O Concello de Xermade e a Asociación de Veciños de Cabreiros, coa colaboración da Universidade de Santiago de Compostela, convocan o XI Premio de Investigación “Xermade na historia”, financiado pola Exma. Deputación de Lugo, que será regulado polas seguintes
BASES
1. As persoas interesadas poderán participar tanto a nivel individual como colectivo. 2. Cada autor/a poderá concursar con cantos traballos desexe. 3. Os temas sobre os que poderán versar os traballos deberán estar relacionados co patrimonio etnográfico e cultural do Concello de Xermade (tradicións, festas, ritos, arte popular, lendas, memoria histórica, costumes, literatura oral, arquitectura, etc). 4. Haberá dous premios: – 1º Premio, dotado con 2.000 euros. – 2º Premio, dotado con 1.000 euros. 5. Os traballos deberán ser entregados baixo pseudónimo exclusivamente no rexistro do Concello de Xermade ou a través de correo postal. En sobre pechado serán incluídos:
-Nome, enderezo, teléfono, Curriculum Vitae ou, se é do caso, información detallada das características da asociación, colectivo, grupo … -Modelo de presentación debidamente cumprimentado. O modelo poderá descargarse da páxina web do concello: www.xermade.org.
Co obxecto de garantir o anonimato, nos traballos de investigación presentados non figurará ningún dato persoal da persoa autora deles, senón unicamente o título na primeira páxina. Así mesmo, o traballo será presentado nun arquivo independente ao do resto da documentación. No mesmo sentido, o Concello de Xermade facilitaralle ao xurado, para o desenvolvemento das súas funcións, unicamente o documento que conteña o texto dos traballos presentados e manterá custodiada a identidade do/da autor/a ou dos/das autores/as ata que se resolva o procedemento. 6. Deberase entregar o orixinal paxinado en papel DIN A4 e copia en CD ou en memoria USB, tanto en formato PDF como en formato editable, fonte Times New Roman, tamaño 12, e entreliñado 1,5. 7. A extensión dos traballos será dun mínimo de 50 folios e un máximo de 400. As páxinas ocupadas polas notas, bibliografía, mapas, fotografías, etc, tamén se contabilizarán. 8. Os traballos deberán ser realizados e presentados en lingua galega. A data límite de presentación dos traballos será o día 21 de febreiro de 2025. 9. O xurado estará presidido polo Sr. Alcalde do Concello de Xermade, e catro vogais: Presidente da Asociación de Veciños de Cabreiros e tres especialistas en materias relacionadas co patrimonio etnográfico e cultural. Actuará como secretario/a un/ha funcionario/a do Concello de Xermade. A composición do xurado determinarase por resolución de alcaldía que se fará pública antes do 21 de marzo de 2025. 10. Unha vez que o xurado falle os premios, que poderán ser declarados desertos, daranse a coñecer a través dos medios de comunicación. 11. As persoas premiadas deberán comunicar por escrito ao Concello de Xermade a aceptación do Premio no prazo de oito (8) días naturais a partir da data da comunicación da concesión do mesmo. 12. As obras premiadas poderán ser editadas polo Concello de Xermade dentro do prazo de cinco (5) anos; transcorrido o mesmo, os seus autores/as disporán delas libremente, pero no momento, se é do caso, da súa publicación, deberán consignar a distinción concedida. 13. A Asociación de Veciños de Cabreiros e o Concello de Xermade poderán solicitar do autor/a calquera aclaración que estimen conveniente en relación co traballo. Así mesmo, poderán deixar sen efecto o Premio se o beneficiario incumpre as obrigacións sinaladas nas presentes Bases. 14. As cuestión non previstas nestas bases serán resoltas polo xurado de acordo co seu libre criterio. 15. A participación no Premio implica a total aceptación das presentes Bases.
