O proxecto divulgativo A Escola Sinsal reivindicará o papel deste soporte sonoro a través dunha exhibición, nomeada ‘Do cinema familiar ás casetes domésticas’
A artista Sarah Rasines, responsable da primeira investigación centrada na historia da casete en España, impartirá un obradoiro de creación de sons e dunha caixa-libro, con materiais reutilizados de Sinsalaudio, que o público poderá levar de recordo
O proxecto divulgativo A Escola Sinsal, impulsado polo festival Sinsal SON Estrella Galicia, presenta as novas actividades paralelas gratuítas que se desenvolverán no marco do evento, que se celebrará do 21 ao 23 de xullo na illa de San Simón e para o que xa non quedan entradas dispoñibles. Neste 2023, A Escola Sinsal porá o foco na casete como o principal soporte sonoro do século XX a través de dúas iniciativas nas que terá o papel protagonista: unha exposición, nomeada Do cinema familiar ás casetes domésticas, e un obradoiro impartido por Sarah Rasines, artista responsable da primeira investigación centrada na historia da casete en España, e na que o público, tamén o máis novo, poderá levar, como recordo do festival, a súa Caixa-libro da Escola Sinsal.
A Escola Sinsal é o proxecto de Sinsal dedicado á divulgación do rexistro sonoro e da tecnoloxía do século XX, e que parte da colección propia de obxectos de Sinsalaudio. Se ben durante a edición de 2022 o festival centrou a súa actividade no suco do vinilo e a súa evolución ao longo dos anos; nesta ocasión reivindicarase o papel da cinta magnética.
A casete, inventada por Lou Ottens no ano 1963, é o soporte sonoro máis difundido e importante da historia do século XX. Aínda que en España a cultura da casete estivo moi presente fundamentalmente na época dos 80, actualmente o seu formato físico atópase en auxe pola súa sostibilidade, baixo custo e pola capacidade de control que se pode manter sobre a edición, produción e distribución. A exposición Do cinema familiar ás casetes domésticas, apta para todos os públicos e que se poderá visitar todos os días durante a celebración do festival na cafetería de San Simón, inclúe numerosos obxectos, como reprodutores de xoguete, casetes en formatos singulares, gravadoras, partituras, diapositivas e un achegamento a proxectos de diferentes partes do mundo que están a recuperar e protexer estes arquivos.
A exposición d’A Escola Sinsal completarase cun obradoiro impartido pola artista sonora, xestora cultural e investigadora Sarah Rasines, quen ademais achega parte da súa colección persoal á mostra. A creadora, quen presentará en breve a primeira tese doutoral dedicada á historia e importancia da casete en España, coordinará un taller ideado para parellas (compañeiras, fillas, amigas, etc.), que nace da práctica de Fluxus para nenas e nenos, no que o público aprenderá a xerar sons con casetes e outros soportes, así como crear a súa propia Caixa-libro Escola Sinsal, feita con obxectos reutilizados e exclusivos de Sinsalaudio (como postais, flyers e outros materiais), e que se poderán levar como recordo do Sinsal SON Estrella Galicia.
O obradoiro, gratuíto e apto para todos os públicos -as e os menores deberán estar acompañadas dun familiar ou titor legal maior de idade-, impartirase todos os días na propia exposición d’A Escola Sinsal. Durante unha hora, Rasines revisará a historia da casete, desde o seu papel na creación e difusión da música popular até o seu impacto cultural e social en todo o mundo; descubrirá os seus secretos sonoros e amosará ás asistentes a facer un loop con cinta de casete e xerar sons que transformarán a Caixa-libro Escola Sinsal nun instrumento musical.
Para poder participar neste obradoiro, as persoas interesadas poden enviar desde hoxe un correo electrónico a sarahrasiness@gmail.com sinalando, no asunto, Taller de casetes Escola Sinsal, indicando os nomes e apelidos das dúas persoas participantes e un teléfono de contacto. Ademais, deberán escoller o día ao que queren asistir: venres 21 (de 18:30 a 19:30 horas), sábado 22 (16:00 a 17:15 horas), ou domingo 23 (16:00 a 17:15 horas). As prazas son limitadas e en cada sesión haberá un máximo de 8 parellas.
