Posicionamento da AELG sobre o Plan Cultural para a reactivación do sector tras a Covid-19

 (A fotografía pertence á Homenaxe feita pola AELG a Eusebio Lorenzo Baleirón en 2012).

A AELG rexeita participar no Plan Cultural para a reactivación do sector tras a Covid-19

A AELG fai un chamamento a que se manteñan os proxectos literarios e culturais, tan necesarios neste momento, para a sociedade, as súas creadores e creadores e a nosa lingua.

A Asociación de Escritoras e Escritores en Lingua Galega, AELG, non participará do Plan Cultural que vén de publicar a Consellaría de Cultura.

Esta posición emana do convencemento de que estamos ante un plan que non vai redundar en beneficio da cultura galega, nomeadamente da súa literatura e, moi especialmente, das creadoras e creadores en lingua galega.

Para alén das liñas estratéxicas que se marcan nese plan, que non podemos compartir desde a AELG, pois fan do turismo xacobeo a peza angular dun plan que, deste xeito, só ten de especificamente cultural o nome, non tendo como elemento fulcral a posta en valor dun patrimonio cultural cada vez máis deteriorado, e que, ademais, contén no seu desenvolvemento normativo cláusulas claramente abusivas. Como entidade que representa, asesora e defende ás escritoras e escritores galegos, manifestamos o noso estupor ante un plan que, de facto, expropia as creadoras e creadores dos seus dereitos persoais e patrimoniais sobre a súa obra, ao ser unha cesión de dereitos sen límite de tempo, espazo xeográfico, medio de explotación ou lingua, descoñecendo a diversidade das tipoloxías de proxectos, os dereitos concretos e o seu correcto desenvolvemento.

Por outro lado, a AELG, entidade colexial que representa ás escritoras e escritores, só foi convidada á presentación deste plan xa fechado e publicitado antes da súa presentación ás entidades e persoas ás que presumibelmente se dirixe. Un plan que, por outro lado, só pretende crear un banco de actividades e non aproveita o xa feito, materiais de calidade que aínda poden e deben ser difundidos. Un plan que, aínda por riba, non pon o seu corazón na lingua galega e unha vez máis acode ao plurilingüísimo cando o que precisamos é moito mais galego, moita mais promoción da nosa lingua. Deste xeito, obriga aos creadores e creadoras, nunha situación de fraxilidade económica como a actual, a aceptar condicións inaceptábeis no uso da súa lingua e na explotación da súa obra. A AELG fai proxectos nos que participan escritoras e escritores, ademais de fotógrafos, deseñadores, etc., polo que non só poría en risco os dereitos patrimoniais da AELG como entidade senón, tamén, as dos participantes no proxecto ao poder lesionar os dereitos individuais dos creadores que nel participen.

Como xa dixemos, discrepamos deste tipo de estratexias culturais e reclamamos políticas que teñan en conta as persoas, potenciando realmente o tecido cultural, que estean dirixidas ás creadoras e creadores que, con tanto esforzo e sacrificio se forman e sacan adiante as súas obras, roubando horas ao sono ou á familia, nun contexto social en que a creadora ou o creador dificilmente poden vivir do produto da súa obra (aínda que escasos e encomiábeis son os casos e cheos de fulgor).

Nesta tesitura a AELG fai un chamamento a todas as institucións, con independencia do seu ámbito territorial ou de responsabilidades públicas, para que manteñan os orzamentos destinados á cultura e, dentro dela, á creación literaria. Non esquezan que cando falamos de creación literaria falamos do primeiro elo dunha engrenaxe que se traduce en múltiples postos de traballo, porque entre a escritora e a lectora, foi necesario crear unha cadea en que están implicados desde as e os traballadores dunha tenda de informática, os e as traballadoras dos diversos proceso da edición, das que traballan nas imprentas, até as libreiras e todo un proceso de distribución e mediación (nun sempre por chegar plan de lectura). E isto por poñer un único e pequeno exemplo do que implica non investir en creación literaria.

Por outro lado, a literatura é tamén un ben de primeira necesidade, pois non só os produtos alimentarios son necesarios para o ser humano, tamén a saúde emocional que axuda a levar a vida é imprescindíbel e aí, a literatura ten un papel esencial (e cando se fala, por exemplo, de recuperar festas e verbenas, xusto isto se está a recoñecer).

De acordo co dito, a AELG declara tamén a súa preocupación polo que está a suceder xa cos premios literarios.

