Unha nova edición das Residencias Paraíso 2025, impulsadas polo Colectivo RPM, bota a andar en Lugo con dous novos proxectos en proceso: por unha banda, a creadora Suevia Rojo traballará na súa iniciativa Incorpórea, mentres que o tándem formado polos artistas Rocío Bello e Javier Hernando afondarán no proceso de traballo de Ensayo
Unha vez finalizadas a súas residencias, as artistas ofrecerán ambas mostras abertas dos seus traballos en proceso, que terán lugar o domingo, 10 de agosto, contra ás 20.00h, no mesmo Vello Cárcere de Lugo, con entrada libre ata completa a capacidade do espazo
Paralelamente, Suevia Rojo e Rocío Bello & Javier Hernando participarán, xunto ao resto de ‘Artistas Paraíso 2025’, nun encontro anual promovido polo Colectivo RPM que terá lugar os días 12, 13 e 14 de setembro na Illa de San Simón
Residencias Paraíso é un proxecto impulsado por RPM que conta co financiamento da Xunta de Galicia, a través da Axencia Galega das Industrias Culturais, e das distintas institucións coprodutoras do programa: Área de Cultura, Turismo e Promoción da Lingua do Concello de Lugo, Concello de Vimianzo, Concello de Carballo, Concello de Corcubión, MIT (Concello de Ribadavia) e Fundación Cidade da Cultura de Galicia
A creadora Suevia Rojo e o tándem artístico formado por Rocío Bello & Javier Hernando iniciaron esta mañá no Vello Cárcere de Lugo a súa andaina na novena edición das Residencias Paraíso. As Residencias Paraíso son un programa anual de residencias artísticas para a danza e as artes vivas pioneiro no noso territorio, promovido polo Colectivo RPM.
Así, o Vello Cárcere da cidade amurallada acolle, desde hoxe luns, 28 de xullo, e até o domingo, 10 de agosto, a sexta e a séptima destas residencias artísticas de 2025, en torno ás propostas Incorpórea, de Suevia Rojo, e Ensayo, de Rocío Bello & Javier Hernando.
Unha vez finalizadas as súas residencias artísticas, Suevia Rojo e Rocío Bello & Javier Hernando ofrecerán ambas mostras abertas do seus traballos en proceso, que terán lugar no mesmo Vello Cárcere de Lugo, o domingo, 10 de agosto, contra ás 20.00 horas, con entrada de balde ata completar a capacidade do espazo. Paralelamente, as creadoras participarán, xunto ao resto de ‘Artistas Paraíso 2025’, nun encontro anual promovido polo Colectivo RPM que terá lugar os días 12, 13 e 14 de setembro na Illa de San Simón.
SOBRE OS PROXECTOS
Incorpórea pretende retratar a entrada nun corpo que existe non pola súa imaxe, senón por aquilo que é esencialmente interno. É un chamamento a recoñecerse por dentro, de autoinvestigación e autocuestionamento sobre o que fai definirse a un mesmo. Trátase de mirar esencialmente cara dentro, onde as diferentes capas que compoñen a conciencia sobre un mesmo se revelan como mapas vivos de experiencias, desexos e contradicións constantes, sendo a intersección entre o que sentimos e o que pensamos ser.
O corpo deixa de ser só un espazo que contén información e convértese nun lugar de procura. Convértese nun xesto de vulnerabilidade e poder: vulnerabilidade para afrontar os propios abismos; poder para resignificalos. Unha investigación que invita a transformar eses procesos internos en linguaxe corporal, a darlles luz incluso cando intentan ser agochados. Sobre facer visible o que non pode ser visto salvo por un mesmo. Un xesto que transcende un simple corpo, que busca capturar aquilo que se define como Incorpórea. De recoñecer aquilo que pulsa no silencio, que insiste en existir mesmo cando non é nomeado.
Ensayo é un proxecto de investigación artística a partir dalgúns xestos humildes que pasaron desapercibidos para a historia e que promoven pequenas formas de resistencia baseadas na infracción, a poesía e a recuperación dos tecidos comunitarios. O proxecto trata de inventar xenealoxías e empurrar outras posibilidades para un tempo por vir. “Queremos utilizar o teatro como campo de probas para poñer en marcha prácticas e pensamentos que nos axuden a fundar outra maneira de relacionarnos co noso pasado e imaxinar algún futuro. Poden as artes vivas poñer en marcha propostas que nos axuden a conquistar o bo vivir? Creemos que, dalgún xeito, si”.
SOBRE AS ARTISTAS
Suevia Rojo é unha bailarina e performer freelance, nacida en Santiago de Compostela en 2002. Mudouse a Oporto aos catorce anos para dar continuidade aos seus estudos en danza. Entre 2020 e 2022 estudou en Performact, un programa intensivo de dous anos onde tivo a oportunidade de traballar con varios artistas internacionais e onde comezou a desenvolver a súa propia identidade na danza e na performance.
