CEN desembarca de novo no FIOT esta fin de semana con ‘Olvido Flores’, de Estefanía de Paz Asín, quen recupera a historia do circo Anastasini, cuxos membros foron asasinados no 1936
O vindeiro sábado 12, o auditorio municipal de Vimianzo acollerá a representación de ‘El nadador de aguas abiertas’, un espectáculo sobre a amizade, a zona de confort e a superación protagonizado por Markos Marín e Adolfo Fernández
O elenco das compañías vascas e navarra participará, ao remate das funcións, en sendos encontros co público asistente
A cuarta edición de Camiño Escena Norte, o programa de intercambio cultural a través das artes escénicas entre Galicia, Asturias, Cantabria, Euskadi e Navarra, chega esta fin de semana á Costa da Morte. O domingo 6, o Pazo da Cultura de Carballo acollerá, no marco do FIOT, a única función en teatros galegos deOlvido Flores, da navarra Estefanía de Paz Asín; mentres que o sábado 12 o auditorio municipal de Vimianzo será o recinto no que se represente El nadador de aguas abiertas, das compañías K. Producciones e Tanttaka Teatroa.
A primeira das citas enmárcase no ciclo OTNI do FIOT. A artista multidisciplinar Estefanía de Paz Asín presentará o domingo 6, ás 20.00 horas, Olvido Flores,unha peza que pon sobre a mesa a historia do circo Anastasini, cuxos membros foron asasinados na localidade navarra de Lodosa en xullo de 1936. A creadora rescatou información e relatos da época para dar conta do que pasou aquela noite e iluminar a memoria da troupe circense. Ao remate da función, que terá lugar no Salón de Actos do Pazo da Cultura de Carballo, celebrarase un encontro coa artista. As entradas para á cita están dispoñibles no espazo web www.fiot.gal.
Xa de cara á semana seguinte, o sábado 12, o CEN adentrarase na Terra de Soneira. O auditorio municipal de Vimianzo acollerá a representación de El nadador de aguas abiertas, peza que conta cos actores Markos Marín e Adolfo Fernández coma protagonistas absolutos, e na que se aborda a amizade e a superación a través da aprendizaxe da natación. A función comezará ás 20.30 horas e, ao remate, celebrarase un encontro cos actores.
As entradas para asistir ao espectáculo, producido polas compañías vascasK Producciones e Tanttaka Teatroa, xa están a venda a través www.woutick.es. Logo da súa representación na Costa da Morte, a peza, candidata a seis Premios Max 2024, poderase ver o 17 de outubro en Lugo.
AXENDA CAMIÑO ESCENA NORTE NA COSTA DA MORTE
06.10, 20.00h | Carballo (Pazo da Cultura)
Olvido Flores, de Estefanía de Paz Asín (NAV)
* Función enmarcada no Camiño Expandido – Vieiros: colaboración co FIOT de Carballo. Unha troupe de máis de 50 artistas facía xira polo norte de España e apagaron as luces bailando coa morte. Achéganos os testemuños das persoas que viviron os acontecementos sucedidos en Lodosa en xullo de 1936. E gardaron o recordo. Olvido quere dar voz aos sen nome, a esas persoas esquecidas ás que ninguén lles levou flores tras a súa morte.
Artista multidisciplinar, profesional das artes escénicas, Estefanía de Paz Asín traballou para outras compañías, institucións e colectivos, combinando a condición de creadora coas habilidades como cantante, bailarina e actriz. É unha muller con formación en circo, teatro, danza e voz. Un dos seus últimos recoñecementos foi o premio Fetén á Mellor Interpretación co espectáculo La Reina del Arga no 2022.
12.10, 20.30h | Vimianzo (Auditorio Municipal) El nadador de aguas abiertas, de K. Producciones e Tanttaka Teatroa (EUS)
Son dous… pero non son parella. Aínda que o poida parecer en ocasións. Son dous e son homes. Aínda que lles sobra tenrura e ganas de pasalo ben. Son dous e vas rir con eles. Se cadra ata os queres adoptar. Pódese falar. Son dous e necesítanse. Aínda que non o saiban. Son dous en cartel, pero moitos no escenario.