Primeiro, porque os premios son unha potente ferramenta normalizadora para a nosa lingua. Os premios propiciaron ao longo do tempo a posta en valor, a dignificación e, por tanto, a defensa da nosa lingua e a nosa cultura. A súa existencia promoveu a creación literaria das nosas autoras/es, achegou a cidadanía á nosa literatura e xerou obras de gran valor que hoxe son recoñecidas non só no país, senón no resto do Estado e incluso a nivel internacional, fornecendo o noso sistema literario e garantindo a supervivencia da nosa lingua, ao tempo que promoveu a aparición de autoras/es que hoxe son exemplo da categoría das nosas letras. Por iso, desde a AELG observamos con preocupación algúns acontecementos recentes -quer a desaparición dalgúns certames, quer a diminución nas súas dotacións económicas- que, de confirmarse, debilitan a nosa lingua e a nosa literatura, nunha situación xa de por si feble. A lingua galega, hoxe aínda minorizada, é o noso xeito de interpretar a realidade e poñerlle nome ao que nos rodea, pero non só; é tamén o noso xeito de ser e estar no mundo. En definitiva, é o que nos identifica. Por esta razón e polos graves prexuízos que estas situacións poden ocasionar, queremos pedirlle encarecidamente ás institucións implicadas, que actúen na defensa e preservación da nosa lingua e a nosa cultura, no convencemento de que a súa defensa e promoción é un elemento fundamental que contribúe ao ben común e á supervivencia da literatura galega.

Segundo, porque os premios son, maioritariamente, a garantía de publicación dun libro e de percepción dos dereitos de autoría desa obra ademais do premio económico, por tanto, a pesar de que as súas contías sexan pequenas, poden ser unha axuda para unha escritora nova que cada vez máis e, nestas datas xustamente, está parada ou nun erte ou sen ingresos.Terceiro, porque os premios foron e deben ser, unha ferramenta de visibilización das nosas autoras e autores. Unha das formas máis axeitadas de homenaxealos, lembrarnos que, a pesar de ser tan curta, a carreira literaria de Eusebio Lorenzo Baleirón segue a ser un exemplo para moitas mozas e mozos e non queremos esquecernos dos seus versos, dos seus lugares vitais, do que representa para a nosa literatura e para a nosa cultura. Igual que non queremos que quede no esquecemento unha figura como a de Victoriano Taibo, escritor e mestre represaliado que traballou arreo para manter viva a nosa lingua.

Os premios son todo isto, unha ferramenta idónea para crear literatura en lingua galega e ese PIB que tanto preocupa aos nosos xestores, por iso reclamamos que se manteñan e que se convoquen dignamente, con garantías para as escritoras e escritores.

Asociación de Escritoras e Escritores en Lingua Galega
Avda. Alfonso Molina, s/n, Edif. de Sindicatos, 8º
15008 - A Coruña
981 133 233 / 696 581 971

oficina@aelg.org
aelg.gal

axendacultural.aelg.galfacebook.com/aelg.org

twitter.com/aelg

Obras gañadoras dos Premios da Gala do Libro Galego 2020

O xurado da quinta edición dos premios da Gala do Libro Galego deu a coñecer as obras e autoras gañadoras nesta convocatoria que, pola situación causada pola pandemia do COVID19, viuse na obriga de ser adiada ao outono. A Gala do Libro Galego tiña prevista a súa celebración tal día coma hoxe, 9 de maio de 2020, e a organización do evento, decidiu manter as deliberacións do xurado e dar a coñecer os libros gañadores na mesma data e adiar a gala para o outono vindeiro en canto as condicións o permitan. Os premios de honra que anualmente se conceden tamén na Gala do Libro Galego adiáronse ata a celebración deste acto.

A Gala está organizada pola Asociación Galega de Editoras (AGE), Asociación de Escritores e Escritoras en Lingua Galega (AELG), e a Federación de Librarías de Galicia (FLG) e conta coa axuda de CEDRO (Centro Español de Derechos Reprográficos), Xunta de Galicia, Deputación da Coruña e o Concello de Santiago.

O xurado desta quinta edición estivo formado pola xornalista e poeta Ana Romaní, a profesora Anxos Rial, o escritor Antón Riveiro Coello, a poeta Estíbaliz Espinosa, o editor e profesor Manuel Bragado, a tradutora María Alonso Seisdedos e o crítico literario e escritor Ramón Nicolás. O xurado celebrou unha reunión telemática para debater sobre as propostas finalistas nas quince categorías (que podedes consultar aquí) e que corresponden con obra publicada durante o ano 2019.

