Vilalba acollerá en xaneiro a estrea en Galicia de IRIBARNE, a nova obra de ButacaZero sobre Manuel Fraga

por | Dic 15, 2023 | Autores/as, Creación, Novas, Xeral

O concello natal do político será, o 13 de xaneiro, o punto de partida dunha xira que percorrerá boa parte da xeografía galega e outras cidades do resto de España

A obra desembarca en Galicia tras a súa presentación en Madrid, onde estivo en cartel un mes e esgotou todas as entradas

IRIBARNE é unha revisión da figura de Fraga en clave de humor coproducida por ButacaZero co Centro Dramático Nacional (CDN) e a Mostra Internacional de Teatro (MIT) de Ribadavia

Alén de Vilalba, IRIBARNE xa ten datas confirmadas en Santiago de Compostela, Pontevedra, A Coruña, Lugo, Ribadavia, Barco de Valdeorras, Vilagarcía de Arousa, Tomiño, Cangas, Narón, Miranda del Ebro, Bilbao e Vitoria

Logo da súa celebrada presentación en Madrid, ButacaZero vai estrear en Galicia a súa última proposta escénica, IRIBARNE, o vindeiro 13 de xaneiro en Vilalba. O Auditorio Carmen Estévez será o punto de partida dunha xira por boa parte de Galicia e numerosas cidades españolas que se desenvolverá durante o 2024. A peza, unha revisión da figura de Fraga en clave de humor, é unha coprodución de ButacaZero co Centro Dramático Nacional (CDN) e a Mostra Internacional de Teatro (MIT) de Ribadavia.

Despois da súa estrea galega no concello natal de Fraga, IRIBARNE comezará unha intensa xira que xa ten outras trece datas confirmadas dentro e fóra de Galicia e entre as que figuran Santiago de Compostela, Pontevedra, A Coruña, Lugo, Ribadavia, Barco de Valdeorras, Vilagarcía de Arousa, Tomiño, Cangas, Narón, Miranda del Ebro, Bilbao e Vitoria.

IRIBARNE é o sétimo proxecto do tándem creativo formado por Esther F. Carrodeguas e Xavier Castiñeira, ambos os dous responsables da compañía ButacaZero, e segue o ronsel das súas anteriores obras, fundamentadas na investigación e na reflexión para dialogar co presente dende unha ollada crítica e irónica. A obra está escrita por Carrodeguas, que a presenta como “un intento (irreverente) por comprender como chegamos ata aquí camiñando da man dun deses personaxes secundarios, pero incriblemente imprescindibles da nosa historia”. Segundo ela, é “o traballo máis difícil que escribín ata agora” e engade que “foi complexo atopar o punto de equilibrio do humor, do estilo, así como o lugar dende o que se situar”. Pola súa banda, para Castiñeira, responsable da dirección de IRIBARNE, “este personaxe é inabarcable” e “entendo o que fixo, pero non dende onde o fixo e por que o fixo”, e salienta as contradicións que foron atopando durante o proceso de investigación, tanto da súa biografía persoal como da súa traxectoria política.

Ambos os dous sinalan que pertencen a unha xeración, a da transición, que medrou rodeada dun “silencio tácito arredor da historia política recente”, e embarcarse neste proxecto axudounos a entender de onde vimos. “Paréceme moi interesante que a obra, que se sustenta sobre o silencio, abra portas ao diálogo, aínda que sexa para provocar controversia”, apunta Carrodeguas.

POSTA EN ESCENA

A montaxe está formulada en tres episodios, que reflicten a evolución política do noso país, dende o franquismo, a transición e a democracia, para culminar co período de hexemonía de Fraga en Galicia. “Pareceunos que un político que ocupara cargos de alta responsabilidade e que se mantivo no poder ao longo dun período tan dilatado podería ser un personaxe interesante para falar sobre a identidade de España”, sinala a dramaturga.