Entre os seus traballos máis recentes tanto como creadora e/ou intérprete atópanse A Água vai e vem e dança também, en colaboración con Frederica Campos no ámbito de Contrapartituras – Bolsa de creación do Quarteto Contratempus; a presentación do solo Longa Exposición, no Festival Singularidades / Açores, con apoio da DGArtes; a súa participación como bailarina na peza HIDE TO SEEK, de Júlio Cerdeira, no marco de Palcos Instáveis – Teatro Municipal do Porto; a presentación do solo de danza Pensar a Contratempo, no marco do apoio bianual do festival ABANEA – Galicia; e a súa participación como intérprete na peza O que se Esconde no Silêncio, en RÉPTIL, en coprodución co Teatro Constantino Nery e o CineTeatro de Gouveia e co apoio da DGArtes.
A súa investigación artística explora como o corpo pode ser abordado como un espazo de memoria, creando un diálogo interno entre estados físicos e emocionais. A través do movemento, investiga a conexión entre conciencia e instinto, transformando a vulnerabilidade en forza e a experiencia interna en forma física. Actualmente reside en Oporto, onde desenvolve o seu traballo como freelance, en colaboración con outros artistas e compañías como bailarina e performer.
Rocío Bello y Javier Hernando levan facendo cousas xuntos máis de dez anos, tamén con outros artistas. Javier Hernando fundou xunto a Miguel Rojo a compañía Los Bárbaros. Los Bárbaros desenvolveron proxectos como Las explicaciones (Centro de Cultura Contemporánea Conde Duque), Obra infinita (Centro Dramático Nacional) ou Obra imposible (Centro de Cultura Contemporánea Conde Duque), nos que participou Rocío Bello como actriz, dramaturga e deseñadora de vestiario. Rocío Bello colaborou nas últimas pezas da artista Cris Blanco e a súa obra Mi película italiana estreouse no Teatro Español de Madrid baixo a dirección de Salva Bolta. Javier Hernando publicou libros de poesía como Una clase de escritura (La Uña Rota, 2025).
MÁIS INFORMACIÓN SOBRE AS RESIDENCIAS PARAÍSO
Residencias Paraíso é un programa de residencias artísticas deseñado e coordinado por Colectivo RPM co apoio de numerosas institucións, en activo desde o ano 2017. A través dunha convocatoria anual, acompáñanse distintos proxectos en residencia de artistas galegas, estatais e portuguesas vinculadas á danza e as artes vivas en colaboración con distintos espazos de Galicia. Estes espazos acollen aos artistas en residencias de investigación, creación e técnicas.
A convocatoria anual das Residencias Paraíso publícase a comezos de ano e deixa aproximadamente un mes para a recepción de propostas. Está aberta a artistas galegas, estatais e portuguesas. As artistas seleccionadas na convocatoria realizan unha residencia de entre dúas e tres semanas no espazo de acollida e reciben unha dotación económica de entre 1.500 e 3.000 €, segundo as necesidades do proxecto. Paralelamente, en diálogo coas artistas, deséñase unha programación expandida específica para acompañar cada unha das residencias. Este concepto de programación expandida fai referencia aos desbordamentos naturais de cada proceso de creación cara á comunidade. Nalgúns casos, actívanse mostras abertas dos procesos, prácticas de corpo, grupos de traballo, laboratorios de creación, conferencias, etc.
Os proxectos seleccionados poden estar en distintas fases, é dicir, pódese participar cun proxecto de investigación, un proxecto de creación ou para realizar unha residencia técnica. Cada ano, no mes de setembro, organízase un encontro coas e cos artistas Paraíso da edición en curso na Illa de San Simón. Este encontro é unha convivencia de tres días, un espazo compartido entre artistas Paraíso, socias-amigas de Colectivo RPM, persoas vinculadas á rede de espazos colaboradores e profesionais independentes. Colectivo RPM documenta en vídeo cada un dos proxectos, xerando un arquivo histórico que se amplía ano tras ano.
Ao longo da súa historia, nas Residencias Paraíso participaron artistas e colectivos como Brigitte Vasallo, Clara Pampyn, Luísa Saraiva, Fernando Epelde, Marcia Vázquez, Natalia Fernandes, Hermanas Gestring, Diego Anido, Compañía Elahood, Andrea Quintana, Alejandra Balboa, María Roja, Laila Tafur, Furia Sotelo ou Sergio Marey, entre moitas outras.
Residencias Paraíso é un proxecto de Colectivo RPM en colaboración coa Xunta de Galicia, a través da Axencia Galega de Industrias Culturais. Está coproducido pola Área de Cultura, Turismo e Promoción da Lingua do Concello de Lugo, o Concello de Vimianzo, o Concello de Carballo, Concello de Corcubión, a MIT (Concello de Ribadavia) e a Fundación Cidade da Cultura de Galicia. E conta cola colaboración do Centro Dramático Galego, O Vello Cárcere de Lugo, o FIOT – Festival Internacional Outono de Teatro de Carballo, o Pazo da Cultura de Narón e o Padroado da Cultura do Concello de Narón.