Os membros do xurado sinalaron as dificultades de elección entre un conxunto de obras de altísima calidade o que, segundo explicaron, quere dicir que estamos nun bo momento da creación literaria e do mundo do libro galego neste momento particularmente difícil que atravesa a sociedade.

Aquí tendes o listado completo das gañadoras e gañadores:

PREMIOS A OBRAS EDITADAS EN 2019

Ensaio e investigación

– Dentro da literatura, de Suso de Toro (Edicións Xerais de Galicia)

Divulgación

– A que cheiran as cores? A esperada guía para coñecer o cerebro, de Juan Casto Rivadulla Fernández (Editorial Galaxia)

Narrativa

– Seique (2ª ed. ampliada), de Susana Sanches Arins (Através Editora)

Infantil

– A tartaruga Amodovou, de Paula Carballeira (Oqueleo)

Xuvenil

– Os corpos invisibles, de Emma Pedreira (Edicións Xerais de Galicia)

Libro ilustrado

– Irmá paxaro, de Tamara Andrés, ilustracións de María Montes (Cuarto de Inverno)

Libro de banda deseñada

– A chaira, de Antonio Seijas (Alita Cómics Editorial)

Iniciativa bibliográfica

– Castelao. Construtor da nación. Tomo I. 1886-1930, de Miguel Anxo Seixas Seoane (Editorial Galaxia/Consorcio de Santiago)

Tradución

– Frankenstein ou o Prometeo moderno, de Mary Shelley/Tradución de Samuel Solleiro (Aira Editora)

Poesía

– Feliz Idade, de Olga Novo (Kalandraka Editora)

Teatro

– Citizen, do Grupo Chévere (Kalandraka Editora)

Libro mellor editado

– Fosforescencias, de Lupe Gómez/Ilustracións de Anxo Pastor (Alvarellos Editora)

PREMIOS A TRAXECTORIAS

Iniciativa cultural ou fomento da lectura

– Libraría Chan da Pólvora

Proxecto literario na rede

– Kalandraka TV

Xornalismo cultural

– María Yáñez

Comunicado da Asociación de Escritoras e Escritores en Lingua Galega (AELG) a respecto do Informe sobre a Carta de Linguas Rexionais e Minoritarias

Comunicado da Asociación de Escritoras e Escritores en Lingua Galega (AELG) a respecto do Informe do Comité de Ministros do Consello de Europa sobre a Carta de Linguas Rexionais e Minoritarias

Após a publicación do informe do Comité de Ministros do Consello de Europa a respecto do escaso avance na aplicación da Carta Europea das Linguas Rexionais e Minoritarias, a Asociación de Escritoras e Escritores en Lingua Galega quere facer constar a súa profunda preocupación ante o que considera, por parte dos gobernos español e galego, un explícito desatendemento do proceso de normalización lingüística.

Como traballadoras da palabra, as escritoras e escritores en lingua galega non podemos máis que facer notar o noso desacougo ante o desamparo ao que se ve sometida a lingua galega a nivel institucional desde a aprobación dun marco legal regresivo para a vitalidade do galego.

A falta dunha política verdadeiramente transformadora para a lingua, a nosa principal ferramenta de construción creadora, vese evidenciada máis unha vez polas institucións europeas, como continuidade das diferentes sentenzas xudiciais de ámbito galego que xa anularon algunhas das propostas involucionistas do goberno.

A presenza do galego é insuficiente en varias áreas da comunicación social e o seu incumprimento vén recollido no informe de expertos, mais é especialmente salientábel a recomendación primeira e prioritaria: «Eliminar as limitacións para o ensino en galego en todos os niveis educativos».

A Asociación de Escritoras e Escritores en Lingua Galega quere lembrar que a esta situación se chegou por vontade unilateral do goberno galego hai unha década, ignorando a vontade da maioría social e desoíndo a reflexión das profesionais do ensino e da sociolingüística.

Un informe que recibimos a seguir da publicación polo Instituto Galego de Estatística dos datos estatísticos que poñen en evidencia como a nosa lingua perde presenza entre os máis novos, posto que xa o 25% manifesta non saber expresarse na lingua de noso. Resultados que chegan após a imposición do Decreto 79/2010, que contou cunha amplísima oposición social e que, nove anos despois, se demostra como un elemento que non impediu os retrocesos e, por suposto, non supuxo ningún avance.

