempos pasados.
Dositeo, un home xa rondando os oitenta, que na súa época foi tratante de gando, despois de ser albeite ( entenderase máis adiante esta mudanza), é un home moi falangueiro e co que presta estar de parola. Sempre ha saír da súa boca algunha anécdota ou historia, a maioría das veces algo novo; non é dos que ten unha ducia de contos e os repite unha e outra vez.
Pero Dositeo ata os trinta anos foi un home totalmente diferente, nada tiña que ver co que é hoxe. Ía tempo que non falabamos do seu pasado, pero o mércores desta semana (poida que pola proximidade de Todos os Santos), mentres estabamos meténdolle o dente a un exquisito polbo, veu a colación a súa etapa de mozo.
Dositeo, coma xa dixen, antes de ser tratante foi menciñeiro. Xa de pequeno, era fillo de labregos, amosou uns dotes especiais cos animais. Conta que cando tiña oito anos enfermoulle un gatiño a quen lle tiña moito agarimo. Ninguén daba nada por el, ata que colléndoo no colo e despois de facerlle uns masaxes, o gato deu un chimpo e empezou a rebrincar pola aira adiante. Logo virían outras curacións, e dos animais pasaría ás persoas, ata ser o curandeiro máis famoso da bisbarra.
Patricio de Ermida, un mozo da súa idade, tratante de gando, e mais el, eran inseparables. Axudábanse nos traballos do día a día e por suposto cando tocaba xolda, alí estaban os dous. Mesmo ía para dous anos que casaran na mesma data e con dúas irmás, veciñas da aldea do lado, polo que, á parte de amigos, eran cuñados.
Un serán, Patricio, ao chegar da feira de Meira, comezou atoparse mal. Chamaron o médico e cando este chegou, atopouse con un home tumbado na cama que apenas tiña pulso e totalmente inconsciente. Despois de auscultalo, díxolles que non había nada que facerlle, que estaba morrendo, por unha doenza cardíaca e que o mellor que podían facer era chamar o crego. Nisto que se lembraron do cuñado e aló foron con el, que chegou ao mesmo tempo ca Don Eduardo, o párroco. Déixeme un momentiño, díxolle Dositeo, a ver se podo arranxar eu a doenza. Tempo terá vostede para despedilo deste mundo.
Dositeo entrou todo apresurado e ao cabo de media hora saíu abrazado ao seu amigo, e case berrando da ledicia que traía, amosoulles a Patricio, afirmando que estaba coma novo, coma se fose outro home. E nunca mellor dito, Patricio era outro; tamén, desde ese momento, Dositeo era outro.
Desde as primeiras palabras que dixo Dositeo, os presentes déronse conta de que pasaba algo raro, non parecía o mesmo. Cousa que se confirmou cando fixo o mesmo Patricio, que xa totalmente restablecido, empezou a falar coma se fose o seu cuñado e amigo. Resulta que para salvalo, tiveran que intercambiar o espírito.
—Imos ver, Dositeo. Pero que foi o que realmente pasou aquela noite? —pregunteille cando xa estabamos na sobremesa.
—O que sempre dixen. Alguén lle botou o mal de ollo na feira de Meira e a súa alma xa non servía para estar no seu corpo. Ou se ía ao máis alá ou buscaba outro acubillo nestes lares.
E deste xeito foi coma Patricio pasou ser o albeite máis cotizado da zona, ata que hai cousa de dez anos, desta si, deulle un infarto e marchou para o outro mundo. Dositeo, desde aquela empezou ir de feira en feira, ata que se xubilou, tratando, principalmente, con gado vacún.
—E non volviches a sandar ningunha vaca máis? —inquirinlle.
—Cama cho conto, meu amigo, nin se me pasou pola cabeza tentalo. Sería de loucos. Eu coma xa sabes o que me ía era andar de feira en feira —respondeu cun pícaro sorriso.