SóLODOS EN DANZA / OURENSE / 2024 terá lugar os días 13 e 14 de xuño, celebrando a súa novena edición en Ourense, Amiadoso e Xunqueira de Espadanedo.
O día 13 de xuño ás 19 horas, as e os creadores encontraranse en A Casa Vella (Amiadoso – Allariz) entorno a encontro con Ana F. Melero, artista gañadora da xira Sólodos En Danza Costa Rica no Certamen Internacional de Burgos & New York 2022. Ana falará sobre a súa experiencia en Costa Rica e estrenarase o vídeo resumo do festival en Costa Rica, realizado polo videoartista Pablo Vargas. Entrada libre.
O día 14 de xuño ás 10 horas, as e os creadores presentarán as súas pezas ante o público escolar de Ourense, quenes outorgarán cos seus votos a Mención Xove Sólodos. Esta actividade que se celebrará na Praza da Escola de Artes Escénicas de Ourense, farase en colaboración coa Concellaría de Educación do Concello de Ourense.
Pola tarde ás 20.30 horas, levarase a cabo a final do Certame, no Concello de Xunqueira de Espadanedo (provincia de Ourense) ante público xeral e con entrada libre. Esta actividade realizarase en colaboración co Concello de Xunqueira de Espadanedo.
Son coreografías finalistas de SóLODOS EN DANZA / OURENSE / 2024:
Henko / Inigo Rementeria e Laura Latasa / País Vasco
Honest / Kiko López / Comunidad Valenciana
Petricor / Ariadna Llusa e Ingrid Manrinyá / Aragón
Mesura / Raquel Ferradás / Galicia
Córdoba Drone / Dani Hernández / País Vasco
Antes da Entrega de Premios, a artista convidada Ana F Melero presentará a súa premiada coreografía LATENTE.
O xurado estará composto por Victoria P. Miranda, Víctor López Carbajales, Maruxa Salas e Erick Jiménez, serán os encargados de otorgar o Premio SóLODOS EN DANZA OURENSE 2024 con xira a Costa Rica. Outros premios y programacións que se outorgarán trala representación en Xunqueira de Espadanedo serán:
PREMIO BAILANDO CON PIEDRAS 2024.
PREMIO FESTIVAL MANHATTAN 2025.
O Festival SóLODOS EN DANZA é un proxecto de ámbito artístico-social que xera intercambio e mobilidade entre artistas. Utiliza diferentes estratexias de colaboración, para construir unha ponte cultural entre artistas de dous continentes (América / Europa).
A PLATAFORMA CULTURAL SóLODOS traballa para a difusión da danza e as artes do movemento. Os seus proxectos promoven a danza como ferramenta social e desenvolvemento cultural, xerando espazos de colaboración entre estruturas culturais, creando iniciativas que permiten o intercambio de coñecemento entre institucións públicas e privadas, centros de ensinanza escénica, artistas, público e a sociedade en xeral.
Crédito Fotos: Foto Pablo Vargas en Sólodos En Danza Costa Rica / Ana F Melero en Latente.
O INSTITUTO DE ESTUDOS CHAIREGOS, en colaboración co Concello de Vilalba, organiza o sábado 15 de xuño de 2024, ás 20:30 horas, na Casa da Cultura de Vilalba, o concerto ‘NA CASA DELES’, a cargo do cuarteto vocal SON DE CORDA.
Neste acto participarán tamén Raúl Rodríguez (piano) e María Pichín (danza).
O INSTITUTO DE ESTUDOS CHAIREGOS organiza o venres 14 de xuño, ás 20:00 horas, na Casa da Cultura de Vilalba, a presentación do poemario MAPA.GAL, da profesora e escritora lucense EVA TEIXEIRO, quen sobre o libro comenta que “supón “unha aposta pola palabra, esa matria que habita o silencio, mentres a música da choiva envolve a chaira”.
O acto contará coa presenza da propia autora, Eva Teixeiro, que estará acompañada por Marisa Barreiro e Sabela Seoane.