K. Producciones, compañía con sede en Bilbao, nace en 2002 da asociación de Adolfo Fernández, actor e director, e Cristina Elso, produtora, coa intención de levar a cabo proxectos de autores contemporáneos cun marcado contido político e social. Esta aposta decidida pola autoría viuse recompensada con 3 premios Max: En la orilla, Mellor Adaptación 2018; Ejecución hipotecaria, Mellor Autoría Revelación 2015; e Vida y muerte de Pier Paolo Pasolini, Mellor Adaptación 2004.
PROMO | Fotos e vídeos de El nadador de aguas abiertas, dispoñibles aquí
Había unha vez un director dunha escola universitaria durante os últimos anos do franquismo, que raro era o día que non se vía envolto nalgunha polémica. Naquela época de cambio, cando xa se barruntaba o final do ditador, as protestas e manifestacións eran acontecementos case semanais, tanto nas rúas como dentro do propio centro educativo. O mencionado director, fervente seguidor do réxime, convertérase na diana habitual das críticas estudantís. Nunha destas protestas, mesmo tivo que refuxiarse no seu despacho fuxindo da cólera dun grupo de estudantes exaltados. Casualmente, hai uns días, cando regresaba de dar un paseo pola vila, cruceime cun antigo compañeiro meu, e saíu á conversa o nomeado profesor. E tróuxome ao maxín esta anécdota que xa tiña esquecido, e que agora vou compartir.
Nunha ocasión, mentres anunciaba en público as cualificacións dos exames da materia que impartía, chegou a un estudante ao que, despois de nomear, lle outorgou un 4,5. O alumno, claramente sorprendido xa que esperaba unha nota superior, recibiu unha resposta en castelán impecable, por parte do director, oriundo dunha provincia alén de Pedrafita:
—Señor…, usted anda mucho por la izquierda y cualquier día lo va a parar la Guardia Civil.
Un silencio sepulcral envolveu o salón de actos, onde a asignatura se impartía con solemnidade. A voz do profesor, clara e incisiva, cortaba o aire mentres continuaba coa lectura da lista de notas. Cada nome anunciado resoaba na estancia, impactando como unha daga no peito dos estudantes nomeados, que agardaban con ansia e nerviosismo a temida cualificación.
O ciclo de narración oral pioneiro en Galicia celebra as súas vodas de prata este 2024, con 25 anos de traxectoria ás súas costas, e chega esta fin de semana ao Mercado Municipal e aos bares de Carballo da man das hilarantes propostas de Evaristo Calvo, Miki Dkai, Walter Velázquez, Federico Pérez, Jazmín Abuín e Leti da Taberna
O Teatro de Rúa fará tamén a súa aparición no #FIOT33 na tarde deste venres, 27 de setembro, na Praza do Concello de Carballo, coas pezas para todos os públicos Cabicivai, de Pablísimo, a golpe de contos cheos de imaxinación, risas e sorpresas; e Lullaby, de Proyecto Kavauri, un espectáculo acrobático, con moito humor, saltos frenéticos e agarres
Hoxe, ás 20.30h, no Pazo da Cultura, tivo lugar a inauguración da exposición Zoom FIOT 2023, da man dos/as fotógrafos/as que forman parte da mostra: de José L. Castro, José Manuel Pérez, Fernando Nieto, Kiko Rojo, Cris Becerra, Andrea Sánchez, Luz Vilas e Marcos Rodríguez; na inauguración participará, tamén, a Aula Municipal de Teatro de Carballo
O Festival Internacional Outono de Teatro de Carballo, o FIOT, deu o pistoletazo de saída da súa 33ª edición a tarde deste xoves, 26 de setembro, coa inauguración da súa xa clásica Rúa dos Contos, que neste 2024 celebra as súas vodas de prata tras 25 anos de traxectoria ás súas costas. Así, o ciclo de narración oral pioneiro en Galicia chega esta fin de semana ao Mercado Municipal e aos bares de Carballo da man das hilarantes propostas de Evaristo Calvo, Miki Dkai, Walter Velázquez, Federico Pérez, Jazmín Abuín e Leti da Taberna.
