Desde este luns 15 e até o sábado 27 de abril, no marco das Residencias Paraíso 2024, impulsadas polo Colectivo RPM, o artista traballará na súa proposta Todo o mundo é contra min-eh, un proxecto de creación dunha peza performativa a partir da investigación titulada Rural e tradición, un fogar en igualdade, que publicou en 2023 sobre o colectivo LGBTIQA+ na música tradicional galega
Unha vez finalizada a súa residencia artística en Vimianzo, Sergio Marey ofrecerá unha mostra aberta do seu traballo en proceso, que terá lugar na mesma Casa da Cultura, o sábado, 27 de abril, ás 20.30h, con acceso libre
Paralelamente, o artista participará, xunto ao resto de ‘Artistas Paraíso 2024’, nun encontro anual promovido polo Colectivo RPM que terá lugar os días 20, 21 e 22 de setembro na Illa de San Simón
Residencias Paraíso é un proxecto impulsado polo colectivo RPM que conta co financiamento da Xunta de Galicia, a través da Axencia Galega das Industrias Culturais, e das distintas institucións coprodutoras do programa: Área de Cultura, Turismo e Promoción da Lingua do Concello de Lugo, Concello de Pontevedra, Concello de Vimianzo, Concello de Carballo, Concello de Ribadavia e Fundación Cidade da Cultura de Galicia
O artista Sergio Marey foi o encargado de dar o pistoletazo de saída á oitava edición das Residencias Paraíso 2024 este luns, 15 de abril, na Costa da Morte. As Residencias Paraíso son un programa anual de residencias artísticas para a danza e as artes vivas pioneiro no noso territorio, promovido polo Colectivo RPM. A Casa da Cultura de Vimianzo acolle, desde onte e até o 27 de abril, a primeira destas residencias artísticas de 2024, en torno ao proxecto de Sergio Marey que ten por título ‘Todo o mundo é contra min-eh’. Con el, o artista aborda a creación dunha peza performativa a partir da súa investigación titulada Rural e tradición, un fogar en igualdade, que o artista publicou en 2023 sobre o colectivo LGBTIQA+ na música tradicional galega. En Todo o mundo é contra min-eh, Marey vai na procura desta reflexión social arredor do que entendemos por tradición, por cultura galega, facendo fincapé na importancia da memoria, de como se crea e como se constrúe.
Unha vez finalizada a súa residencia artística en Vimianzo, Marey ofrecerá unha mostra aberta do seu traballo en proceso, que terá lugar na mesma Casa da Cultura, o sábado, 27 de abril, ás 20.30h, con acceso libre ata completar a capacidade da sala. Paralelamente, Marey participará, xunto ao resto de ‘Artistas Paraíso 2024’, nun encontro anual promovido polo Colectivo RPM que terá lugar os días 20, 21 e 22 de setembro na Illa de San Simón.
SOBRE O PROXECTO E O ARTISTA
Todo o mundo é contra min-eh é un proxecto de creación dunha peza performativa a partir dunha investigación titulada Rural e tradición, un fogar en igualdade, que Sergio publicou en 2023 sobre o colectivo LGBTIQA+ na música tradicional galega. Neste ensaio, reflexiona sobre a importancia de mirar ao folclore galego desde unha perspectiva queer, reinvidicando a nosa cultura popular como un espazo de liberdade. En Todo o mundo é contra min-eh, Marey vai na procura desta reflexión social arredor do que entendemos por tradición, por cultura galega, facendo fincapé na importancia da memoria, de como se crea e como se constrúe.
Sergio Marey provén dunha familia labrega e hostaleira, dun concello da montaña lucense, Pol, que lle deu un continuo e incalculable contacto co rural galego. Esa proximidade guía a súa relación coa arte baixo unha visión política e social con Galiza. É tan estreita esta relación que non concibe a súa actividade como algo alleo, senón como un axente que se interrelaciona co resto o que provoca en si cultura.
Esta posición ante a arte levoulle a unha comprensión diferente das artes, variadas elas e populares, que se encontran ameazadas por causa do descoñecemento, a apropiación e o maltrato continuo. Quere facer pensar e recapacitar sobre os diversos aspectos que tocan a nosa sociedade, en especial aqueles que teñen que ver coa diversidade de xénero e sexual, amosando ao mesmo tempo a riqueza cultural de Galiza.