A peza abrirá a 40 edición da Mostra Internacional de Teatro de Ribadavia a noite do venres, 19 de xullo, no Auditorio ‘Rubén García’ do Castelo
Dique conta a épica historia das 200 mulleres que hai 150 anos escavaron o Dique da Campá de Ferrol, a obra de enxeñería hidráulica máis importante do século XIX, transportando 245.000 metros cúbicos de terra e pedras en 11.600.000 cestos sobre as súas cabezas
Trátase dun espectáculo coproducido por Nova Galega de Danza e a Xunta de Galicia, a través do Centro Coreográfico Galego, co patrocinio de Vegalsa e a MIT, que conta cun equipo artístico e técnico composto integramente por mulleres, coa coreografía de Belén Martí Lluch e a música de Clara Aguilar
‘Dique’, a nova produción de Nova Galega de Danza con dirección escénica de Marta Pazos, será o espectáculo inaugural da MIT 2024. A peza abrirá a 40 edición da Mostra Internacional de Teatro de Ribadavia a noite do venres, 19 de xullo, no Auditorio ‘Rubén García’ do Castelo. Dique nace co desexo do director artístico de NGD, Jaime Pablo Díaz, de recuperar unha historia esquecida: a épica xesta das 200 mulleres que hai 150 anos escavaron o Dique da Campá de Ferrol, a obra de enxeñería hidráulica máis importante do século XIX,transportando 245.000 metros cúbicos de terra e pedras en 11.600.000 cestos sobre as súas cabezas. Dique, que conta cun equipo artístico e técnico composto integramente por mulleres, coa coreografía de Belén Martí Lluch e a música de Clara Aguilar, é un espectáculo coproducido por Nova Galega de Danza e a Xunta de Galicia, a través do Centro Coreográfico Galego, co patrocinio de Vegalsa e a MIT.
Dique pon en diálogo a danza contemporánea e a danza tradicional galega nunha conversa que reflicte a conexión entre o pasado e o presente. Nace do desexo de recuperar unha historia esquecida: o labor das mulleres na construción do Dique da Campá de Ferrol. Na súa execución, entre 1874 e 1879, 200 mulleres, as estibadoras, retiraron 245.000 metros cúbicos de terra e pedras que transportaron en 11.600.000 cestos sobre as súas cabezas -58.000 cada unha delas-. E, polo mesmo traballo, cobraban menos ca os homes.
No 150 aniversario do inicio da súa construción, a obra de enxeñería hidráulica máis importante do século XIX, Nova Galega de Danza convidou a directora de escena Marta Pazos a realizar a súa homenaxe a aquela xesta. Un xogo de cores, texturas e contrastes sobe á escena para ofrecer un desafío visual único. A peza explora os límites da forza mentres o telúrico se apodera da escena. En Dique hai resistencia e esforzo, pero afloran, tamén, a delicadeza e o lixeiro.
Tradición e modernidade. Forza e resiliencia. Sindicalismo e empoderamento. Solidariedade e comunidade. Celebración e renacemento. Toda unha chea de emocións e sentimentos conflúen en Dique para narrar a historia daquelas estibadoras ou “cargadoras” silenciadas e crear un espazo de reflexión que, nun acto de xustiza poética, está artellado polo labor dun equipo composto integramente por mulleres nos eidos artístico e técnico.
SOBRE O EQUIPO
Directora artística, directora de escena de teatro e ópera, escenógrafa, dramaturga e artista visual, Marta Pazos é unha das creadoras máis influentes da vangarda escénica española actual. A súa obra destaca pola súa dimensión plástica e a súa emancipación estética. Nas súas montaxes, a cor aparece de maneira radical para impactar na retina do público e transformar a súa percepción. Con Dique a artista estrea a súa agardada primeira colaboración coa compañía Nova Galega de Danza, considerada como unha das formacións máis singulares e innovadoras da nosa escena.