O Teatro de Rúa fará tamén a súa aparición no #FIOT33 na tarde deste venres, 27 de setembro, na Praza do Concello de Carballo, coas pezas para todos os públicos Cabicivai, de Pablísimo, a golpe de contos cheos de imaxinación, risas e sorpresas; e Lullaby, de Proyecto Kavauri, un espectáculo acrobático, con moito humor, saltos frenéticos e agarres.
Hoxe, ás 20.30h, no Pazo da Cultura, tivo lugar a inauguración da exposición Zoom FIOT 2023, da man dos/as fotógrafos/as que forman parte da mostra: de José L. Castro, José Manuel Pérez, Fernando Nieto, Kiko Rojo, Cris Becerra, Andrea Sánchez, Luz Vilas e Marcos Rodríguez; na inauguración participará, tamén, a Aula Municipal de Teatro de Carballo.
AXENDA DO #FIOT33 DO 26 AO 29 DE SETEMBRO
XOVES 26 DE SETEMBRO
Rescate emotivo, de Walter Velázquez (18.30h, Residencia de Maiores de Carballo) I RÚA DOS CONTOS
Animación de rúa, conWalter Velázquez (20.00h, rúas de Carballo) I TEATRO DE RÚA
Xa que o sabes, voucho contar (e cantar), de Federico Pérez (21.00h, Mesón do Pulpo) I RÚA DOS CONTOS
+ Inauguración da exposición ZoomFIOT, cos fotógrafos participantes en 2023 (20.30h) I Pazo da Cultura
VENRES 27 DE SETEMBRO
Cabicivai, de Pablísimo (18.30h, Praza do Concello) I TEATRO DE RÚA
Lullaby, de Proyecto Kavauri (19.30h, Praza do Concello) I TEATRO DE RÚA
Cagadas, de Cándido Pazó (21.00h, Valle Inclán Café) I RÚA DOS CONTOS
A ver que pasa, de Evaristo Calvo (23.00h, Logradouro) I RÚA DOS CONTOS
SÁBADO 28 DE SETEMBRO
Riquiña, de Jazmín Abuín (21.00h, Casino 1889) I RÚA DOS CONTOS
Enredada, de Leti da Taberna (23.00h, A Estación) I RÚA DOS CONTOS
DOMINGO 29 DE SETEMBRO
Sois maravillosos D.O. Cádiz, de Miki Dkai (20.00h, Mercado Municipal) I RÚA DOS CONTOS
UNHA PANORÁMICA GLOBAL SOBRE O #FIOT33
Este outono, o Festival Internacional Outono de Teatro de Carballo, o FIOT, reunirá de novo en Galicia a algunhas das figuras máis imprescindibles da escena teatral contemporánea para celebrar a súa 33ª edición. Do 26 de setembro ao 31 de outubro, dramaturg@s e director@s tan celebrad@s como Daniel Veronese, Pablo Remón, José Troncoso, Esther Carrodeguas, os Premios Nacionais de Literatura Dramática Paula Carballeira e Alberto Conejero e Andrea Jiménez, ademais de intérpretes de renome como Javier Cámara, Malena Alterio, Israel Elejalde, Marta Nieto, Paula Quintas, Cándido Pazó ou Evaristo Calvo, e compañías sempre interesantes como Las Niñas de Cádiz, Berrobambán ou Teatro Kamikaze, entre moitas outras, participarán este ano no FIOT.
Baixo o lema ‘Agora é sempre’, a 33ª edición do Festival Internacional Outono de Teatro de Carballo achegará ao público textos de grandes clásicos como Shakespeare, Homero, Eurípides ou Chéjov, vistos desde o prisma contemporáneo, revisitando conflitos atemporais para propoñer unha singular viaxe que vai do presente á eternidade, do contemporáneo á tradición, do particular ao universal… do agora ao sempre.