SOBRE O COLECTIVO RPM
Colectivo RPM é un colectivo de artistas vencellados á danza e ás artes vivas que imaxina, deseña e acompaña proxectos contextuais desde Galicia. Mantén un claro compromiso polo diálogo interinstitucional e co impulso de iniciativas ao redor da creación contemporánea, a investigación e a visibilidade da comunidade artística da danza e as artes vivas. Ademais do acompañamento de artistas e procesos, o colectivo tamén xera diálogos e accións coas comunidades locais para achegar a práctica artística á cidadanía.
Dentro das liñas de acción do Colectivo RPM destaca o programa Residencias Paraíso -construído cunha rede de teatros e espazos cómplices en Galicia- que lanza unha convocatoria anual para acoller en residencia a distintos artistas ao longo do ano, despregando unha serie de programacións expandidas abertas ao público. Este programa esténdese fóra de Galicia na liña Cruceiros Paraíso que posibilita abrir liñas de colaboración con outros espazos estatais e internacionais.
Catro estreas a nivel estatal e outras tres en Galicia, entre as que inclúe unha banda de apertura dos Rolling Stones, daranse cita mañá en San Simón
Isabel Díaz e Pedro Blázquez, dous nomes históricos da cultura de club e das ondas radiofónicas, pecharán este ano as Audicións Malmequeres
O público poderá coñecer o patrimonio histórico e natural do arquipélago co roteiro ‘Descubre San Simón’ e participar nunha visita guiada coas mulleres e homes da asociación mariñeira Amarturmar, na que falarán sobre a enseada e a súa biodiversidade
O Festival Sinsal SON Estrella Galicia despídese mañá de San Simón cunha ampla programación cultural singular, e que abrangue desde unha das bandas de apertura dos Rolling Stones até unha formación cualificada pola crítica especializada como “purificadora da alma”. Dez bandas e solistas procedentes de Austria, Arxentina, España, Marrocos, Reino Unido, Suecia e Uganda completarán a última grella de programación que queda por descubrir deste Sinsal, e que o público só coñecerá ao desembarcar este domingo 27, a partir das 12:00 horas, na illa.
Na tercera e derradeira xornada desta edición, Sinsal ofrecerá catro estreas a nivel estatal e tres primicias en Galicia; ademais de actuacións de formacións locais que se sucederán desde que o público desembarque na illa e ata que, ao solpor, regrese aos portos de Vigo e Meirande. A cultura de club estará presente desde pola mañá pola presenza, nas Audicións Malmequeres, de dous nomes propios das ondas radiofónicas: Isabel Díaz e Pedro Blázquez. No escenario da praza de San Simón, o dúo coñecido ao seu paso por RNE ou Cadena SER recordará os comezos da chegada da música de baile en España na pioneira Radio Minuto de Barcelona.
As actuacións da grella secreta previstas para os escenarios Sinsal SON Estrella Galicia, Buxos FEST Galicia, Santo Antón Rock’n’Roll e Malmequeres darán boa conta da rica escena que se está a xerar no marco da creación musical contemporánea. Desde a fusión da tradición andaluza coa electrónica até unha caixa de ritmos “vivinte” cunha imponente despregadura física, pasando por vocalistas excepcionais que se achegan ao idioma aviario desde a tradición oral; tanto formacións marroquís de música gnawa que proporán unha viaxe sonora polo deserto ou mesmo bandas de apertura de concertos dos Rolling Stones: a xornada deste domingo 27, que se completará con sons clásicos do pop independente ou que beben das reminiscencias do post punk, quedará para sempre no recordo das asistentes ao Sinsal.
Programación paralela aos directos dos escenarios oficiais
Alén destas propostas, o público tamén poderá gozar coa actuación sorpresa dun grupo da tradición popular galega, ademais da interpretación que, baixo o título de Rumbantela, un cuarteto de saxofóns da Orquesta Clásica de Vigo ofrecerá con músicas das festas e verbenas do país de principios do século XX. Esta cita terá lugar na cafetería da illa, na que tamén se sucederán ao longo de todo o día as Sesións San Simón con Aleksander Kolkowski, as gravacións en cilindros fonográficos que rexistrarán as bandas participantes no festival.
A illa de San Simón será un fervedoiro de propostas culturais ao longo de toda a xornada. Por unha banda, a ceo aberto, poderanse visitar tanto os 16 paneis que conforman a Exposición de cómic A Escola Sinsal: A historia da música gravada en Galicia coma as 7 estacións do roteiro independente Descubre San Simón para coñecer a memoria e patrimonio da illa.Pola outra, o público tamén poderá asistir a unha das visitas guiadas máis queridas: a que se realiza coas mulleres e homes da asociación do Mar de Cesantes, Amartumar. Con elas poderanse achegar non só á biodiversidade da enseada, senón coñecer os seus recursos industriais e como o cambio climático está a afectar o seu día a día.
Para o público familiar haberá dúas propostas diferenciadas. A cafetería acollerá as últimas sesións do laboratorio creativo Caderno de bitácora, vinculado á paisaxe natural de San Simón, e o Espazo Gastronomía será a sede do taller de achegamento á produción musicalDo, re, Bip,unha proposta ideada especificamente entre A Escola Sinsal e o artista multidisciplinar Juanma LoDo para as máis pequenas da casa, que poderán facer música con froita e verduriñas.