A posta en escena de IRIBARNE ofrece, con ritmo frenético, un xogo coral no que todo o elenco -integrado por Xurxo Cortázar, Jorge de Arcos, Esther F. Carrodeguas, Mónica García, Anxo Outumuro e Lidia Veiga- se vai dando o relevo para interpretar ao protagonista. Trátase dunha “peza extremadamente divertida, moi tola, moi teatral de ver”, afirma o seu director. Nela caben todas as iconas pop das diferentes épocas, dende Palomares ata Salomé, Massiel, Serrat… pasando por episodios máis tráxicos, como Grimau, os asasinatos de ETA ou a morte de Franco. “Percorremos dende a infancia ata a morte de Fraga, e iso é toda a historia recente do país”, afirma Castiñeira. “Pero non estamos a intentar facer Historia nin un biopic, senón darlle unha volta moi cómica e contemporánea, mirando dende aquí e agora, sen acritude, o pasado”, conclúe o director.

Completan o equipo artístico Diego Valeiras, que asina o espazo escénico xunto ao propio Xavier Castiñeira e mais o vestiario, Diego Vilar, a cargo da iluminación, Pablo Fontenla, responsable da parte audiovisual, a coreógrafa Sabela Domínguez e o produtor musical Berto, creador da banda sonora orixinal da obra que inclúe o single WHO THE F*CK IS IRIBARNE? e que está editada por Subterfuge Records.

SOBRE A COMPAÑÍA

ButacaZero é a plataforma creativa posta en marcha por Esther F. Carrodeguas e Xavier Castiñeira. Con propostas como Voaxa e Carmín, #camiños, Despois das ondas, 32m2, Pagagena ou O único que verdadeiramente quixen toda a vida é ser delgada, a compañía sitúase como un referente do teatro contemporáneo no panorama escénico galego. As súas creacións concrétanse en dramaturxias feitas á medida, nas que a tradición teatral se mestura coas linguaxes contemporáneas.

Esther F. Carrodeguas é actriz, directora, perfomer e, sobre todo, escritora. Rianxeira de pura raza, asenta o seu currículo vital entre as letras, o audiovisual e o teatro. O seu estilo cabalga sobre as lindes que separan os xéneros. Graduada en Dirección e Dramaturxia pola ESAD de Galicia e licenciada en Xornalismo entre Santiago de Compostela e Turín, os seus proxectos teatrais beben da súa faceta periodística. Cunha decena de obras teatrais publicadas, os seus textos foron estreados ben na súa propia plataforma profesional (ButacaZero) ben noutras compañías privadas (De Ste Xeito, Outubro Producións) ou públicas (Centro Dramático Galego, Teatro Español ou Centro Dramático Nacional). Precisamente no 2021 foi escollida para desenvolver unha das residencias dramáticas que outorga o CDN, onde escribiu o texto Supernormales, co que foi finalista nos Premios MAX 2023 na categoría de Mellor Autoría e que foi, sen dúbida ningunha, un dos grandes éxitos da pasada tempada tanto para o público como para a crítica.

Xavier Castiñeira é licenciado en Dirección de Escena pola RESAD de Madrid e posúe un mestrado en Teatro e Artes Escénicas pola Universidade de Vigo. Tamén realizou estudos de Filoloxía Hispánica pola USC. Actualmente cursa o doutorado na UCM, investigando aspectos neurobiolóxicos nos procesos de recepción escénicos. Desde os seus comezos no mundo do teatro compaxinou o seu labor creativo co docente, impartindo desde 1988 aulas en diversos grupos afeccionados e en obradoiros regulares de interpretación, dirección ou investigación escénica. No ano 2011 incorpórase ao corpo de profesorado da ESAD de Galicia. Dirixiu unha vintena de obras de teatro, entre elas, case todas as de ButacaZero, pero tamén para compañías como Goliardos, Mairiztz, La Escuela de Música Creativa, Outumuro Producións ou De Ste Xeito.