Deste xeito, o FIOT regresa durante cinco semanas ás táboas, rúas e espazos non convencionais de Carballo cun programa aberto a todos os públicos, formatos e sensibilidades, que concentra 36 espectáculos, procedentes de 3 países (España, Arxentina e Cuba) e 7 comunidades autónomas españolas (Galicia, Valencia, Cataluña, Madrid, Castela e León, Andalucía e Navarra), con 8 estreas absolutas, 1 estrea en España, 6 estreas en Galicia e máis dunha trintena de actividades de mediación.
Da man do #FIOT33, este outono desfilarán por Carballo desfilarán propostas como En mitad de tanto fuego, de Alberto Conejero; a versión 1 de Vania x Vania, de Teatro Kamikaze, dirixida por Pablo Remón e protagonizada por Javier Cámara, Israel Elejalde e Marta Nieto, entre outros; Los amigos de ellos dos, con Malena Alterio e David Lorente, baixo a batuta de Daniel Veronese; IRIBARNE, de ButacaZero, escrita e interpretada por Esther Carrodeguas; Las bingueras de Eurípides, das sempre interesantes Niñas de Cádiz, con dirección de José Troncoso; Casting Lear, de Andrea Jiménez; ou o desembarco en España dun dos grandes éxitos da carteleira arxentina das últimas tempadas: El brote, da Compañía Criolla.
Non faltará á cita a prestixiosa compañía galega Berrobambán, coa Premio Nacional de Literatura Dramática en 2023 Paula Carballeira, que presentan a estrea absoluta da peza coproducida polo FIOT Mulleres que viven soas #MQVS. Entre os creadores galegos, destacan tamén nomes como os de Paula Quintás, tamén cunha estrea absoluta, a de Multiperspectivas#3, ou Cándido Pazó e Evaristo Calvo, que encherán de historias a Rúa dos Contos, entre moitas outras figuras.
UN ENCONTRO QUE NON SÓ É TEATRO
O FIOT é a cita coas artes escénicas máis prestixiosa de Galicia e un dos referentes culturais do noroeste peninsular. Cada outono reúne a máis de 10.000 persoas, durante un mes, ao redor dun programa que concentra preto de 40 espectáculos e unha trintena de actividades paralelas, da man de artistas e compañías de renome da escena española, galega e internacional. Figuras como Carmen Maura, Blanca Portillo, Carmen Machi, Martiño Rivas ou Xosé A. Touriñán; ademais de formacións de referencia como Els Joglar, Yllana, Kamikaze Producións, Chévere ou Voadora, entre outras moitas, desfilaron polas táboas do FIOT nas súas máis de tres décadas de historia.
O compromiso social, a aposta polas voces singulares e únicas, a calidade, a autenticidade e a apertura a xéneros e linguaxes diversas (teatro de texto, performance, teatro xestual e de obxectos, autoficción, circo, teatro documento…) seguen a conformar a identidade do FIOT nesta 33ª edición.
Coa vontade de achegar a Carballo as mellores propostas do circuíto escénico actual a nivel galego, nacional e internacional, o programa do festival contará, de novo, coas liñas habituais que conforman cada ano o seu cartel: ademais do programa de sala, no FIOT alternaranse outras interesantes seccións de programación, que apostan polos xéneros, os formatos e os públicos máis diversos.
Deste modo, un ano máis, haberá narración oral na Rúa dos Contos, teatro experimental e novos creadores no OTNI (Obxecto Teatral Non Identificado); circo, teatro de rúa ou teatro físico en Teatro de Rúa; obras curtas de pequeno formato en espazos non convencionais no Certame de Micro-Escenas Metro Cadrado, temáticas orientadas ás inquietudes adolescentes no FIOTeen, etc.
Fiel á súa vontade de ser, de novo, “o corazón do teatro en Galicia”, en paralelo á programación escénica, o FIOT desenvolve unha intensa actividade con entrevistas en formato podcast, residencias artísticas, encontros profesionais, colaboracións con outros proxectos escénicos, exposicións o o premio Xograr de Outono, este ano outorgado a Avelino González.
A través da plataforma onlineAtaquilla.com, o público poderá facerse coas súas entradas para as diferentes seccións do festival: Programa de Sala, OTNI, Rúa dos Contos e FIOT en Ruta. Na páxina web do festival, www.fiot.gal, é posible consultar a información completa desta 33ª edición do FIOT.