Finalmente, na tarde do domingo 27, celebrarase a terceira e última das demostracións d’A cociña Sinsal. A cociñeira de Gondomar Arián Lorenzo, propietaria de Arián Chef, ofrecerá un obradoiro de cociña vexetariana con produtos de mar que proporcionará a conserveira especializada en algas de producción ecolóxica Porto Muíños.
Festival Sinsal SON Estrella Galicia
O festival Sinsal é unha iniciativa cultural que visualiza as artistas próximas á creación contemporánea da escena galega, estatal e internacional. Cada verán ofrece na illa de San Simón unha pequena mostra dos proxectos musicais máis estimulantes de formacións que proceden de Europa, África Asia ou América. A diversidade estilística, o protagonismo de proxectos liderados por mulleres e un fondo compromiso co medio ambiente e a igualdade son os sinais de identidade dun festival cuxo cartel é secreto ata que o público desembarca na illa.
Sinsal, que celebra a súa 15ª edición na illa de San Simón, é un festival organizado e producido pola promotora viguesa Sinsalaudio, e conta con SON Estrella Galicia como patrocinador principal. Ademais, o evento ten o apoio institucional tanto da Xunta de Galicia a través da Axencia Galega das Industrias Culturais (Agadic) e do programa FEST Galicia, como da Deputación de Pontevedra a través de Turismo Rías Baixas -enmarcado nos Rías Baixas Fest-.
Sete propostas formarán parte do programa de Danza no Claustro que terá lugar na provincia de Ourense: Claustro de Santa María de Xunqueira de Espadanedo, Claustro de Santa María de Melón, Claustro do Mosteiro de Santo Estevo de Ribas de Sil en Nogueira de Ramuín e A Casa Vella en Amiadoso( en colaboración co Ciclo de Artes Vivas e Mediación A Casa Vella).
Son artistas convidados e convidadas:
WILLIAM RETANA e SHARIFA KARIMAH / COSTA RICA
NURIA SOTELO / GALICIA
ALBA FERNÁNDEZ COTELO / GALICIA
DANI HERNÁNDEZ / BILBAO
KIKO LÓPEZ / COMUNIDADE VALENCIANA
MARCIA VÁZQUEZ / GALICIA
ARNAU PÉREZ e JERÓNIMO RUIZ / CATALUÑA
Danza no Claustro celébrase os días 26 de xullo, 1, 2, e 3 de agosto ás 20:00h:
. 26 de xullo – A Casa Vella – Amiadoso, Allariz. Colaboración co Ciclo de Artes Vivas e Mediación da Casa Vella.
. 1 de agosto – Claustro de Santo Estevo de Ribas de Sil en Nogueira de Ramuín.
. 2 de agosto – Claustro de Santa María de Melón.
. 3 de agosto – Claustro de Santa María de Xunqueira de Espadanedo.
Danza no Claustro é un proxecto da Plataforma Cultural SóLODOS. Paisaxes cheas de historia e singularidade da provincia de Ourense son o contexto para que artistas internacionais e locais, xunto coas comunidades, constrúan un proxecto cultural en común. Os artistas tras un proceso de creación e investigación artística nos diferentes claustros e espazos, realizan unha exhibición do seu traballo creativo. A danza como motor cultural que potencia a historia do lugar, a súa xente, a súa beleza, a súa singularidade…Un xeito diferente de mirar a arquitectura e o patrimonio histórico a través do baile, do movemento.
Algúns datos de Danza no Claustro:
Coa celebración da 13ª edición Danza no Claustro, é o festival de danza máis lonxevo de Galicia.
Formaron parte do programa, nestes 13 anos, artistas de 12 países diferentes.
Danza no Claustro forma parte da Red Acieloabierto, rede de festivais de danza en espazos non convencionais, dende 2021.
Desde 2021 a firma Adolfo Domínguez viste ás e os artistas para as funcións no festival.
Do 2013 ao 2019 naceu e celebrouse no Claustro de San Francisco de Ourense. No 2021 se extende a Xunqueira de Espadanedo e do 2022 ata a actualidade lévase a cabo nos tres claustro actuais. No 2024 A Casa Vella alíase co proxecto propoñendo unha extensión no seu Ciclo de Artes Vivas e Mediación.