Ditas cuestións foinas plasmando nas súas últimas creacións, como Cruceiro a Santa Librada e demais mártires disidentes, peza gañadora da XIII Edición dos Premios Auditorio de Galiza. Son múltiples as disciplinas nas que traballa: instalación, fotografía, escrita, escultura, performance ou videocreación. Participou en exposicións colectivas e conferencias sobre o seu traballo en distintos espazos de Galicia, Asturias, Madrid, Rumanía, Portugal, Grecia e Arxentina, e tamén realizou o vestiario para distintas películas, performances e videoclips. É autore do poemario Escoradura Sentimental e do ensaio Rural e tradición, un fogar en igualdade (Deputación da Coruña, 2023). Asemade, destaca o seu papel como curadore, xestore cultural e directore da Galería Solaina en Lugo.
MÁIS INFORMACIÓN SOBRE AS RESIDENCIAS PARAÍSO
Promovido polo Colectivo RPM –entidade independente dedicada ao impulso da danza e a creación contemporánea en Galicia–, o programa Residencias Paraíso 2024 diríxese a artistas de Galicia, España e Portugal, con maior ou menor traxectoria, que precisen recollerse de forma intensiva arredor dun proxecto de investigación ou creación durante dúas ou tres semanas. A iniciativa conta cun importe total de 22.000€ e, neste 2024, acollerá 9 propostas en residencia -cunha dotación económica de entre 1.500 e 3.000€ (impostos incluídos) cada unha– para favorecer as distintas fases do proxecto artístico seleccionado, desde a investigación, a escritura, o traballo dramatúrxico, a creación coreográfica ou, tamén, as residencias de carácter técnico.
Neste 2024, as residencias artísticas desenvolveranse entre abril e outubro no Pazo da Cultura de Narón, o Pazo da Cultura de Carballo, a Casa da Cultura de Vimianzo, o Vello Cárcere de Lugo, a Cidade da Cultura de Santiago de Compostela, o Salón Teatro do Centro Dramático Galego, o Pazo da Cultura de Pontevedra e a Igrexa da Madalena de Ribadavia. Paralelamente, as e os artistas residentes seleccionadas e seleccionados participarán nun encontro anual promovido polo Colectivo RPM que terá lugar os días 20, 21 e 22 de setembro na Illa de San Simón.
Entre os 203 proxectos recibidos na actual convocatoria das residencias, o Colectivo RPM seleccionou a Sergio Marey, Fran Rodríguez & Brais Pombo, Ana Cotoré, Desgarradura, Noela Covelo Velasco & Élise Moreau, Cris Balboa, Lucas Damiani, José Ramón Hernández / Osikán – vivero de creación e Furia Sotelo como ‘Artistas Paraíso 2024’.
Residencias Paraíso vai na procura de artistas de danza e artes vivas preocupadas e ocupadas polas derivas do seu tempo. Pretende fomentar a aparición de novos proxectos de investigación e creación arredor das novas linguaxes contemporáneas, alimentando o campo de acción da comunidade artística do noso territorio, tanto a que xa existe como a que está por chegar. Normalizar o concepto de residencia artística resulta fundamental para o presente e o futuro das políticas culturais en Galicia, porque significa atender e respectar o espazo e o tempo dedicado á investigación artística, o verdadeiro xerme de todo o que virá.
O maior valor de Residencias Paraíso é que sucede grazas a unha rede que atravesa de norte a sur o noso territorio a través da colaboración de espazos de distinta natureza, desde teatros ou centros culturais até espazos non convencionais. O exercicio de diálogo entre todas as partes (impulsores, coprodutores e espazos cómplices), dota dunha identidade singular ao programa.
Ao longo da súa historia, nas Residencias Paraíso participaron artistas e colectivos como Brigitte Vasallo, Clara Pampyn, Luísa Saraiva, Fernando Epelde, Marcia Vázquez, Natalia Fernandes, Hermanas Gestring, Diego Anido, Compañía Elahood, Andrea Quintana, Alejandra Balboa, María Roja ou Laila Tafur, entre moitas outras.
Residencias Paraíso é un proxecto interinstitucional do Colectivo RPM en colaboración coa Xunta de Galicia, a través da Axencia Galega de Industrias Culturais. Está coproducido pola Área de Cultura, Turismo e Promoción da Lingua do Concello de Lugo, o Concello de Pontevedra, o Concello de Vimianzo, o Concello de Carballo, o Concello de Ribadavia e a Fundación Cidade da Cultura de Galicia. E conta cola colaboración do Centro Dramático Galego, O Vello Cárcere de Lugo, o FIOT – Festival Internacional Outono de Teatro de Carballo, o Pazo da Cultura de Narón e o Padroado da Cultura do Concello de Narón.