Run Baby Run será un dos pratos fortes da tempada 23-24 do teatro madrileño,onde se poderá ver, na Sala Margarita Xirgú, do 22 de febreiro ao 24 de marzo
Antes, a estrea absoluta da obra terá lugar no Salón Teatro do Centro Dramático Galego en Santiago de Compostela os días 6, 7 e 8 de outubro de 2023
Fátima Delgado asina un texto sobre a discriminación de xénero no deporte, unha reflexión sobre canto é posible loitar sen traizoar os principios nin a propia identidade
Dirixido por Jana Pacheco, o elenco de Run Baby Run conta coas e cos intérpretes Alba Loureiro, Camila Bossa, Celina Fernández Ponte e Daniel Méndez
Trátase dun espectáculo co-producido polo Teatro Español, o Centro Dramático Galego, Meninas Teatro e Proversus, co apoio da Xunta de Galicia e da Comunidad de Madrid
Terías disposición para renunciar a ti mesma/o por cumprir un soño? Run Baby Run, escrito por Fátima Delgado e dirixido por Jana Pacheco, xuntas por primera vez sobre as táboas, aborda a discriminación de xénero dentro do deporte. O espectáculo será unha das propostas máis innovadoras que nos depara a vindeira tempada teatral 2023 – 2024. A súa estrea abstoluta terá lugar os días 6, 7 e 8 de outubro en Santiago de Compostela, no Salón Teatro del Centro Dramático Galego. Posteriormente, a peza, que contará tamén cunha xira por diferentes espazos da xeografía española, viaxará ao Teatro Español de Madrid, onde se poderá ver do 22 de febreiro ao 24 de marzo de 2024 na Sala Margarita Xirgú. O elenco de Run Baby Run confórmano as e os intérpretes Alba Loureiro, Camila Bossa, Celina Fernández Ponte e Daniel Méndez.
Alba é unha atleta de éxito que loita por conseguir a vitoria e adestra duro para iso. É a favorita ao podio, pero a súa carreira verase truncada por un feito inesperado. A trama de Run Baby Run sitúase uns meses antes dos Xogos Olímpicos, momento no que a deportista é apartada da competición oficial. Para Alba, nese momento, derrúbase o seu mundo. Acompañada pola súa inseparable adestradora, verase nunha encrucillada na que loitará por cumprir o seu soño sen renunciar ao seu verdadeiro ser. Para a dramaturga Fátima Delgado, “Run Baby Run é unha historia de ficción que trata sobre unha atleta profesional que, no mellor momento da súa carreira, é apartada da competición debido a unha acusación inesperada”.
“Para escribir esta obra teatral, durante estes últimos anos investiguei sobre varias mulleres deportistas que sufriran discriminación de xénero no ámbito deportivo. Esta situación está totalmente de actualidade, xa que, a menos dun ano dos Xogos Olímpicos de París, algunha delas non sabe se lle permitirán participar. Non é común ver deporte feminino en escena e por iso pareceume necesario penetrarme nel desde unha perspectiva de xénero. Ademais, este tipo de inxustizas afecta maioritariamente ás mulleres e non aos deportistas homes”, apunta a artista. E conclúe: “un dos motores que me impulsan a escribir é poder plasmar historias de mulleres que, desde as súas accións, ás veces aparentemente sinxelas, contribuíron a romper estereotipos na nosa sociedade”.
En palabras da directora Jana Pacheco, “para min, o feminismo é unha clave fundamental de transformación social. E intento que todo o meu traballo, sexa pedagóxico, de mediación ou nas miñas postas en escena, se impregne dese feminismo situado. Run Baby Run é unha obra que aposta por visibilizar a situación das mulleres no deporte. Con ela reflexionamos sobre como as mulleres que non teñen un corpo normativo son dobremente discriminadas”. E continúa: “Run Baby Run é un espectáculo contextualizado no Entroido, o cal fai que podamos investigar toda esa maxia telúrica, toda esa fantasía que vén do entroido, da carnalidade e dun mundo onírico que nos permite levar o realismo máxico a escena, desenvolvendo unha dramaturxia visual a partir de elementos plásticos deseñados cun equipo artístico excepcional”.