DANZA NO CLAUSTRO
PON EN VALOR O PATRIMONIO ARQUITECTÓNICO A TRAVÉS DA DANZA
26 XULLO / 20h A CASA VELLA
1 AGOSTO / 20h SANTO ESTEVO DE RIBAS DE SIL
2 AGOSTO / 20h SANTA MARÍA DE MELÓN
3 AGOSTO / 20h SANTA MARÍA DE XUNQUEIRA DE ESPADANEDO
26 XULLO / A CASA VELLA
Colaboración Ciclo de Artes Vivas e Mediación A Casa Vella
DOS MINUTOS EN SILENCIO / WILLIAM RETANA e SHARIFA KARIMAH / COSTA RICA
OBRA PREMIADA POR RACE Residencias Artísticas Creando Escena 2025 / Impulso á internacionalización, Taller Nacional de Danza de Costa Rica + SóLODOS en RED 2025
SUITE / NURIA SOTELO / GALICIA
Violoncello Millán Abeledo / Composición Manuel López / Danza e Coreografía Nuria Sotelo
MONTE / ALBA FERNÁNDEZ COTELO / GALICIA
Preestrea / Creación e Interpretación: Alba Fernández Cotelo
1, 2 e 3 AGOSTO / CLAUSTROS
Claustros de Santo Estevo de Ribas de Sil, Santa Mª de Melón e
Santa Mª de Xunqueira de Espadanedo
CÓRDOBA DRONE / DANI HERNÁNDEZ / BILBAO
PREMIO Danza no Claustro – Sólodos en Danza Ourense 2024
ONDE POUSA A HUMIDADE / MARCIA VÁZQUEZ / GALICIA
PREMIO INJUVE para participar en SóLODOS en DANZA Costa Rica 2023
DOS MINUTOS EN SILENCIO / WILLIAM RETANA e SHARIFA KARIMAH / COSTA RICA
ESTREA INTERNACIONAL
OBRA PREMIADA POR RACE Residencias Artísticas Creando Escena 2025 / Impulso á internacionalización, Taller Nacional de Danza de Costa Rica + SóLODOS en RED 2025
HONEST / KIKO LÓPEZ / COMUNIDAD VALENCIANA
PREMIO SóLODOS EN DANZA OURENSE 2024 / MENCIÓN XOVE 2024 / Coreografia na RED ACIELOABIERTO 2025
VIBRA / ARNAU PÉREZ / CATALUÑA
Intérpretes Jerónimo Ruiz e Arnau Pérez / Coreografía na RED ACIELOABIERTO 2025
DANZA NO CLAUSTRO recibirá ao Ciclo de Conversas Entre formas e palabras, impulsado pola Fundación Paideia Galiza e a Xunta de Galicia a través da Axencia Galega das Industrias Culturais, con “Tecendo redes”, o terceiro encontro do programa, que se celebrará o sábado, 2 de agosto de 11:30 a 13:30 h no Salón de Plenos do Concello de Xunqueira de Espadanedo (Ourense) no marco do Festival Danza no Claustro.
Esta nova sesión centrarase na importancia das redes de colaboración no ámbito da danza contemporánea e contará coa participación de Maruxa Salas e Erik Jiménez, coreógrafos e intérpretes da compañía SóLODOS, e impulsores de proxectos referenciais como os festivais SóLODOS en Danza (Ourense e Costa Rica), Danza no Claustro e Danza no Camiño. A eles súmase Natividad Buil, directora do prestixioso Festival Trayectos, un espazo pioneiro de danza contemporánea en contextos urbanos.
O showcase desta edición correrá a cargo de Clara Ferrao Diz, bailarina, creadora e docente especializada en danza contemporánea, cuxo traballo destaca pola súa delicadeza e exploración poética do movemento. A conversa estará conducida pola bailarina, coreógrafa e xestora cultural Paula Quintas. A inscrición é gratuíta ata completar aforo e pode realizarse a través da web: www.paideia.es
ORGANIZA: SóLODOS. DIRECCIÓN: Erick Jiménez e Maruxa Salas. PRODUCIÓN: Víctor López Carbajales. VESTiARIO: Adolfo Domínguez. FOTO e VÍDEO: Fotografía Salas. COA AXUDA DE: INAEM – Ministerio de Cultura, Deputación de Ourense, Xunta de Galicia a través da AGADIC. COLABORA: Concello de Xunqueira de Espadanedo, Concello de Nogueira de Ramuín, Parador de Santo Estevo, Concello de Melón, Red Acieloabierto, Adolfo Dominguez, A Casa Vella e Taller Nacional de Danza de Costa Rica.
Máis de 30 formacións de Angola, Arxentina, Austria, Bulgaria, Cabo Verde, Corea do Sul, Francia, España, Indonesia, Xapón, Marrocos, Portugal, Reino Unido, Somalilandia, Suecia, Tunes e Uganda formarán parte do cartel, que é secreto para o público ata que desembarca na illaAs músicas de raíz e de renovación da tradición, psicodelia, soul, afrohouse,electrónica, pop, experimental, kraut rock ou after punk serán algúns dos estilos que se poidan escoitar durante as tres xornadas de directos, para as que non quedan entradas dispoñiblesEn paralelo á programación de concertos, e aproveitando o horario diurno nun espacio único, desenvolverase un festival cultural ateigado de actividades con microconcertos acústicos, obradoiros familiares, demostracións de cociña con produtos de proximidade ou visitas guiadas para descubrir o patrimonio histórico, cultural e natural da illa
Sinsal convidará de novo a que o público sexa responsable e consciente coa xestión dos seus residuos e, ademais de inhabilitar as papeleiras na illa, convidará a facer uso do “kit festivaleiro” con cubertería reutilizable
O Festival Sinsal SON Estrella Galicia celebrará a súa 23ª edición desde este venres 25 e até o domingo 27 de xullo na illa de San Simón (Redondela). O festival do cartel secreto volverá ofrecer, ao longo de tres xornadas, no corazón das Rías Baixas, unha pequena mostra da creación musical contemporánea máis estimulante que se está producir na escena mundial. A diversidade estilística, o protagonismo de proxectos liderados por mulleres, a programación de grupos que actúan por primeira vez en Galicia e un fondo compromiso social e ambiental, alén dun line up que o público só descubre ao desembarcar, volverán ser os sinais de identidade dun festival único no panorama estatal.