SOBRE O COLECTIVO RPM
Colectivo RPM é un colectivo de artistas vencellados á danza e ás artes vivas que imaxina, deseña e acompaña proxectos contextuais desde Galicia. Manteñe un claro compromiso polo diálogo interinstitucional e co impulso de iniciativas ao redor da creación contemporánea, a investigación e a visibilidade da comunidade artística da danza e as artes vivas. Ademais do acompañamento de artistas e procesos, o colectivo tamén xera diálogos e accións coas comunidades locais para achegar a práctica artística á cidadanía. Dentro das liñas de acción do Colectivo RPM destaca o programa Residencias Paraíso -construído cunha rede de teatros e espazos cómplices en Galicia- que lanza unha convocatoria anual para acoller en residencia a distintos artistas ao longo do ano, despregando unha serie de programacións expandidas abertas ao público. Este programa esténdese fóra de Galicia na liña Cruceiros Paraíso que posibilita abrir liñas de colaboración con outros espazos estatais e internacionais.
O Auditorio Municipal de Goián acolle este sábado, 20 de abril, ás 21 horas, a última creación de ButacaZero, escrita por Esther Carrodeguas e dirixida por Xavier Castiñeira
Esta proposta escénica transmedia complétase coa música de Berto, entrevistas en aberto na canle de YouTube de ButacaZero e a publicación da edición galega do texto
A obra ten dúas candidaturas aos Premios Max: a de Lidia Veiga á mellor actriz e a de Diego Vilar ao mellor deseño de iluminación
As entradas estarán á venda na billeteira do Auditorio desde unha hora antes do comezo da función a un prezo de 7 euros
IRIBARNE é unha coprodución de ButacaZero co Centro Dramático Nacional (CDN) e coa Mostra Internacional de Teatro (MIT) de Ribadavia
IRIBARNE, o último espectáculo de ButacaZero, aterra en Tomiño esta semana. A revisión da figura de Manuel Fraga en clave de humor escrita por Esther F. Carrodeguas e dirixida por Xavier Castiñeira poderá verse este sábado, 20 de abril, ás 21 horas no Auditorio Municipal de Goián. As entradas para o espectáculo estarán á venda desde unha hora antes da función na billeteira do Auditorio a un prezo de 7 euros.
IRIBARNE é o sétimo proxecto do tándem creativo formado por Esther F. Carrodeguas e Xavier Castiñeira, ambos os dous responsables da compañía ButacaZero, e segue o ronsel das súas anteriores obras, fundamentadas na investigación e na reflexión para dialogar co presente dende unha ollada crítica e irónica. A obra está escrita por Carrodeguas, que a presenta como “un intento (irreverente) por comprender como chegamos ata aquí camiñando da man dun deses personaxes secundarios pero incriblemente imprescindibles da nosa historia”. Segundo ela, é “o traballo máis difícil que escribín ata agora” e engade que “foi complexo atopar o punto de equilibrio do humor, do estilo, así como o lugar dende o que se situar”.
Pola súa banda, para Castiñeira, responsable da dirección de IRIBARNE, “este personaxe é inabarcable” e “entendo o que fixo, pero non dende onde o fixo e por que o fixo”, e salienta as contradicións que foron atopando durante o proceso de investigación, tanto da súa biografía persoal como da súa traxectoria política.
Ambos os dous sinalan que pertencen a unha xeración, a da Transición, que medrou rodeada dun “silencio tácito arredor da historia política recente”, e que se embarcaren neste proxecto axudounos a entender de onde vimos. “Paréceme moi interesante que a obra, que se sustenta sobre o silencio, abra portas ao diálogo, aínda que sexa para provocar controversia”, apunta Carrodeguas.
ÉXITO DE CRÍTICA E PÚBLICO
Desde a súa estrea en Galicia, en Vilalba -cidade natal do político-, no mes de xaneiro, IRIBARNE pasou xa por Santiago, Pontevedra, Vilagarcía, A Coruña e Lugo, entre outras localidades, coa platea ateigada e o público entregado en todos os recintos visitados. Esta boa acollida engádese á experimentada por IRIBARNE en Madrid o pasado outono, onde a peza estivo en cartel un mes completo e acadou o aplauso unánime do público e da crítica. Dentro de súa xira galega, IRIBARNE -unha coprodución de ButacaZero co Centro Dramático Nacional (CDN) e coa Mostra Internacional de Teatro (MIT) de Ribadavia- tamén ten previsto recalar en Ourense (27 de abril), Cangas (4 maio), Narón (18 maio) e Ribadavia (xullo). A peza visitará, tamén, outras cidades do Estado como Bilbao (9 maio) ou Vitoria (7 xuño). Ademais, cómpre sinalar que entre as candidaturas aos Premios Max deste ano, principais galardóns estatais de artes escénicas, IRIBARNE obtivo dúas candidaturas: a de Lidia Veiga á mellor actriz e a de Diego Vilar ao mellor deseño de iluminación.
