A banda de rap metal Vimbio e o rapeiro Hugo Guezeta unen forzaspara publicar Crise, o seu novo sinxelo en colaboración que fai lembrar á mítica banda de rapSonDaRúa. Álex Arnoso, vocalista de Vimbio, e Hugo Guezeta xúntanse de novo tras o lanzamento de Dispara, sinxelo pertencente ao último disco de Hugo, reunindo así unha vez máis ao histórico grupo de rap que marcou a toda unha xeración, SonDaRúa. Cunha forte carga de crítica social na letra e sons que mesturan o hardcore e o rap, apostan por dar peso á base instrumental, afastando un pouco os beats electrónicos e dándolle unha forza que se trasladará aos directos.
Crise bebe de referencias como a banda de punk, hardcore e rap Bob Vylan. A aposta de Vimbio de optar por sons máis contundentes neste tema bebe precisamente de ir a un dos concertos da banda londinense. O grupo preparou os primeiros bosquexos de riffs de guitarras que lle presentaron a Hugo e cando se xuntaron a temática saíu de inmediato, dando por resultado esta oda a SonDaRúa en forma de activar a fibra da rabia para espertar como sociedade contra as inxustizas que estamos a vivir.
Álex Arnoso, vocalista de Vimbio, destaca que volver traballar con Hugo é sempre un pracer, e aclara que pese a ter collido camiños diferentes segue sendo moi cómodo construír á par. Aínda que SonDaRúa botase a cancela fai anos, Álex sinte que a unión segue patente en cada colaboración que fan xuntos, como se realmente só levasen un par de meses de descanso do seu proxecto conxunto.
Pola súa parte, Hugo Guezeta destaca o gratificante que foi tamén volver facer música con Álex, neste caso acompañado do seu grupo. O rapeiro sinalou tamén que o tema supuxo un reto creativo para el, ao facelo nun rexistro diferente ao que acostuma, cunha instrumental máis escura e con inspiración hardcore, pero quedou moi contento co resultado final, coa forza e enerxía que ten a canción e a mensaxe que transmite.
Este novo sinxelo ve a luz da man dun videoclip dirixido por IzanMG, autor entre moitos outros do videoclip de Eu non quero traballar, outro dos adiantos do futuro traballo discográfico de Vimbio. Gravado na Escola Audiovisual de Vigo, apostan por un produto sinxelo pero visualmente potente, mesturando fortes imaxes de protestas e disturbios con planos de Hugo e Álex.
MÁIS SOBRE VIMBIO
Vimbio é a nova cara da escena metal. Comandados por Álex Arnoso, coñecido polo seu protagonismo en SonDaRúa, o grupo xorde para conxugar o rap coa esencia do metal da década dos 90 e do 00. Baixo un gran eclecticismo musical, o grupo propón letras e ritmos moi contundentes, combinando os flows tan característicos de Álex coa potencia dunha banda composta por grandes veteranos da escena metal galega. Vimbio nace para reflotar e rexuvenecer xéneros que viviron o seu mellor momento nos anos 2000, aportando un aire renovador e diferenciador que busca volver a poñer no foco estes estilos de música. Co lanzamento dos seus primeiros sinxelos a finais de 2024 e comezos de 2025, o grupo pon enriba da mesa a súa carta de presentación, co claro obxectivo de facer deste un ano no que brillen as guitarras e os flows contundentes.
Vimbio é o aire fresco que precisaba a escena metal. Cun potente directo no que o grupo mestura os dous grandes xéneros que o caracterizan, o rap e o metal, Vimbio está a levar a súa contundencia e diversión por salas e festivais neste 2025.
MÁIS SOBRE HUGO GUEZETA
Hugo Guezeta é un dos maiores representantes do rap en Galicia. Grazas ao éxito colleitado coas súas cancións, que supuxeron e supoñen o himno dalgunhas xeracións de galegos, o rapeiro figura no imaxinario colectivo como unhas das figuras máis significativas deste xénero.
O éxito como rapeiro é intrínseco a Hugo Guezeta. O seu último álbum O Noso Tempoacumula máis de medio millón de reproducións en plataformas dende a súa publicación, confirmando que a pesar de saír no último mes do 2024, o seu foi un dos discos en galego máis destacados e importantes do ano.