Jana Pacheco é directora escénica, dramaturga visual, historiadora da arte e feminista. Fátima Delgado é actriz, dramaturga, poeta e feminista. Ambas son profesionais acreditadas das artes escénicas, con máis dunha década de traxectoria ás súas costas, especializadas xenealoxía de mulleres, accesibilidade e educación. A posta en escena de Run Baby Run supón a súa primeira colaboración conxunta.
No equipo artístico do proxecto destacan tamén figuras como o deseñador Pier Paolo Álvaro, recente gañador do Premio Max 2023 a mellor deseño de vestiario polo espectáculo Ás oito da tarde, cando morren as nais, do CDG; Fernando Epelde, responsable da música e o espazo sonoro da peza; o escenógrafo Alessio Meloni, tamén galardoado este 2023 co Premio Max a mellor deseño de espazo escénico por La cabeza del dragón; o iluminador Juan Gómez Cornejo, Premio Nacional de Teatro en 2011; ou a coreógrafa Greta García, integrante do grupo Irmás Gestring, entre outras. Run Baby Run é un espectáculo coproducido polo Teatro Español, o Centro Dramático Galego, Meninas Teatro e Proversus, co apoio da Xunta de Galicia a través da Axencia Turismo de Galicia e da Consejería de Cultura da Comunidad de Madrid.
Camiño Escena Norte contará, por terceiro ano consecutivo, con Vegalsa-Eroski como patrocinador oficial
A supraentidade Camino Escena Norte AIE e a compañía galega de distribución alimentaria ratificaron esta mañá na Coruña o acordo de colaboración
O proxecto de intercambio de artes escénicas entre Galicia, Asturias, Cantabria, Euskadi e Navarra contará na súa quinta edición (17 de setembro-22 de outubro) con espectáculos de danza e artes do movemento, teatro e novo circo
As compañías galegas Caramuxo Teatro, Rebordelos e Xampatito Pato participarán no programa de exhibición ‘Itinerario Constelacións’, mentres que Os Náufragos Teatro, Marta Alonso Tejada e Paula Quintas foron seleccionadas para o intercambio profesional ‘Cruzamentos’
Camiño Escena Norte (CEN) e Vegalsa-Eroski fornecen súa alianza. Por terceiro ano consecutivo, o proxecto de intercambio de artes escénicas entre Galicia, Asturias, Cantabria, Euskadi e Navarra contará co apoio da compañía galega de distribución alimentaria, que se consolida como patrocinador oficial da iniciativa.
Na sinatura do acordo, que tivo lugar esta maña no Club Nordés da Coruña, estiveron presentes, por parte de Camiño Escena Norte AIE, Santiago Cortegoso, o presidente de Escena Galega (a entidade que representa o proxecto en Galicia); mentres que pola banda da distribuidora alimentaria estivo Gabriela González, directora de Sostibilidade e Comunicación Corporativa de Vegalsa-Eroski. O acto tamén contou coa asistencia do coordinador de CEN, Diego V. Meizoso, e de representantes da compañía coruñesa Caramuxo Teatro, unha das tres compañías galegas que participarán no programa de exhibición do CEN 2023. No seu caso será coa montaxe de teatro para público infantil e familiar Crisálida.
“Desde Camiño Escena Norte celebramos que, por terceiro ano consecutivo, Vegalsa-Eroski se sume ao proxecto como o noso patrocinador oficial. A colaboración entre o sector cultural e creativo e o sector produtivo é indispensable para o presente e o futuro dos proxectos culturais. Especificamente para Camiño Escena Norte é moi importante na consolidación e crecemento sostible do proxecto, que este ano chegará a case 60 localidades, entre elas 26 sedes de Galicia e do Principado de Asturias”, indicou Santiago Cortegoso.
“Para Vegalsa-Eroski a promoción da cultura constitúe un dos atributos patrimoniais que nos representan, vinculan ao noso territorio e conectan coa sociedade. O apoio, unha vez máis, a Camiño Escena Norte, supón apoiar un dos eixes culturais que vertebran as artes escénicas en Galicia e nas demais comunidades”, manifestou Gabriela González.