MÁIS CA TEATRO
En paralelo á xira, ButacaZero está a compartir na súa canle de YouTube material extra que complementa a peza teatral, xa que IRIBARNE é, por definición, un proxecto transmedia que inclúe a banda sonora de Berto e produtos audiovisuais. Xa é posible acceder a tres entrevistas feitas durante o proceso de investigación de investigación teatral a Manuel Rivas, a Xesús Palmou e mais a Encarna Otero. Este material foi deseñado pola xornalista e escritora Inma López Silva e conta coa realización de Pablo Fontenla. Alén diso, xa está á venda a edición galega do texto teatral que chega ás librarías da man de Edicións Positivas e a un prezo de 15 euros. A súa adquisición tamén é posible nos espazos onde se representa a obra.
POSTA EN ESCENA
A montaxe está articulada en tres episodios, que reflicten a evolución política do noso país, dende o franquismo ata a transición e a democracia, para culminar co período de hexemonía de Fraga en Galicia. “Pareceunos que un político que ocupara cargos de alta responsabilidade e que se mantivo no poder ao longo dun período tan dilatado podería ser un personaxe interesante para falar sobre a identidade de España”, sinala a dramaturga.
A posta en escena de IRIBARNE ofrece, con ritmo frenético, un xogo coral no que todo o elenco -integrado por Xurxo Cortázar, Jorge de Arcos, Esther F. Carrodeguas, Mónica García, Anxo Outumuro e Lidia Veiga- se vai dando o relevo para interpretar ao protagonista. Trátase dunha “peza extremadamente teatral, moi tola, moi divertida de ver”, afirma o seu director. Nela caben todas as iconas pop das diferentes épocas, dende Palomares ata Salomé, Massiel, Serrat… pasando por episodios máis tráxicos, como Grimau, os asasinatos de ETA ou a morte de Franco. “Percorremos dende a infancia ata a morte de Fraga, e iso é toda a historia recente do país”, afirma Castiñeira. “Pero non estamos a intentar facer Historia nin un biopic, senón darlle unha volta moi cómica e contemporánea, ollando dende aquí e dende o agora, sen acritude, o pasado”, conclúe o director.
Completan o equipo artístico Diego Valeiras, que firma o espazo escénico xunto ao propio Xavier Castiñeira e mais o vestiario, Diego Vilar, a cargo da iluminación, Pablo Fontenla, responsable da parte audiovisual, a coreógrafa Sabela Domínguez e o produtor musical Berto, creador da banda sonora orixinal da obra, que inclúe o single WHO THE F*CK IS IRIBARNE?
SOBRE A COMPAÑÍA
ButacaZero é a plataforma creativa posta en marcha por Esther F. Carrodeguas e Xavier Castiñeira. Con propostas como Voaxa e Carmín, #camiños, Despois das ondas, 32m2, Pagagena ou O único que verdadeiramente quixen toda a vida é ser delgada, a compañía sitúase como un referente do teatro contemporáneo no panorama escénico galego. As súas creacións concrétanse en dramaturxias feitas á medida, nas que a tradición teatral se mestura coas linguaxes contemporáneas.
Esther F. Carrodeguas é actriz, directora, perfomer e, sobre todo, escritora. Rianxeira de pura raza, asenta o seu currículo vital entre as letras, o audiovisual e o teatro. O seu estilo cabalga sobre as lindes que separan os xéneros. Graduada en Dirección e Dramaturxia pola ESAD de Galicia e licenciada en Xornalismo entre Santiago de Compostela e Turín, os seus proxectos teatrais beben da súa faceta periodística. Cunha decena de obras teatrais publicadas, os seus textos foron estreados ben na súa propia plataforma profesional (ButacaZero) ben noutras compañías privadas (De Ste Xeito, Outubro Producións) ou públicas (Centro Dramático Galego, Teatro Español ou Centro Dramático Nacional). Precisamente no 2021 foi escollida para desenvolver unha das residencias dramáticas que outorga o CDN, onde escribiu o texto Supernormales, co que foi finalista nos Premios MAX 2023 na categoría de Mellor Autoría e que foi, sen dúbida ningunha, un dos grandes éxitos da pasada tempada tanto para o público como para a crítica.