Nova Galega de Danza fusiona en vivo danza e música de raíz galega. Bebe da tradición e da vangarda cunha vocación universal, abrindo unha liña de traballo única ao redor da danza en Galicia. Unha liña que é quen de se aproximar á tradición desde unha ollada contemporánea que lle permite transcender a vivencia tradicional do folclore e darlle un novo sentir. Nos seus xa máis de 20 anos de traxectoria, baixo a dirección de Jaime Pablo Díaz, produciu oito espectáculos: Dique (2024), Berro (2023), Credo (2022), Leira (2020), Son (2016), Dez (2013), Tradición (2008), Engado (2006) e Alento (2003). En Dique o elenco está composto por oito bailarinas: Nuria Alaña, Carmen Cebrián, Alba Cotelo, Estefanía Gómez, Alicia López, Laura Santamariña, María de Vicente e Inés Vieites.
A carón de Marta Pazos, artífice da dirección de escena e da dramaturxia da peza, destaca, tamén, a figura da coreógrafa Belén Martí Lluch, unha das novas voces que pisan forte na escena actual española. Coreógrafa, entre moitos outros proxectos, da celebrada serie La Mesías, Martí Lluch é unha das fundadoras de Mucha Muchacha, colectivo que investiga o folclore para cuestionalo e facelo contemporáneo e que se interroga asemade con perspectiva de xénero sobre a memoria e o corpo.
A canda elas traballa, tamén, a compositora Clara Aguilar, considerada unha das figuras máis destacadas da escena musical contemporánea catalá. Habitual do Sónar ou do Primavera Sound, este 2024 foi candidata ao Goya pola banda sonora de Creatura e mais foi galardoada con cadanseu Premio Gaudí no 2023 e no 2024 pola mellor banda sonora.
Dique é unha coprodución de Nova Galega de Danza e Xunta de Galicia, a través do Centro Coreográfico Galego, que conta co patrocinio da Mostra Internacional de Teatro de Ribadavia (MIT) como espectáculo inaugural do festival no 2024. A peza ten tamén a colaboración do Concello das Pontes para a súa posta en escena na localidade. Nova Galega de Danza é unha compañía que conta con patrocinio de Vegalsa – Eroski.
A última creación de ButacaZero, o grande éxito da tempada teatral galega, poñerá o ramo á 40 edición da MIT o vindeiro 27 de xullo e o 4 de agosto farao no 25 Festival de Teatro de Olite
IRIBARNE retomará a súa xira logo do verán con novas datas dentro e fóra de Galicia que serán anunciadas proximamente
Hoxe comeza a venda de abonos da MIT e a partir do 25 de xuño será posible adquirir entradas xerais para todos os espectáculos
IRIBARNE é unha coprodución de ButacaZero co Centro Dramático Nacional (CDN) e coa Mostra Internacional de Teatro (MIT) de Ribadavia
IRIBARNE, o último espectáculo de ButacaZero, vai facer unha merecida pausa estival na súa xira pero antes vai clausurar dous destacados encontros das artes escénicas: a 40 Mostra Internacional de Teatro (MIT) de Ribadavia e o 25 Festival de Teatro de Olite de Navarra. A exitosa revisión da figura de Manuel Fraga en clave de humor, o fenómeno teatral da tempada, estará na MIT o 27 de xullo e o 4 de agosto na localidade navarra. No tocante á última función de IRIBARNE en Galicia ata outubro, é posible adquirir os abonos da MIT desde hoxe e ata o 24 de xuño. A partir desa data comezará a venda de entradas xerais para todos os espectáculos.