Este domingo, 29 de setembro, organizan desde a Casa-Museo Manuel María unha camiñada pola parroquia de Bonxe, terra de cacharreiros e cacharreiras. Seguindo o patrimonio do barro, Orlando Viveiro (divulgador e estudoso da olaría), descubriranos, ao longo de case cinco quilómetros polos distintos lugares da parroquia, ese mundo (os seus fornos, obradoiros…)…, e todo, acompañado por pequenos textos de artigos de Manuel María e algún que outro dos seus poemas.
Sairán da Casa-Museo Manuel María, en automóbeis, ás 10 horas, para nos desprazar ao punto de inicio (o obradoiro de Pepa Lombao). A camiñada comezará contra as 10:20 horas.
Tras “Unhas poucas picadelas” producido no 2016, Teatro de Ningures volve ás táboas con “As Gardiás”, un texto de Násser Djemaï dirixido por Cristina Domínguez.
“As Gardiás” estrearase o vindeiro 9 de novembro de 2024 en Cangas e porá en escena por primeira vez no Estado un texto de Násser Djemaï.
O espectáculo
O humilde piso de Rosa, nun vello edificio no corazón dun barrio popular, é o refuxio acolledor dunha tribo de catro mulleres maiores organizadas. Rosa (que se atopa nunha cadeira de rodas) e as súas compañeiras, Ana, Marga e Susana, son operarias xubiladas da industria textil, e están decididas a preservar a súa independencia. Cando a filla de Rosa, Vitoria, propón trasladala a unha institución médica e vender o apartamento, comeza unha loita entre dúas visións do ben envellecer. Enfrontadas ás decisións de Vitoria, as vellas mulleres defenden o seu dereito a vivir xuntas e en liberdade.
Ficha artística
Autoría: Násser Djemaï
Dirección: Cristina Domínguez
Reparto:
Susana: Casilda Alfaro
Ana: Rebeca Montero
Margot: Sonia Rúa
Rosa: Amparo Martínez
Vitoria: Melania Cruz
Tradución: Henrique Harguindey
Adaptación: Vanesa Sotelo
Deseño Escenografía e Vestiario: Carlos Alonso
Deseño Gráfico, Fotografía, Cartel e Programa: Diego Seixo
Espazo Sonoro: Héctor Pazos
Deseño Iluminación: Héctor Pazos/Salvador del Río
Dirección de produción: Salvador del Río
Produce: Teatro de Ningures
Axuda á creación: Xunta de Galicia a través da AGADIC
AS GARDIÁS reflexiona sobre os coidados á vellez, contrastando o mundo das residencias co calor humano da comunidade. O autor francés, Násser Djemaï, narra con sensibilidade a resistencia destas “gardiás” contra a inclemente modernidade. A peza explora o desexo de vivir e a solidariedade comunitaria, interpelándonos sobre como, onde e con quen queremos envellecer.
O espectáculo orixinal está de xira en Francia con moi boas críticas dende a súa estrea en 2022. Este é o teaser do espectáculo na súa versión en francés:
A compañía
Despois de trinta e oito anos de teatro profesional, Teatro de Ningures (fundada en 1986) reúne unha serie de recursos técnicos, humanos e materiais que fan desta empresa unha das máis estables de Galicia e un punto de encontro indispensable para os profesionais e creadores desta zona, así como unha referencia no panorama teatral galego. Conta cun elenco estable formado polas catro socias fundadoras da empresa (Casilda Alfaro, Sonia Rúa, Pepa Barreiro e Salvador do Río), ademais dun amplo número de actores e actrices que de unha forma ininterrompida estiveron traballando nos últimos anos en varias producións teatrais.
Ao longo de toda esta traxectoria leváronse a escena 32 obras de teatro de autores tanto clásicos como contemporáneos, estando presentes nas redes e circuítos de distribución tanto de Galicia como a nivel nacional, en numerosos festivais, mostras e certames en Asturias, Madrid, Castela-León, Euskadi, Valencia, Portugal, etc…
Desde 2017 vense realizando cada ano a produción do macroespectáculo Defensa da Vila. María Soliña, recreación histórica do ataque sufrido pola Vila de Cangas por parte de piratas berberiscos que desencadenou a traxedia de María Soliña, onde interveñen ademais de actores e actrices, bailaríns e músicos profesionais máis de 100 persoas relacionadas coas asociacións culturais da zona.