As súas marcadas letras cun alto carácter reivindicativo son grandes marcas de identidade a nivel social. Como letrista, Hugo é un dos mellores compositores do panorama actual, sendo clara influencia das novas xeracións de rapeiros que están xurdindo neste auxe da música en galego. Mais non só destaca polas súas letras, a súa capacidade de fluír sobre as bases e a súa capacidade para moverse dende ritmos de hip hop máis clásicos ata melodías de reggae posicionan ao artista como un dos artistas máis completos e versátiles do movemento urbano.
Actualmente, e tras o enorme éxito nos concertos de presentación do disco, con sendos concertos esgotando entradas, Hugo remata a súa xira de 2025, onde xa deixou constancia da súa capacidade e versatilidade como rapeiro, trasladando o seu bo facer no estudo a festivais da talla de Revenidas, A Candeloria, Festigal ou Millo Verde, así como na súa colaboración con algúns dos maiores representantes da música galega, como Guadi Galego ou Dakidarría. Sen dúbidas, Hugo Guezeta foi un dos grandes nomes a destacar do panorama urbano neste 2025.
Os I Premios da Industria Musical de Galicia, impulsados por AGEM, elixen a Carlos Ares como Artista do Ano e a Gandy como Persoa do Ano 2025
A directiva da Asociación Galega das Empresas Musicais decidiu outorgar a Carlos Ares o Premio ao Artista do Ano 2025 pola súa traxectoria e a súa contribución á difusión da cultura galega, como un talento innegable que se consolidou no circuíto grazas á súa singular identidade artística e ao seu fermoso directo, gañando centos de fans día a día
Na categoría de Persoa do Ano, desde a Xunta Directiva de AGEM, organizadora destes I Premios da Industria Musical de Galicia, elixiron a Francisco Gómez, “Gandy”, polo papel chave que desempeñou e desempeña na consolidación e o sostemento da escena musical galega
Paralelamente, o público elixiu por votación popular ao Surfing The Lérez como gañador do Premio á Excelencia na Experiencia do Público neste 2025
A Asociación Galega de Empresas Musicais organiza así a primeira edición dos Premios da Industria Musical de Galicia, que buscan poñer en valor aquelas traxectorias, proxectos e iniciativas que destacan polo seu compromiso coa creatividade, a innovación, o respecto e a sustentabilidade no sector musical galego
A Sala Capitol de Santiago de Compostela acollerá a noite do xoves, 27 de novembro, a gala de entrega de premios: un encontro sectorial no que se darán a coñecer os gañadores no resto de categorías e se entregarán os galardóns a todos os e as premiadas
Os I Premios da Industria Musical de Galicia, impulsados por AGEM co apoio da Xunta de Galicia, a través da Axencia Galega das Industrias Culturais (Agadic), e da Deputación da Coruña, veñen de anunciar ás persoas seleccionadas neste 2025 pola Xunta Directiva da Asociación Galega das Empresas Musicais como Artista do Ano e Persoa do Ano 2025 nesta primeira edición dos galardóns.
AGEM decidiu outorgar a Carlos Ares o Premio ao Artista do Ano 2025 pola súa traxectoria e a súa contribución á difusión da cultura galega, como un talento innegable que se consolidou no circuíto grazas á súa singular identidade artística e ao seu fermoso directo, gañando novas e novos seguidores día a día. Mentres, na categoría de Persoa do Ano 2025, foi elixido Francisco Gómez, popularmente coñecido como Gandy, polo papel chave que desempeñou e desempeña na consolidación e o sostemento da escena musical galega.
Paralelamente, o público elixiu por votación popular ao Surfing The Lérez como gañador do Premio á Excelencia na Experiencia do Público neste 2025. A votación en liña finalizou o pasado luns, 10 de novembro, ás 23.59 horas e o proxecto máis votado nesta categoría aberta ás apartacións da audiencia foi esta singular cita pontevedresa, seguida en número de votos por outros queridos proxectos como Noites do Porto ou o Atlantic Pride da Coruña. Con este galardón, a Asociación Galega de Empresas Musicais quere recoñecer aqueles proxectos, espazos ou eventos que puxeron ás persoas espectadoras no centro, ofrecendo unha vivencia inesquecible.