Camiño Escena Norte
CEN naceu en 2019 co obxectivo de promover o intercambio cultural a través das artes escénicas, tomando como referencia e fío condutor os camiños a Santiago de Compostela. Desde o seu inicio, CEN levou o teatro e a danza a escenarios alonxados, en moitos casos, dos circuítos habituais de representación, ofrecendo así a oportunidade de acceder á cultura a públicos de municipios e localidades que non poden gozar, con regularidade, deste tipo de espectáculos.
CEN é unha iniciativa promovida polas asociacións profesionais de produtoras de artes escénicas Escena Galega (Galicia), EscenAsturias (Asturias), ACEPAE (Cantabria), Eskena (Euskadi) e ESNA (Navarra), que se incorpora este ano como entidade promotora no territorio. Todas elas únense na supraentidade Camino Escena Norte Agrupación de Interés Económico, creada especificamente para o desenvolvemento, xestión e produción deste proxecto.
A expansión do Itinerario Constelacións en 2023
Camiño Escena Norte, que conta co apoio da Xunta de Galicia a través da Axencia Galega das Industrias Culturais (Agadic); continúa este ano co seu enfoque expansivo e o compromiso de promover o intercambio escénico, artístico e profesional. No 2023, CEN contará cunha programación especial que se celebrará do 17 de setembro ao 22 de outubro. No seu programa de exhibición, nomeado Itinerario Constelacións, participarán 15 compañías de teatro, danza e artes do movemento e novo circo que mostrarán os seus espectáculos en perto de 60 localidades do arco cantábrico, o que supón a consolidación do proxecto no territorio fiado, simbolicamente, pola ruta xacobea que percorre o norte da Península Ibérica.
Galicia exportará talento aos demais territorios grazas á representación da compañías galegas Caramuxo Teatro, co seu espectáculo Crisálida;Rebordelos, con Amantis. Selfies, sexting e outras formas de amar(se); así como de Xampatito Pato con Só.
Ademais do Itinerario Constelacións, CEN conta con outra pedra angular: Cruzamentos, un programa deseñado para promover o intercambio artístico e profesional entre compañías. Este ano, a rede de estadías artísticas e profesionais desenvolverase a partir do 17 de agosto, previamente ao programa de exhibición. As propostas seleccionadas, no caso galego, foron as que realizaron as galegas Marta Alonso Tejada a La Sala (Euskadi), para abordar os proxectos Shine + Dancin’ Queen; e Paula Quintas Cía, que achegará unha mirada externa sobre o espectáculo Me arrepiento da compañía vasca Node. Pola súa banda, a compañía Os Náufragos Teatro será convidada pola cántabra Escena Miriñaque para investigar arredor dunha instalación-espectáculo inmersivo para bebés, Meeting Baby.
Sobre Vegalsa-Eroski
Vegalsa-Eroski conta en Galicia, Asturias e Castela e León con 281 establecementos, entre propios e franquiciados, ao abeiro das marcas comerciais Hipermercados e gasolineras Eroski, Eroski/Center, Autoservicios Familia, Cash Record, Eroski/City, Aliprox e Rapid. A súa estrutura comercial en Galicia esténdese polas 4 provincias galegas e conta cunha moderna plataforma de mercancías xerais situada en Sigüeiro (A Coruña), dotada con tecnoloxías loxísticas de última xeración, ademais das plataformas de produtos frescos de A Coruña e centros de redistribución en Vigo e Ourense. Pola súa banda, a división de Autoservicios Cash Récord de Vegalsa-Eroski conta cun mapa comercial composto por 18 centros distribuídos de xeito homoxéneo, entre Galicia e Asturias, con fáciles e rápidos accesos nas áreas empresariais e con boas comunicacións.