O noso obxectivo principal é a posta en escena de autores tanto clásicos como contemporáneos, tratando de tocar temáticas de actualidade e ser un espazo aberto de debate e reflexión dos problemas que afectan tanto aos individuos como á sociedade na que vivimos.
O autor
Nasser Djemaï, graduado da École Nationale de la Comédie de Saint-Étienne e da Birmingham School of Speech and Drama en Gran Bretaña, comenzou a traballar con René Loyon, Daniel Benoin e Robert Cantarella. Continuou a súa formación actoral con Philippe Adrien, Alain Françon, Joël Jouanneau, Georges Lavaudant antes de interpretar e dirixir os seus propios textos.
Unha estrela para o Nadal , un espectáculo en solitario inspirado na súa vida, foi creado na Maison des Métallos de París en 2005 e representarase máis de 500 veces en Francia e no estranxeiro entre 2005 e 2012. A seguir Les Vipères se parfument. au jasmin en 2008, logo Invisibles , en 2011, creado en MC2: Grenoble.
Nasser Djemaï recibiu tres nominacións aos premios Molières 2014 nas categorías de Autor francófono, Director de teatro público e Espectáculo de teatro público, así como o premio SACD Novos Talentos de Teatro.
Desde o 1 de xaneiro de 2021, Nasser Djemaï é director do Théâtre des Quartiers d’Ivry – CDN du Val-de -Marne. Les Gardiennes , séptima creación, viu a luz no TQI o 9 de novembro de 2022.
Algunhas cuestións sobre a produción
-O autor Nasser Djemaï non foi aínda levado ás táboas en galego nin en castelán. Como foi o encontro coa súa obra?
Nasser Djmai é un sólido e solvente autor e director de escena francés, que trata temas apegados á actualidade, recoñecibles para as clases populares. Foi na procura de materiais de interese para o grupo, e dentro do ámbito xeográfico europeo, que topamos este texto.
-E como decidides a selección desta súa última peza?
Despois dunha primeira tradución, feita por Quique Harguindey, optamos por tentar levar o texto á escena, debido á calidade da escrita, á universalidade do tema e a facilidade para adaptalo á realidade galega.
-A temática está de especial actualidade, quizáis porque nos decatamos agora de que envellecer require coidados ou que somos unha sociedade avellentada?
A temática foi fundamental, á hora de decidirnos a levar a cabo a montaxe., porque procurabamos un tema que estivese pegado á realidade e que fora de interese xeral. E nestes momentos, nos que vivimos unha sociedade envellecida, pero que non sabe que facer cos seus maiores cando deixan de ser persoas produtivas, pensamos que era o momento de propoñer o debate sobre como queremos vivir a nosa vellez.
-Bullying, maltrato, lgtbiq+, apariencia e consumismo, precarización laboral, … segue sendo unha ferramenta de loita social o teatro? un escaparate da realidade?
O teatro é a ferramenta máis asequible, debido á súa inmediatez, para propoñer conflitos, que nos movan, que nos fagan pensar, e por que non? que nos fagan actuar. Nós, con As gardiás queremos propoñer un debate, abrilo no palco, para que continúe no ámbito público, na rúa, e no ámbito privado, nas nosas casas, nos nosos grupos de amizade, etc.
-Convidaredes á estrea ao autor?
Cremos que sería óptimo topar o espazo axeitado para convidar ao autor, non só a ver a peza, senón tamén abrir un espazo de conversa para compartir os diferentes xeitos de traballar no ámbito escénico en Francia e en Galicia. Ningures leva anos entendendo a cultura coma un dereito, e recoñecendo ao público non só como mero consumidor, senón como protagonista da experiencia escénica. Un encontro co autor supón, pechar o círculo de dita experiencia.
*Na foto: lecturas iniciais durante o proceso de produción.