En palabras de Josiño Carballo, tesoureiro de AGEM, “desde a Asociación Galega das Empresas Musicais recoñecemos a Carlos Ares co galardón ao Artista do Ano nesta primeira edición dos Premios da Industria Musical de Galicia. Destacamos o seu talento, a súa traxectoria e a súa contribución á difusión do talento galego”. Carballo apuntou, tamén, que “Carlos Ares consolidouse este ano no circuíto musical grazas a súa singular identidade artística e ao seu fermoso directo. Son moitísimos os e as fans do artista que se suman día tras día e concerto tras concerto. Felicidades Carlos, noraboa!”.
Pola súa banda, Patricia Hermida, presidenta de AGEM, anunciou “que, desde a Xunta Directiva de AGEM, organizadora dos I Premios da Industria Musical de Galicia, decidimos outorgar o recoñecemento á Persoa do Ano 2025 a Francisco Gómez, popularmente coñecido como Gandy, pola súa traxectoria e o seu compromiso constante coa música en Galicia. Gandy é unha desas figuras fundamentais que, sen estar sempre diante dos focos, sostivo e sostén a estrutura do que somos como sector”.
Hermida destacou, tamén, que, “desde Copra Producciones, a súa empresa, Gandy contribuíu durante décadas a que a música suceda, que os artistas teñan escenarios, que o público viva experiencias memorables e que a cidade goce dunha vida cultural real e compartida. O seu traballo é esa labor silenciosa que constrúe comunidade: apoiar proxectos cando simplemente son unha intuición, abrir camiños, conectar persoas, crear espazos… E facelo sempre con profesionalidade, respecto, paixón é un sorriso na cara”.
A presidenta de AGEM engadiu finalmente: “Este recoñecemento ven a ser unha mostra de agradecemento colectivo pola súa constancia, pola súa visión, pola súa entrega de tantos anos e polo papel chave que desempeñou e desempeña na consolidación e o sostemento da escena musical galega. Grazas Gandy e parabéns por ser a Persoa do Ano nestes I Premios da Industria Musical de Galicia”.
Ademais destes tres galardóns hoxe anunciados, un xurado profesional integrado Anxela Baltar, música, produtora e comunicadora; Cecilia Carballido, produtora cultural; María Baqueiro, consultora de sustentabilidade; Noel Miguélez, divulgador musical; os xornalistas musicais Tito Lesende e Javier Becerra; e Fundación Paideia seleccionou un total de 42 proxectos finalistas no resto de categorías destes I Premios da Industria Musical de Galicia, impulsados por AGEM: 3 por cada un dos 14 rangos xerais contemplados nos premios. A noite do xoves, 27 de novembro, daranse a coñecer os gañadores nun encontro sectorial na Sala Capitol de Santiago de Compostela, onde tamén terá lugar a entrega dos galardóns.
As iniciativas e profesionais nomeados e nomeadas nas diferentes categorías xerais son:
· Mellor deseño de iluminación:
o Laura Iturralde e José Faro “Coti”, de Nononon.lab, por Síntese horizonte, de Guadi Galego.
o Teresa Tresandí, por DILUVIO, de Tanxugueiras.
o José Faro e As Dúas e Punto, de Nononon.lab, por A RONDA, de Mondra.
· Mellor implementación de son:
o Iago Blanco, por La máquina del buen rollo, de The Rapants.
o Rubén Montes, por La boca del lobo, de Carlos Ares.
o Sara Martínez, por Uxía Lambona e a Banda Molona.
· Mellor empresa provedora de servizos:
o Escena Sonora.
o Luxevan.
o Vacaline.
· Mellor profesional de produción:
o Paco Iglesias.
o Victoria Blanco.
o Xabi Carnota.
· Mellor manager:
o Aitana Cuétara.
o Kin Martínez.
o Manuel Tarrío.
· Mellor produción discográfica:
o Iago Pico, por Pouland Studios.
o Juan de Dios, por Feira, de De Ninghures.
o Hevi, no Laboratorio Soyuz, por DE RONDA, de Mondra.
· Mellor posta en escena:
o Mondra e Daniel Rodríguez, por A RONDA, de Mondra.
o Marina Oural e Ugia Pedreira, da Oficina Galega de Outros Asuntos do Movemento, por Síntese horizonte, de Guadi Galego.
o Tanxugueiras, Diana Ballesteros “Dii Feeling” e Manuel Escurís por DILUVIO, de Tanxugueiras.