Xavier Castiñeira é licenciado en Dirección de Escena pola RESAD de Madrid e posúe un mestrado en Teatro e Artes Escénicas pola Universidade de Vigo. Tamén realizou estudos de Filoloxía Hispánica pola USC. Actualmente cursa o doutorado na UCM, investigando aspectos neurobiolóxicos nos procesos de recepción escénicos. Desde os seus comezos no mundo do teatro compaxinou o seu labor creativo co docente, impartindo desde 1988 aulas en diversos grupos afeccionados e en obradoiros regulares de interpretación, dirección ou investigación escénica. No ano 2011 incorpórase ao corpo de profesorado da ESAD de Galicia. Dirixiu unha vintena de obras de teatro, entre elas case todas as de ButacaZero, pero tamén para compañías como Goliardos, Mairiztz, La Escuela de Música Creativa, Outumuro Producións ou De Ste Xeito.
La capital del pecado 2.0, Mentes peligrosas, Esto no es un show, La ruina, Humoris Causa e Fantastic Colofon penduraron o cartel de ‘entradas esgotadas’ hai semanas; ao igual que as actividades Lo que me han enseñado los mayores e El sentido de la birra, citas para as que non quedan convites dispoñibles
Aínda é posible adquirir os últimos billetes para os espectáculos Celebreixon, Go Home, Tengo cosas para hacer e La nueva normalidad
EMHU colaborará coa Obra Social ABANCA na campaña Cultura por Alimentos, convidando ao público asistente ás actividades paralelas gratuítas que teñan lugar na Sede Afundación a que faga as súas achegas con produtos non perecedoiros que distribuirán, posteriormente, desde o Banco de Alimentos Rías Altas
A dez días do inicio da súa cuarta edición, o Encontro Mundial de Humorismo segue a bater récords. O EMHU leva despachadas máis de 20.000 entradas e convites para os seus espectáculos e actividades, que terán lugar entre o 25 de abril e o 5 de maio na Coruña. Numerosos shows xa penduraron hai semanas o cartel de ‘sold out’. É o caso de La capital del pecado 2.0 e Fantastic Colofon, ademais das propostas que contarán con dobre función, como son Mentes peligrosas, Esto no es un show, La ruina e Humoris Causa. Alén dos espectáculos, as actividades gratuítas que requiren retirada de convite previo, como é Lo que me han enseñado los mayores ou El sentido de la birra, tamén despertaron interese entre o público, que esgotou todas as invitacións dispoñibles.
Porén, todas as persoas que aínda non teñan abono ou entradas para o EMHU, teñen opción de mercar algunhas das últimas entradas dispoñibles para propostas como Celebreixon (con Roberto Vilar, 28 de abril), Go Home (con David Amor e Josito Porto, 1 de maio), Tengo cosas para hacer (con Dalia Gutmann, 3 de maio) ou La nueva normalidad (con Álex Clavero, 3 de maio).
Alén destes espectáculos, o EMHU conta cunha ampla programación de actividades paralelas gratuítas, de xeito que todos os públicos poidan acceder ao grande evento do humor do país. É o caso da gravación do podcast El Nicho (con David Perdomo e Xosé A. Touriñán), do espectáculo de improvisación Match de Impro (co alumnado da Escuela de Impro Coruña), dos parladoiros Coidado coas bromas: os perigos da comedia e O negocio do humor, que terán lugar na Sede de Afundación; ou da presentación do libro Pérdidas de risa, no que Sílvia Abril conversará co público nun diálogo moderado polo director artístico do EMHU, Luis Piedrahita.
O EMHU colabora con Cultura por Alimentos
O Encontro Mundial de Humorismo colabora na súa cuarta edición co programa Cultura por Alimentos, impulsado por Afundación, Obra social ABANCA. A intención desta campaña é que o público que asista ás actividades paralelas gratuítas do EMHU que teñan lugar na Sede de Afundació poida participar desta acción solidaria facendo unha doazón de alimentos non perecedoiros.
A campaña Cultura por Alimentos consiste en cambiar simbolicamente a entrada -de balde- pola doazón de produtos que, grazas á colaboración coa Federación Española de Bancos de Alimentos, Afundación entregará á entidade local Banco de Alimentos Rías Altas para a súa posterior distribución. Desde o Encontro Mundial de Humorismo convídase a todas as persoas asistentes ás actividades da programación paralela a que fagan a súa achega (troquen o seu acceso libre e gratuíto por unha doazón de alimentos non perecedoiros) e así poder construír un EMHU diferente.