Con esta función en Ribadavia, IRIBARNE pecha o círculo creativo que iniciou na residencia artística que desenvolveu o ano pasado no marco das actividades paralelas da MIT 2023. O veterano encontro teatral acolleu a primeira lectura pública do texto, o comezo dos ensaios, o arranque das creacións coreográficas con Sabela Domínguez e mesmo a composición de moitos dos tema de Berto. En palabras de Carrodeguas, “foron días de convivencia creativa moi frutíferos que axudaron a forxar o espírito festivo da xira e de comando guerrilleiro do equipo”.
IRIBARNE é o sétimo proxecto do tándem creativo formado por Esther F. Carrodeguas e Xavier Castiñeira, ambos os dous responsables da compañía ButacaZero, e segue o ronsel das súas anteriores obras, fundamentadas na investigación e na reflexión para dialogar co presente dende unha ollada crítica e irónica. A obra está escrita por Carrodeguas, que a presenta como “un intento (irreverente) por comprender como chegamos ata aquí camiñando da man dun deses personaxes secundarios pero incriblemente imprescindibles da nosa historia”. Segundo ela, é “o traballo máis difícil que escribín ata agora” e engade que “foi complexo atopar o punto de equilibrio do humor, do estilo, así como o lugar dende o que se situar”.
Pola súa banda, para Castiñeira, responsable da dirección de IRIBARNE, “este personaxe é inabarcable” e “entendo o que fixo, pero non dende onde o fixo e por que o fixo”, e salienta as contradicións que foron atopando durante o proceso de investigación, tanto da súa biografía persoal como da súa traxectoria política. Ambos os dous sinalan que pertencen a unha xeración, a da Transición, que medrou rodeada dun “silencio tácito arredor da historia política recente”, e que se embarcaren neste proxecto axudounos a entender de onde vimos. “Paréceme moi interesante que a obra, que se sustenta sobre o silencio, abra portas ao diálogo, aínda que sexa para provocar controversia”, apunta Carrodeguas.
UNHA EXITOSA XIRA
Desde a súa estrea en Galicia, en Vilalba -cidade natal do político-, no mes de xaneiro, IRIBARNE pasou xa por Santiago, Pontevedra, Vilagarcía, A Coruña, Lugo, Ourense, Tomiño, Cangas e Narón, entre outras localidades, coa platea ateigada e o público entregado en todos os recintos visitados. Esta boa acollida engádese á experimentada por IRIBARNE en Madrid o pasado outono, onde a peza estivo en cartel un mes completo e acadou o aplauso unánime do público e da crítica. IRIBARNE -unha coprodución de ButacaZero co Centro Dramático Nacional (CDN) e coa Mostra Internacional de Teatro (MIT) de Ribadavia- ten previsto recalar aínda en Vitoria (7 xuño) antes de clausurar a MIT de Ribadavia (27 xullo) e o Festival de Teatro de Olite (4 agosto). A compañía xa está a pechar novas funcións dentro e fóra de Galicia que serán anunciadas cando comece a tempada de outono.
MÁIS CA TEATRO
En paralelo á xira, ButacaZero está a compartir na súa canle de YouTube material extra que complementa a peza teatral, xa que IRIBARNE é, por definición, un proxecto transmedia que inclúe a banda sonora de Berto e produtos audiovisuais. Xa é posible acceder a tres entrevistas feitas durante o proceso de investigación de investigación teatral a Manuel Rivas, a Xesús Palmou e mais a Encarna Otero. Este material foi deseñado pola xornalista e escritora Inma López Silva e conta coa realización de Pablo Fontenla. Alén diso, xa está á venda a edición galega do texto teatral que chega ás librarías da man de Edicións Positivas.
POSTA EN ESCENA
A montaxe está articulada en tres episodios, que reflicten a evolución política do noso país, dende o franquismo ata a transición e a democracia, para culminar co período de hexemonía de Fraga en Galicia. “Pareceunos que un político que ocupara cargos de alta responsabilidade e que se mantivo no poder ao longo dun período tan dilatado podería ser un personaxe interesante para falar sobre a identidade de España”, sinala a dramaturga.