Máis de 30 formacións chegadas de Angola, Arxentina, Austria, Bulgaria, Cabo Verde, Corea do Sul, Francia, España, Indonesia, Xapón, Marrocos, Portugal, Reino Unido, Somalilandia, Suecia, Tunes e Uganda compartirán moito máis que unha grella de programación. Esta fin de semana serán parte dun festival cuxa cabeza de cartel é a súa excepcional localización: a illa de San Simón, declarada Ben de Interese Cultural (BIC).
A programación do Sinsal 2025 contará con 17 debuts de bandas e solistas en Galicia, das cales unha ducia ofrecerá, ademais, a súa estrea a nivel estatal na ría de Vigo. Durante tres días, o público poderá mergullarse e gozar de ata 36 directos e sesións, con postas en escena moi diferentes entre si, ao transitar polos distintos escenarios da illa: aos catro oficiais e recoñecibles para as asistentes habituais do evento -San Simón SON Estrella Galicia, Buxos FEST Galicia, Santo Antón Rock’n’Roll e Malmequeres-, uniranse nesta ocasión outros dous alternativos liderados por formacións locais.
Estilos comosoul, afrohouse, koduro, electrónica, pop, experimental, kraut rock ou after punk, entre outros moitos, citaranse desde o mediodía e até o solpor no arquipélago conformado por San Simón e Santo Antón. Ademais, tal e como é habitual no festival, non faltarán na programación as propostas máis suxestivas e singulares que revisan e reinterpretan a tradición dos seus lugares de orixe.
Un festival cultural paralelo aos directos
De xeito paralelo aos concertos, e aproveitando a celebración do evento en horario diurno, Sinsal ofrecerá unha ampla programación de actividades culturais, unha sorte de festival cultural que se desenvolverá desde o momento no que as e os asistentes desembarquen. As iniciativas están dirixidas a todo tipo de públicos e enmárcanse nas seccións A Escola Sinsal, Descubre San Simón e A cociña Sinsal.
A actividade que inaugurará a programación musical de cada xornada seráAudicións Malmequeres, unha serie de sesións nas que se que recuperarán arquivos e coleccións sonoras dos anos 80 e 90 da man das convidadas Chus Taboada e Eva Izquierdo (Voces de Ultratumba), Marco Maril (Apenino) e o dúo radiofónico conformado por Isabel Díaz e Pedro Blázquez (RNE, Cadena SER). Estas audicións públicas forman parte d’A Escola Sinsal, o proxecto educativo e de investigación do festival Sinsal que promove a divulgación do rexistro sonoro desde a antigüidade até os nosos días.
Desta liña tamén agroman propostas como a Exposición de cómic A Escola Sinsal: A historia da música gravada en Galicia, que este ano se exhibirá a ceo aberto. Da man de 16 debuxantes, o público poderá coñecer outras tantas figuras chave da memoria sonora galega. Así, se no 2024 Sinsal presentaba a Domingo Martínez de Presa (debuxado por Emma Roulette), Severino Pérez y Vázquez (Begoña García-Alén), Andrés Avelino Comerma (Santi Zubizarreta), Emilia Pardo Bazán (Mar Mascaró), Enrique Labarta Pose (Marta Cartu), Maruja Boga (RAPAPAWN), Pedro Ferrer (Andrés Magán) e os irmáns Portela Seijo (Pepa Prieto Puy); este ano súmanse Amando Hermida (Carlos G. Boy), Ana Kiro (Luis Yang), Eloy Luis André (David González López), Ernesto Lecuona (Paula Guerrero), Fina Galicia (María Ramos), Manuel Mirás (Nico Ben), Mercedes Mariño (Julia Lago) e Reveriano Soutullo (Paw Salcés).
Ademais, no marco d’A Escola Sinsal, a cafetaría da illa acollerá dúas propostas que suporán unha viaxe á memoria sonora de hai cen anos. Por unha banda, as hipnóticas Sesións San Simón con Aleksander Kolkowski. Todas as xornadas o público poderá asistir ás gravacións en cilindros fonográficos -rexistro dunha canción, duns dous minutos, nun cilindro de cera- nas que participarán as bandas e solistas do Sinsal. O resultado das mesmas poderase escoitar e ver na web do festival.