A obra, escrita por Esther F. Carrodeguas e dirixida por Xavier Castiñeira, é unha investigación escénica sobre a figura do político galego coproducida por ButacaZero co CDN e a Mostra Internacional de Teatro de Ribadavia, na que a plataforma creativa traballa desde 2022
Mónica García, Xurxo Cortázar, Anxo Outumuro, Lidia Veiga, Jorge Arcos e a propia Carrodeguas conforman o elenco dunha peza cuxo espazo sonoro e “temazos” musicais serán de Berto e na que Sabela Domínguez asina a coreografía
Diferentes voces do panorama social e político participaron na investigación do espectáculo a través de entrevistas nas que abordaron o papel do político e o seu legado
IRIBARNE, la nueva creación escénica de Esther F. Carrodeguas y Xavier Castiñeira, directores de la plataforma ButacaZero, ya tiene fecha y lugar de estreno. El Centro Dramático Nacional (CDN) acogerá el jueves 12 de octubre el estreno absoluto de la pieza, que se mantendrá en el cartel del Teatro María Guerrero hasta el 12 de noviembre, para iniciar en enero de 2024 su gira por la geografía gallega y el resto de España.
IRIBARNE, una coproducción de ButacaZero, CDN y MIT de Ribadavia, nació como un proyecto de investigación escénica alrededor de la vida y del recorrido político de Manuel Fraga Iribarne con la intención de entender no solo su figura, si no descubrir las implicaciones que tuvo -y sigue teniendo en nuestro presente- uno de los nombres más controvertidos y populares de nuestra historia reciente. “No es exactamente un biopic, pues no cabría en una sola obra”, advierten Carrodeguas y Castiñeira, pero si que es un “paseo por la Transición caminando junto a un personaje secundario, pero absolutamente imprescindible, de la misma. IRIBARNE es un intento irreverente por comprender cómo llegamos hasta aquí de la mano de un político que, en sus propias palabras, decía las verdades sin condón”, apuntan los creadores.
La investigación comenzó en enero de 2022, año en el que se celebró el centenario del nacimiento y los diez años del fallecimiento de Fraga Iribarne, a través del contacto con personas que le trataban, además de la grabación de entrevistas a diferentes figuras do ámbito político y social. “Abordar un personaje tan popular como Manuel Fraga, que dejó su sello personal en casi todos los eventos y celebraciones de Galicia, se tenía que hacer con la colaboración de quien albergaba memoria directa sobre él”, exponen los directores de la plataforma creativa gallega. Así, desde ButacaZero, iniciaron un proceso de investigación y recopilación de información, que derivó en una residencia creativa en el Pazo de Mariñán (donde Fraga empezó a diseñar su retirada política), además de su paso por el itinerario Cruzamentos del proyecto Camiño Escena Norte y por otra residencia creativa en la Sala Beckett de Barcelona.
El próximo 12 de octubre se podrá ver IRIBARNE, por primera vez, sobre las tablas de la Sala Francisco Nieva del Teatro Valle Inclán del Centro Dramático Nacional. Será en el marco de la temporada escénica 2023-2024 de la institución, presentada esta misma mañana. La pieza, que permanecerá en cartel hasta el 12 de noviembre en el teatro madrileño, contará con un elenco conformado por Mónica García, Xurxo Cortázar, Anxo Outumuro, Lidia Veiga, Jorge Arcos y la propia Esther F. Carrodeguas.En el equipo artístico figuran también Sabela Domínguez como coreógrafa y ayudante de dirección; Diego Valeiras -ganador del Premio María Casares 2022 al mejor maquillaje por Papagena– como responsable de vestuario -y de la escenografía junto a Xavier Castiñeira-; Diego Vilar como iluminador y el músico y productor Berto como responsable del espacio sonoro y de los “temazos” musicales que acompañarán a la obra.
El single ‘WHO THE F*CK IS IRIBARNE?’ se estrenará este jueves 22 de junio
WHO THE F*CK IS IRIBARNE? Es el primero de los “temazos” creados por el productor musical Berto (Verto, Fillas de Cassandra, Mondra, Nia twee, Ash Diz y cantante y guitarrista en su propio grupo, llamado Berto) que conformarán la banda sonora de IRIBARNE. El sencillo se estrenará en las principales plataformas digitales a las 00.00 horas de este mismo jueves, 22 de junio.