A posta en escena de IRIBARNE ofrece, con ritmo frenético, un xogo coral no que todo o elenco -integrado por Xurxo Cortázar, Jorge de Arcos, Esther F. Carrodeguas, Mónica García, Anxo Outumuro e Lidia Veiga- se vai dando o relevo para interpretar o protagonista. Trátase dunha “peza extremadamente teatral, moi tola, moi divertida de ver”, afirma o seu director. Nela caben todas as iconas pop das diferentes épocas, dende Palomares ata Salomé, Massiel, Serrat… pasando por episodios máis tráxicos, como Grimau, os asasinatos de ETA ou a morte de Franco. “Percorremos dende a infancia ata a morte de Fraga, e iso é toda a historia recente do país”, afirma Castiñeira. “Pero non estamos a intentar facer Historia nin un biopic, senón darlle unha volta moi cómica e contemporánea, ollando dende aquí e dende o agora, sen acritude, o pasado”, conclúe o director.
Completan o equipo artístico Diego Valeiras, que firma o espazo escénico xunto ao propio Xavier Castiñeira e mais o vestiario, Diego Vilar, a cargo da iluminación, Pablo Fontenla, responsable da parte audiovisual, a coreógrafa Sabela Domínguez e mais o produtor musical Berto, creador da banda sonora orixinal da obra, que inclúe o single WHO THE F*CK IS IRIBARNE?
SOBRE A COMPAÑÍA
ButacaZero é a plataforma creativa posta en marcha por Esther F. Carrodeguas e Xavier Castiñeira. Con propostas como Voaxa e Carmín, #camiños, Despois das ondas, 32m2, Pagagena ou O único que verdadeiramente quixen toda a vida é ser delgada, a compañía sitúase como un referente do teatro contemporáneo no panorama escénico galego. As súas creacións concrétanse en dramaturxias feitas á medida, nas que a tradición teatral se mestura coas linguaxes contemporáneas.
Esther F. Carrodeguas é actriz, directora, perfomer e, sobre todo, escritora. Rianxeira de pura raza, asenta o seu currículo vital entre as letras, o audiovisual e o teatro. O seu estilo cabalga sobre as lindes que separan os xéneros. Graduada en Dirección e Dramaturxia pola ESAD de Galicia e licenciada en Xornalismo entre Santiago de Compostela e Turín, os seus proxectos teatrais beben da súa faceta periodística. Cunha decena de obras teatrais publicadas, os seus textos foron estreados ben na súa propia plataforma profesional (ButacaZero) ben noutras compañías privadas (De Ste Xeito, Outubro Producións) ou públicas (Centro Dramático Galego, Teatro Español ou Centro Dramático Nacional). Precisamente no 2021 foi escollida para desenvolver unha das residencias dramáticas que outorga o CDN, onde escribiu o texto Supernormales, co que foi finalista nos Premios MAX 2023 na categoría de Mellor Autoría e que foi, sen dúbida ningunha, un dos grandes éxitos da pasada tempada tanto para o público como para a crítica.
Xavier Castiñeira é licenciado en Dirección de Escena pola RESAD de Madrid e posúe un mestrado en Teatro e Artes Escénicas pola Universidade de Vigo. Tamén realizou estudos de Filoloxía Hispánica pola USC. Actualmente cursa o doutorado na UCM, investigando aspectos neurobiolóxicos nos procesos de recepción escénicos. Desde os seus comezos no mundo do teatro compaxinou o seu labor creativo co docente, impartindo desde 1988 aulas en diversos grupos afeccionados e en obradoiros regulares de interpretación, dirección ou investigación escénica. No ano 2011 incorpórase ao corpo de profesorado da ESAD de Galicia. Dirixiu unha vintena de obras de teatro, entre elas case todas as de ButacaZero, pero tamén para compañías como Goliardos, Mairiztz, La Escuela de Música Creativa, Outumuro Producións ou De Ste Xeito.