Pola outra, será o escenario dos microconcertos acústicosda Orquesta Clásica de Vigo. Se ben o venres 25, e a través dun sexteto de café, a formación evocará un insólito filme galego de vangarda (Canto de emigración, do ourensán Tony Román) do que se conservan vestixios e a partitura de Teódulo R. Páramo; os días 26 e 27 as protagonistas serán as músicas de cafés, bailes e verbenas que tiveron en lugar en Galicia na primeira metade do século XX. Neste caso, a intención é d’a Escola Sinsal é poñer en valor o papel dos instrumentistas anónimos que levaban os sons e os ritmos a todos os recunchos do país antes da popularización da música gravada.
A segunda das liñas de actividades paralelas é Descubre San Simón, serie de iniciativas deseñadas para dar a coñecer o patrimonio natural, cultural e histórico da illa. Comeza co itinerario que dá nome á sección, unroteiro independenteideado por Sinsalaudio para divulgar a memoria do arquipélago entre as e os asistentes ao festival. A través de distintos paneis que se atopan espallados no territorio (e que cada un deles contén un código QR con información en galego, español e inglés), danse a coñecer sete historias ou episodios: A roca de San Simón, Proxecto Trobadores, A avenida de Teruel, A paisaxe de Alejo Yáñez Andrade, O aeroporto marítimo de San Simón, A conexión de San Simón e o Pórtico da Gloria e A relación de Reveriano Soutullo e Diego San José de la Torre coa illa de San Simón.
Durante o festival organizaranse, ademais, dúas visitas guiadas. O sábado 26 terá lugar o paseo polo arquipélago co investigador Xosé Lois G. Faílde, quen presentará Illario pantasma, un roteiro para coñecer o corpo fitolóxico da paisaxe, a pegada difusa do imaxinario da escrita da illa e a xenealoxía política soterrada no lugar. De cara ao domingo 27, Sinsal contará coa colaboración da asociación de turismo mariñeiro Amarturmar.As e os integrantes da entidade presentarán, a través dunha andaina e ampla conversa, os recursos naturais e industriais da contorna da illa.
A última das actividades desta área vinculada á descuberta de San Simón é Caderno de Bitácora, un obradoiro impartido por Arte & Garabato que pretende favorecer a exploración de linguaxes artísticas a través de espazos inclusivos e interxeracionais -ao ser unha actividade aberta a todas as idades, a partir dos 7 anos-. Neste taller crearase un libro obxecto a partir do percorrido que o público fai para chegar á illa e as súas vivencias durante a estancia, o que lle permitirá descubrir e rexistrar diferentes experiencias estéticas a partir do valor paisaxístico, patrimonial e histórico de San Simón.
FInalmente, neste 2025incorpórase a liña A cociña Sinsal, que pretende por o foco na sostibilidade e na economía circular da man de cociñeiras galegas, produtos de proximidade e empresas do país, coa intención de loitar contra o desperdicio alimentario e reducir, á vez, a pegada de carbono. O venres 25, Begoña Vázquez dará a coñecer, coa colaboración de Aceites Abril, fórmulas coas que reutilizar produtos humildes para crear pratos do día a día e da alta cociña. O sábado 26, Xesús Mazaira -propietario de Airas Moniz- convidará ao público a descubrir os segredos dos seus produtos acompañados da mel da Ribeira Sacra Puramel. Finalmente, o domingo 27, Arián Lorenzo -Arián Chef- fará unha demostración de cociña vexetariana con produtos de mar proporcionados por Porto Muíños.
As actividades d’a cociña Sinsal completaranse cunha iniciativa especialmente a todas as familias que visitan San Simón durante o festival. O artista multidisciplinar galego Juanma LoDo impartiráDo, re, Bip, un obradoiro no que o público poderá descubrir conceptos vinculados á produción musical dixital e crear a súa propia música ao entrar en contacto con froitas e verduriñas. Este taller, pensado especialmente para as máis pequenas, decorrerá nas tardes do venres 25 e domingo 27.
Sinsal, un evento “sen rastro”
Toda a actividade de Sinsal está atravesada por un firme compromiso coa sostibilidade, que no 2024 se transformou en #sinsalsenrastro, o novo modelo de xestión de residuos do evento baseado na teoría das tres R (reducir, reutilizar, reciclar). Para avanzar nesta intención, Sinsalnon producirá este ano vasos reutilizables coa identidade e programación diaria do festival, obxecto facilmente identificable -e incluso de colección- para o público sinsaleiro.
Esta medida únese as implantadas con anterioridade, como a eliminación das papeleiras da illa ou a creación do Punto R para informar sobre a correcta xestión dos residuos. Ademais, desde o ano pasado Sinsal tamén convida ao públicoa facer uso do seu propio ‘KIT FESTIVALEIRO’, para que cada asistente leve á illa a súa vaixela reutilizable -que pode incluir o seu propio vaso no que poder beber auga potable das billas, un pano de mesa de tea, prato de picnic, garfo e culler de varios usos-. Entre todas as persoas que acrediten no Punto R o seu kit, sortearanse premios cada día.