Somos traballadoras da palabra de noso que leva apegada nela a memoria colectiva e como tal reclamamos que as autoridades atendan co debido respecto as advertencias do Consello de Europa.

Entendemos que estas advertencias deberán ser motivo de reflexión para quen ten a obriga legal e moral de coidar da lingua propia, após ser recriminado publicamente con tal contundencia e claridade. No entanto agardamos que polo menos sirvan para mudaren o camiño que nos leva á extinción lingüística e cultural.

Por iso a Asociación de Escritoras e Escritores en Lingua Galega considera que cómpre virar o rumbo e derrogar as normas que impiden o uso da nosa lingua na docencia de todas as materias, para camiñarmos cara á galeguización do ensino como paso imprescindíbel para frear o descenso do uso da nosa lingua e recuperar o seu uso, así como garantir o seu futuro.

 O Consello Directivo da Asociación de Escritoras e Escritores en Lingua Galega
19 de decembro de 2019

*Información achegada desde a Secretaría Técnica da AELG.

AELG.- Actividades da semana do 25/11 a 01/12

  • Hoxe, martes 26 de novembro, ás 12.30, conferencia Cóntamo cun conto. Os mecanismos da narración oral a cargo de Paula Carballeira. Será no salón de actos da Escola Universitaria CEU de Maxisterio  (Estrada Vella de Madrid, 8, Vigo –como chegar).
  • O sábado, 30 de novembro, último Paseo pola Coruña Literaria Outono 2019, que Antonio Sandoval guiará con título As naturezas da Torre. Percorreremos os campos que rodean a Torre de Hércules para coñecer a súa rica biodiversidade, que motivou a súa declaración como Espazo Natural de Interese Local. Tamén charlaremos acerca dalgunhas das súas lendas e, en particular, sobre un poema moi especial, así como sobre a literatura de natureza, un xénero en auxe e cada vez máis necesario. Ademais escoitaremos o vento, o mar e uns cantos paxaros!
    A inscrición pódese facer en Normalización Lingüística, no Centro Ágora, chamando ao 981 184 200 ext. 34322 (a partir das 9:00 h, en calquera dos casos) e no correo lingua@coruna.es.
  • Seguen en desenvolvemento tres obradoiros de creación literaria da Escola de Escritoras-es da AELG, en San Sadurniño, Rianxo e Pontevedra.

*Información facilitada desde a Secretaría Técnica da AELG.

AELG.- Actividades da semana do 18/11 a 24/11

  • Hoxe luns abre o prazo para se inscribir no último Paseo pola Coruña Literaria Outono 2019, o que Antonio Sandoval guiará o 30 de novembro con título As naturezas da Torre. Percorreremos os campos que rodean a Torre de Hércules para coñecer a súa rica biodiversidade, que motivou a súa declaración como Espazo Natural de Interese Local. Tamén charlaremos acerca dalgunhas das súas lendas e, en particular, sobre un poema moi especial, así como sobre a literatura de natureza, un xénero en auxe e cada vez máis necesario. Ademais escoitaremos o vento, o mar e uns cantos paxaros!
    A inscrición pódese facer en Normalización Lingüística, no Centro Ágora, chamando ao 981 184 200 ext. 34322 (a partir das 9:00 h, en calquera dos casos) e no correo lingua@coruna.es.
  • Continúan de Encontros no Ensino co apoio do Concello da Coruña:  o martes 18 Antía Yáñez visitará o IES A Sardiñeira, e Séchu Sende o IES de Elviña o xoves 20.
  • Está aberto o prazo de inscrición da IV Xornada da Sección de Literatura Dramática. Cartografías da palabra en acción, a celebrar na Coruña este sábado 23 de novembro.
  • Tamén o sábado rematan os Paseos pola Pontevedra literaria. Outono 2019 co titutulado A cidade imaxinada: unha memoria familiar, que guiará MN Soutelo a partir das 11.30. Para se inscribir é necesario enviar os seus datos (nome completo, enderezo e correo electrónico) a pontevedraliteraria@gmail.com e indicar a que paseos queren apuntarse a partir do 25 de setembro. A inscrición farase por orde de chegada ao correo electrónico. Prazas limitadas: 50 persoas.
  • Seguen en desenvolvemento tres obradoiros de creación literaria da Escola de Escritoras-es da AELG, en San Sadurniño, Rianxo e Pontevedra

*Información facilitada desde a Secretaría Técnica da AELG.