Sobre la compañía
ButacaZero es la plataforma creativa puesta en marcha por Esther F. Carrodeguas y Xavier Castiñeira. Con propuestas como Voaxa e Carmín, #camiños, Despois das ondas,32m2, Pagagena o O único que verdadeiramente quixen toda a vida é ser delgada, el tándem se sitúa como referente del teatro contemporáneo en el panorama escénico gallego, gracias a su capacidad a la hora de dialogar con el mundo actual. La investigación y la reflexión desde una mirada crítica e irónica son las claves que definen sus creaciones, que se concretan en dramaturgias hechas a medida, en las que la tradición teatral se mezcla con los lenguajes contemporáneos.
Esther F. Carrodeguas (Rianxo, 1979) es actriz, directora, perfomer y, sobre todo, escritora. Rianxeira de pura cepa, asienta su currículum vital entre las letras, el audiovisual y el teatro. Su estilo se mueve en los límites que separan los géneros. Graduada en Dirección y Dramaturgia por la ESAD de Galicia y Licenciada en Periodismo entre Santiago de Compostela y Turín, sus proyectos teatrales beben de su faceta periodística. Con una decena de obras teatrales publicadas, sus textos han sido estrenados tanto en su propia plataforma profesional (ButacaZero) coma en otras compañías privadas (De Ste Xeito, Outubro Producións) o públicas (Centro Dramático Galego, Teatro Español o Centro Dramático Nacional). Precisamente en 2021 fue seleccionada para desarrollar una de las residencias dramáticas que otorga el CDN, donde escribió el texto Supernormales, con el que fue finalista en los Premios MAX 2023 en la categoría de mejor autoría y que ha sido uno de los grandes éxitos teatrales recientes tanto para el público como para la crítica.
Xavier Castiñeira es licenciado en Dirección de Escena por la RESAD de Madrid y posee un Máster Universitario en Teatro y Artes Escénicas por la Universidad de Vigo. También ha cursado estudios de Filología Hispánica por la USC. Actualmente cursa el Doctorado en la UCM, investigando los procesos neurobiológicos en los procesos de recepción escénicos. Desde sus inicios en el mundo del teatro compaginó su labor creativa con la docente, impartiendo desde 1988 aulas en diversos grupos amateurs y en talleres regulares de interpretación, dirección o investigación escénica. En el año 2011 se incorpora al cuerpo de profesorado de la ESAD de Galicia. Ha dirigido una veintena de obras de teatro, entre ellas, casi todas las de ButacaZero, pero también para compañías como Goliardos, Mairiztz, La Escuela de Música Creativa, Outumuro Producións o De Ste Xeito.
11.45 Saída a pé para a carballeira de Santa Isabel con parada no cemiterio de Outeiro para realizar unha ofrenda a Manuel María e Saleta.
12.30 Actuación na carballeira da Banda de Música Sons e Soños de Rábade, Begonte, Outeiro e Friol, dirixida por Armando Morales, e acompañada pola voz da fadista galega Iria Estévez e o guitarrista portugués Artur Caldeira.
13.45 Xantar de convivio (Con previo aviso antes do mércores 5 de xullo, ás 20 horas, pódese reservar sitio nas mesas e cadeiras que disporán na carballeira para o xantar).
16.30 Foliada que conducirá Xurxo Souto na carballeira coas actuacións de Birloque Gaiteiros, Vento Mareiro, Zurrumalla, Xurxo Souto&Richi Casás, Os Parabéns, Baleira, Tribo, e Tradivivas Agra.
Encontro do asociacionismo cultural de base. As directivas das entidades pertencentes a Galiza Cultura (e quen quixer…) reuniranse ás 12.15 no auditorio da Casa-Museo Manuel María para articular a súa actuación en común.
O Instituto de Estudos Chairegos (IESCHA), en colaboración coa Academia Galega do Audiovisual, coa Área de Cultura-Vicepresidencia da Deputación de Lugo e co Concello de Vilalba, organiza a proxección da película CÓDIGO EMPERADOR, de JORGE COIRA, continuando así coa programación do CICLO MESTRE MATEO que durante o ano 2023 bríndanos a oportunidade de poder disfrutar das películas finalistas (documentais e longametraxes) dos XXI PREMIOS MESTRE MATEO.
Esta segunda proxección terá lugar no Auditorio Municipal de Vilalba o SÁBADO 24 DE XUÑO DE 2023, ás 20:00 horas.