Sinsal SON Estrella Galicia
Sinsal SON Estrella Galicia é unha iniciativa cultural que visualiza as artistas próximas á creación contemporánea da escena galega, estatal e internacional. Cada verán ofrece na illa de San Simón unha pequena mostra dos proxectos musicais máis estimulantes de formacións que proceden de Europa, África, Asia ou América. Desde a súa primeira edición, un dos compromisos de Sinsal foi programar artistas que iniciaban súa carreira musical. Algúns destes nomes, poucos anos despois, aterraron nos grandes festivais e salas de concertos de todo o mundo.
A diversidade estilística, o protagonismo de proxectos liderados por mulleres e un fondo compromiso co medio ambiente e a igualdade son os sinais de identidade dun festival cuxo cartel é secreto para o público -que sempre esgota as entradas con antelación- ata que desembarca na illa. Desde 2022, Sinsal éo festival galego de música mellor valorado polas profesionais da cultura do país, recoñecemento que se suma aos recibidos nos últimos anos, en distintos foros, polas súas innovadoras políticas de sostibilidade ambiental e social.
Así, Sinsal atesoura múltiples galardóns, como o Premio Nacional dos Iberian Festival Award de Contribución á igualdade no 2023 ou Premio FEST á Sostibilidade ambiental no mesmo ano, distintivo que reforza o que xa recibiu no 2019 (Festival máis sostible) ou no 2015 (Mellor Festival de Pequeno Formato). Ademais, o informe sobre a cultura en España de 2024 da Fundación Contemporánea situa ao festival Sinsal SON Estrella Galicia, a nivel estatal, como a sexta iniciativa cultural máis comprometida a nivel social e co desenvolvemento sostible.
Sinsal, que neste 2025 celebra a súa 15ª edición na illa de San Simón, é un festival organizado e producido pola promotora viguesa Sinsalaudio, e conta con SON Estrella Galicia como patrocinador principal. Ademais, o evento ten o apoio institucional tanto da Xunta de Galicia a través da Axencia Galega das Industrias Culturais (Agadic) e do programa FEST Galicia, como da Deputación de Pontevedra a través de Turismo Rías Baixas -enmarcado nos Rías Baixas Fest-. Nesta edición tamén colaboran Gadis, Viqueira, Marlene, Cosferla e Platú.
A Galería NÉBOA (Lugo) pechou a súa participación en ARTESANTANDER 2025 cun balance extraordinario na que foi a súa primeira feira de arte contemporánea. Do 11 ao 15 de xullo, presentou unha proposta conxunta dos artistas Andrea Davila Rubio e Andrés Rivas Rodís, que recibiu catro recoñecementos destacados por parte de coleccións públicas e privadas.
A obra de Andrés Rivas Rodís (Santiago de Compostela, 2000) foi recoñecida con tres premios de adquisición:
Colección Norte de Arte Contemporáneo do Goberno de Cantabria
Colección Fundación Campocerrado
KELLS Art Collection
Pola súa banda, Andrea Davila Rubio (Boiro, 1995) foi seleccionada para o Premio de Residencias Artísticas Celestino Cuevas, que se celebrará en Reinosa entre o 23 de xullo e o 2 de agosto de 2025.
A proposta de NÉBOA centrouse no diálogo entre escultura, instalación e pintura, cunha aproximación sensible ao corpo, á superficie e á paisaxe desde unha perspectiva crítica e contemporánea. A acollida por parte do público, coleccionistas e institucións foi excepcional, consolidando o traballo dunha galería nova que aposta polas novas xeracións de artistas galegos cunha forte proxección nacional e internacional.
Andrea Davila Rubio (Boiro, 1995) é Doutora en Creación e Investigación en Arte Contemporánea pola Universidade de Vigo. Desenvolveu a súa práctica en institucións internacionais como o Boston College (EE.UU.) e o Institute Art Gender Nature (Basilea), grazas a bolsas como a Fulbright–Xunta de Galicia e a da Fundación María José Jove. Davila Rubio investiga a relación entre o corpo e os elementos naturais, creando pezas escultóricas que activan vínculos sensoriais coa materia, o vexetal e o espazo. A súa práctica propón unha ruptura coas xerarquías entre o humano e o non humano, formulando novas formas de convivencia baseadas no coidado e na transformación mutua.
Andrés Rivas Rodís (Santiago de Compostela, 2000) é graduado en Belas Artes pola Universidade Politécnica de Valencia (2022), máster en Investigación e Creación en Arte pola Universidade do País Vasco en Biscaia (2024), residente en Piramidón (Barcelona, 2025) e actualmente doutorando na Universidade de Vigo. En 2024 recibiu o Premio Gaztea do Concello de Leioa (Biscaia) e en 2022 foi galardoado co Premio Cátedra Bodegas Faustino & Willy Ramos (París) Rivas Rodís traballa co concepto de superficie como espazo de acumulación e diálogo. As súas obras funcionan como palimpsestos nos que se superpoñen capas de memoria, tempo e materia, xerando estruturas abertas e en constante evolución. A través da súa práctica, convida a repensar as dinámicas que conforman o noso contorno físico e simbólico.