A estadounidense Kristin Hersh actuará este venres 19 no Sinsal Primavera
As últimas entradas dispoñibles para ver no MARCO á artista underground, vocalista de Throwing Muses, están á venda na plataforma Enterticket
O Sinsal Primavera 2024, o evento especializado en música de vangarda que promove a promotora Sinsalaudio, terá este venres, 19 de abril, a súa segunda cita. Nesta ocasión, o MARCO acollerá a estrea en Vigo dunha das voces máis recoñecidas da escena underground estadounidense das últimas décadas: Kristin Hersh. As entradas para o directo, que comezará ás 20.30 horas, están á venda na plataforma Enterticket.
Sinsal Primavera, que conta coa colaboración principal do Concello de Vigo, procura visualizar proxectos musicais de vangarda dunha ampla variedade estilística e que cuxa inclusión no circuíto habitual da programación das salas de concertos é infrecuente. Desta quenda, o evento propón descubrir unha das creadoras máis relevantes da escena alternativa norteamericana, como é Kristin Hersh, quen chega á cidade olívica no marco da súa xira europea para dar a coñecer o seu último traballo discográfico, Clear Pond Road (2023), un coidado disco que propón un auténtico road trip a través de historias persoais da cantante e guitarrista de Atlanta.
Kristin Hersh é un dos nomes clave do underground estadounidense, tanto pola súa carreira en solitario (con máis de dez traballos discográficos asinados por ela) como por estar ao fronte, desde os anos 80, da mítica banda Throwing Muses; ademais de ser parte de 50FootWave. Innovadora do rock, comprometida co feminismo, crítica coa industria e posuidora dunha voz única -que viaxa entre a suavidade do melódico e até os berros apaixonados-, estrearase en Vigo para pechar a súa xira por España, ademais de revisar outros temas da súa discografía. A cita, que será en formato acústico, é de visita obrigada non só para as e os amantes do indie, senón da música.
O concerto de Kristin Hersh comezará ás 20.30 horas do venres 19, mais a apertura de portas terá lugar ás 20.15 horas. As entradas para este segundo directo de Sinsal Primavera 2024, no que o alumnado dos conservatorios vigueses ten desconto, están á venda desde 15€ (máis gastos de xestión) na plataforma en liña Enterticket. A seguinte e derradeira cita deste Sinsal Primavera será o xoves 9 de maio no MARCO e virá da man do saxofonista berlinés Julius Gabriel. SINSAL PRIMAVERA 2024 | KRISTIN HERSHData: Venres 19 de abril Hora: 20.30h (apertura de portas ás 20.15 horas) Lugar: MARCO de Vigo Evento: Concerto de Kristin Hersh, quen presenta en acústico Clear Pond Round.
A estrea da obra terá lugar no Teatro Jofre de Ferrol este venres, 12 de abril, ás 20.30 horas, coas entradas á venda a un prezo de 5 € na plataforma en liña www.ferrol.es
A través do teatro, a danza e a acrobacia, Un momento preciosoimpélenos a reaccionar: quedamos observando como se consome o planeta ou optamos por facer o preciso para alcanzarmos un futuro diferente?
Un momento precioso é unha coprodución de Elefante Elegante e o Concello de Culleredo -onde Elefante Elegante é compañía residente- e conta coa subvención da Axencia Galega das Industrias Culturais da Xunta de Galicia (Agadic) e o apoio do Concello de Ferrol
O escenario do Teatro Jofre transformarase este venres, 12 de abril, ás 20.30 horas, nunha sorte de xardín idílico para acoller Un momento precioso, a última creación da compañía de teatro físico Elefante Elegante. Desta volta, a troupe liderada por María Torres e Gonçalo Guerreiro vai presentar un espectáculo para público adulto que ten como fío condutor a emerxencia climática. As entradas para poder asistir ao espectáculo están á venda a un prezo de 5 € na web http://www.ferrol.es/jofre/Paginas/SelEvento.aspx.
Esta mañá, xoves 11, os medios accederon en primicia a un avance de Un momento precioso nunha presentación que contou coa presenza de Blanca G. Agulló, responsable da produción executiva do Teatro Jofre; Penélope López, concelleira de Cultura de Culleredo; Cristina Pardo, primeira tenente de alcalde e concelleira Participación Cidadá e Deportes de Culleredo; María Torres, Gonçalo Guerreiro e boa parte do equipo artístico do espectáculo.