20231215-NP-Xira-Iribarne

O Encontro Mundial de Humorismo 2024 celebrarase do 25 de abril ao 5 de maio na Coruña

por | Dic 15, 2023 | Autores/as, Creación, Novas, Outras Artes, Xeral

O EMHU, o evento humorístico máis relevante de España, ampliará a súa programación no 2024 para ofrecer 11 xornadas continuadas de shows nos que participarán as figuras máis relevantes da escena galega e estatal

Espectáculos únicos, elencos exclusivos e producións propias formarán parte do cartel da cita, que un ano máis conta con Luis Piedrahita como director artístico

O Encontro Mundial de Humorismo celebrará a súa cuarta edición do 25 de abril ao 5 de maio na cidade da Coruña. EMHU, a cita humorística máis relevante de España, reunirá en 2024, durante 11 xornadas, as figuras máis relevantes da comedia galega e estatal. Serán case unha ducia de días nas que o humor, a improvisación e o impredicible derrubarán, coma se dunha máquina de demolición se tratara, a realidade en prol do sorriso, o deleite e a imaxinación. Porque, tal e como sinala Luis Piedrahita, director artístico do EMHU, “o humor destrúe, si, pero sempre para construír”.

O EMHU, impulsado polas produtoras Etiqueta Negra e El Espectador, regresará aos escenarios coruñeses na primavera de 2024 potenciando a súa proposta programática. O evento, que conta co apoio do Concello da Coruña, Xunta de Galicia a través da Axencia Turismo de Galicia e Estrella Galicia, ampliará a súa duración, que pasará a ofrecer un total de 11 xornadas continuadas de humor en maiúsculas, repletas dos shows máis seguidos do momento, producións propias e espectáculos únicos, que contarán cos principais nomes da comedia galega e nacional. Entre as sesións exclusivas que se poderán ver na Coruña, están galas como Fantastic Colofon ou Humoris Causa, citas nas que o EMHU reúne un elenco de grandes figuras que se atopan por primeira vez nun mesmo escenario e nas que o público esgota rapidamente todos os billetes.

O humor regresará á cidade da Coruña como unha máquina de demolición, protagonista do cartel desta cuarta edición, creado polo deseñador gráfico e ilustrador Riki Blanco, que coroa unha bóla de derriba flotante que esboza un sorriso. Tal e como explica Luis Piedrahita, “o humor é unha deconstrucción construtiva que traballa demolendo pensamentos anquilosados, gravidades impostadas e outros ‘blablabás’ para despois rearmar o quebracabezas dos seus anaquiños”. “O humor aborrece o solemne, o pesado e, sobre todo, aos pesados. Cando alguén cos pés no chan ameaza con restrinxir o espazo aéreo das cabezas, o humor torpedéao sen piedade e reconstrúeo de novo, poñéndolle os pés nas nubes e a cabeza na lúa. O humor destrúe, pero sempre para construír”, sinala o director artístico do EMHU.

“O humor é unha detonación controlada. Ao desorganizar a lóxica da realidade, formamos novas e impredicibles estruturas mentais. Logo da devandita demolición, xorden novas arquitecturas para o deleite dos sentidos e da intelixencia”, asevera Riki Blanco, responsable da imaxe gráfica do EMHU xunto coa deseñadora lucense Rebeca Losada. “O humor non é un acto destrutivo, todo o contrario: derruba fugazmente a realidade para construír unha nova versión, debedora da orixinal. Non se esquece dela, xa que sen esa referencia non funcionaría”, engade Blanco.

EMHU

O Encontro Mundial de Humorismo é a cita coa comedia máis relevante e multitudinaria de España. Figuras como Andreu Buenafuente, Sílvia Abril, Leo Harlem, Eva Hache, Javier Cansado, Carolina Iglesias, Ignatius Farray, Ana Morgade, Dani Rovira, Juan Dávila, Eva Soriano, Javier del Pino, Javier Veiga, Oswaldo Digón ou Xosé A. Touriñán, entre outras moitas, formaron parte do cartel nas súas tres primeiras edicións, nas que o público puido gozar de espectáculos como Estirando el chicle, Buenismo Show, Saldremos mejores, La ruina ou La vida moderna.

O EMHU dará a coñecer proximamente os nomes que conformarán o cartel da súa cuarta edición. A programación troncal de espectáculos do EMHU completarase con diferentes actividades paralelas, dirixidas a todos os públicos, que se desenvolverán en distintos recintos culturais da cidade da Coruña.

20231215-NP-GAL-EMHU-2024-Datas-e-cartel