Segundo María Torres, a través desta obra “o público vai ter a oportunidade de reflexionar sobre a relación do ser humano co planeta” pero sen renunciar “á ironía, o humor e a poesía e sempre co propósito de emocionar, concienciar e facer rir”. Pola súa banda, Gonçalo Guerreiro salienta que alén da reflexión que desexa provocar no espectador, o seu labor persigue crear no escenario “un momento de gozo e puro pracer”. Para conseguilo conta cun equipo dunha ducia de persoas que levan traballando arreo para facer realidade o proxecto.
Así, Guerreiro e Torres asinan ambos os dous a creación de Un momento precioso. Gonçalo Guerreiro é, tamén, o responsable da dirección e a escenografía da peza, mentres que o elenco está integrado por Pablo Sánchez, Julia Laport, Mario Rodríguez, Sofía Espiñeira, Eloi García e a mesma María Torres. Pola súa banda, a musica está composta por Manuel Fonte, a iluminación é de Nacho Martín e Carolina Díguele é a artífice do vestiario.
Un momento precioso é un espectáculo de teatro de movemento que transita entre o teatro, a danza e a acrobacia. A través da relación da música co movemento e a interacción cos elementos da escenografía, revélanse todos os segredos dunha posta en escena que se fundamenta na dinámica plástica da narrativa teatral.
UNHA DECISIÓN URXENTE
Un momento precioso evoca o imaxinario simbólico do xardín asociado ao ideal da Terra como unha sorte de Arcadia feliz. O xardín simboliza a prosperidade, a paz e a liberdade, pero “un momento precioso” transita entre o soño e o pesadelo, entre o paraíso e o inferno, entre a luz e a sombra, entre a construción arquitectónica intelixente e a catástrofe. O mundo está a arder, da Amazonia a California, de Australia ao Ártico Siberiano. Cómpre escoller: quedamos observando como se consome no lume ou optamos por facer o preciso para alcanzarmos un futuro diferente?
A decisión é, asemade, simple e complexa, pero é, sobre todo, urxente. Esta pode ser a hora final da nosa civilización, pero o noso momento é tamén precioso. É posible resolver a emerxencia climática, mais cómpre actuar axiña. Un momento precioso rescata a idea de xardín como lugar natural estratéxico no deseño das cidades sostibles e, tamén, como un espazo social ideal onde coexisten seres humanos de diferentes idades, xéneros e clases sociais. Pero, como, cando e onde nos sentiremos verdadeiramente libres, en seguridade e en igualdade de dereitos?
Un momento precioso é unha coprodución de Elefante Elegante e o Concello de Culleredo -onde Elefante Elegante é compañía residente- e conta coa subvención da Axencia Galega das Industrias Culturais da Xunta de Galicia (Agadic) e o apoio do Concello de Ferrol.
SOBRE A COMPAÑÍA
Elefante Elegante nace do desexo de desenvolver unha linguaxe plástica, poética e universal que non dependa exclusivamente do texto e que permita indagar en temáticas de carácter social e existencial. As súas creacións xorden do diálogo do teatro físico coa danza, coa música e coas artes visuais. Os espectáculos de Elefante Elegante están baseados na relación do corpo co espazo e reflicten unha rigorosa investigación de xestos, movementos e imaxes.
O xogo teatral baséase no traballo plástico dos intérpretes e na súa constante interacción cos elementos escenográficos. A narrativa das accións físicas varía entre a abstracción do movemento bailado e a construción da trama teatral. O corpo contén de seu todos os segredos e revelacións dunha posta en escena que se fundamenta na organicidade do dispositivo escénico e na dinámica pictórica da organización do espazo sonoro e literario.
A compañía foi fundada por María Torres e Gonçalo Guerreiro no ano 2000 e residiu os primeiros anos en Bélxica, ata instalarse en Galicia no 2007. O grupo comezou como un proxecto experimental do que facían parte actrices e actores de diferentes países europeos. En escena, cada intérprete falaba a súa propia lingua. Ese foi o motor para iniciar a súa práctica en torno ao xogo corporal. Actualmente, Elefante Elegante ten a súa sede no concello de Culleredo (A Coruña), onde é compañía residente. Os seus espectáculos foron recoñecidos con varios premios María Casares.
Este ano son candidatos aos Premios Max á mellor dirección de escena e foron gañadores dos Premios María Casares 2024 á mellor dirección de movemento pola obra Un hotel de primeira sobre o río, do Centro Dramático Galego.
Ás veces, tendemos a non tomar en serio relatos de sucesos sobrenaturais; todo o contrario, reaccionamos con escepticismo ou mesmo con burla. Historias sobre aparicións de entes queridos ou coñecidos poden ser recibidas con risas ou incredulidade. Sen embargo, para aqueles que as contan, estes eventos poden ter un impacto profundo e persoal. En moitas ocasións, son algo máis máis ca simples contos; son expresións de medos, esperanzas e o desexo de conexión co máis alá.
Debo admitir que sempre me considerei parte do grupo de escépticos que dubidan destas historias. Non obstante, un suceso recente no Monestir de Miramar, situado na idílica Valldemossa ao pé da impresionante serra da Tramuntana, fixo que as miñas conviccións vacilasen.
O Monestir de Miramar, fundado en 1271 polo visionario Ramón Llul e co patrocinio do rei Jaime II, foi unha institución pioneira dedicada á difusión do coñecemento e á comprensión intercultural. Alí, un grupo de frailes franciscanos entregouse á aprendizaxe do árabe e á práctica da arte luliana, un método de pensamento deseñado para promover a conversión dos non cristiáns a través do diálogo racional e respectuoso. A pesar da súa nobre misión, a iniciativa non durou moito tempo e, co paso dos séculos, o monasterio caeu no esquecemento, quedando case en ruínas.Sería no ano 1872 cando o arquiduque Luis Salvador de Austria, un erudito apaixonado pola cultura e a historia das Illas Baleares, redescubriu e restaurou o mosteiro. Co seu refinado gusto da época, o archiduque transformou o lugar nun santuario de aprendizaxe e beleza, preservando así unha peza clave do patrimonio cultural da rexión. Hoxe en día é unha especie de museo adicado a Llul e ao arquiduque.
Como xa ben dixen, a visita a este recinto fixo que a miña incredulidade sobre sucesos sobrenaturais se tambaleara. Ao entrar na estancia que alberga o mausoleo de Vratislau Viborny ˗unha escultura en mármol, obra de Antonio Tantardini, adicada por Luis Salvador ao seu primeiro secretario, suposto amante, a guía, unha agradable moza navarra, pechou a porta con discreción, un xesto pouco habitual xa que normalmente permanecen abertas. Tras finalizar a súa exposición, volveu abrila e revelounos o motivo do seu cerre. Contounos que unha mañá, mentres estaba totalmente concentrada relatando as aventuras amorosas do arquiduque (un home, en palabras da guía, a quen lle gustaba tanto o pescado como a carne), sentiu unha presenza detrás dela. Ao xirarse, viu como dúas sombras misteriosas se lle achegaban. Por un intre ficou en silencio, sen saber o que facer, ante o estupor dos visitantes, que temían por ela, crendo que lle ía dar un ataque. Recuperando a compostura, e sen máis explicacións, guiounos á seguinte sala. Segundo ela, está convencida que eran os espiritos de Vratislau e de Luis Salvador.
Continuamos a visita con total normalidade, mergullándonos na tranquilidade e beleza do lugar. O último punto do noso percorrido era a aula onde Ramón Llul impartía clases de árabe e desvelaba a súa teoría sobre a existencia de Dios. Era un espazo cargado de sabedoría e misticismo, onde o pasado parecía palpitar entre as paredes de pedra. Agardei a que marcharan todos, para mellor poder sacar unhas fotos. De súpeto, un estrondo sacudiu o silencio, un forte e seco golpe que fixo que me sobresaltara. Era a Tramuntana, ese vento mítico que sopla con forza por estas terras, que pechara con ímpetu a vella xanela. Fiquei tranquilo, pero cando me dispuña a saír sentín como unha forte presión no ombreiro. Lembreime do que nos viña de contar a guía, asustado, din a volta e alí por uns segundos crin ver a silueta de Ramón Llul, aínda que só fose unha ilusión creada pola luz e as sombras. Botei os pés fóra da sala e do mosteiro. A tramuntana soplaba con forza e semellaba burlarse dos meus medos. Non quitaba da cabeza o que me viña de pasar e sentíame identificado co que lle sucedera á moza navarra. Estiven a piques de comentarlle o suceso, pero decidín pechar a boca. Agora estou convencido que os espiritos de Ramón Llul e Luis Salvador de Austria permanecen entre as paredes deste lugar de sosego e paz. Deixei atrás o mosteiro e tras botar unha última ollada ás tranquilas e fermosas augas do Mediterráneo, que desde alí se divisan, dirixinme ao autobús, mentres ía lembrando o que nos dixera a guía que contaba o arquiduque na súa grande obra Die Balearen: “Ningún outro lugar da terra pode levar con máis propiedade o nome de Miramar”.