· Mellor promotor/a-programador/a:
o David Pedrouzo, de Todo Medre.
o Iván Arias, de WORK ON SUNDAY.
o Julio Gómez e Luis Campos, de Sinsalaudio.
· Mellor proxecto de comunicación:
o Equipo de Dinamización da Lingua Galega do IES Rafael Dieste da Coruña, por Aquí tamén se fala.
o The Office Comunicación, polo Atlantic Pride.
o Bring the Noise, polo Resurrection Fest Estrella Galicia.
· Mellor identidade visual:
o Zeltia Iglesias, Sofía Taboada, Daniel Rodríguez, Adriana Lado e María Ferradas por DE RONDA, de Mondra.
o Adrián Canoura, Carlota Pereiro e Alejandro Guillán por Barullo, de Baiuca.
o Lara Caeiro, Sandra Montero, Noemí Solla, Kika V Ramil, Arantxa Brandón e Fillas de Cassandra por Hibernarse, de Fillas de Cassandra.
· Mellor videoclip:
o Lorenzo Negueruela, Yago Rodríguez, Mara Iglesias, Melania Freire e Lara Caeiro, por En fin, que máis dá, de De Ninghures.
o Santi Iglesias, Sergio “Steel” e Fillas de Cassandra, por Hibernarse, de Fillas de Cassandra.
o Xaime Miranda, por Ontes fun moi malo, de Grande Amore.
· Mellor evento cultural / musical:
o Noites do Porto.
o Surfing the Lérez.
o WOS Festival x SON Estrella Galicia.
· Mellor espazo musical:
o Sala Capitol.
o Náutico de San Vicente.
o Café Torgal.
· Mellor proxecto de sustentabilidade:
o Festival Agrocuir da Ulloa.
o Festival de la Luz.
o Festival Sinsal SON Estrella Galicia.
CARLOS ARES, ARTISTA DO ANO NOS I PREMIOS DA INDUSTRIA MUSICAL DE GALICIA
Carlos Ares converteuse nun dos fenómenos musicais dos últimos anos en España. Desde o lanzamento do seu álbum de debut, Peregrino (2024), o artista galego non deixou de medrar. Despois de anos sendo un dos produtores de referencia da escena nacional, Peregrino supuxo un paso adiante na súa traxectoria, como unha proposta musical vangardista na súa concepción orgánica e un manifesto estético que acada a súa máxima expresión no directo. O traballo, que recolle as súas raíces galegas, o amor polo rural e a simplicidade na creación, consolidouno como un peregrino musical que explora e comparte a súa viaxe co público.
Tras unha intensa xira en 2024 coa que presentou o disco por todo o país —e que pasou de contar con catro datas a ter máis de corenta—, o multiinstrumentista, cantautor e produtor nado na Coruña en 1997 embarcouse no proceso de creación de La boca del lobo, o seu novo álbum, que viu a luz o pasado mes de maio de 2025 e que serviu para revalidar o éxito do seu debut e ampliar unha base de fans ampla e transversal.
Agora, Carlos Ares comeza a xira de presentación de La boca del lobo por salas de toda España, e faino dun xeito moi especial: colgando o cartel de “non hai entradas” en todos os concertos da xira —un total de 15—, desde La Riviera en Madrid ata a Sala Apolo en Barcelona, pasando por outras cidades como Bilbao, Toledo, Santiago de Compostela, Alacante, Oviedo, Burgos, Granada, Sevilla e Zaragoza.
A xira de presentación de La boca del lobo será, sen dúbida, a confirmación de Carlos Ares como un dos artistas máis vibrantes da súa xeración e a consagración dun directo único, no que o galego se acompaña dunha banda de músicos talentosísimos —Mikaela Vázquez, Begut, Marcos Cao…—, que xa forman parte da propia esencia do seu proxecto.
Gandy, Persoa do Ano 2025
SOBRE OS I PREMIOS DA INDUSTRIA MUSICAL DE GALICIA
Os Premios da Industria Musical de Galicia nacen da man da Asociación Galega de Empresas Musicais (AGEM), entidade que defende os intereses profesionais das entidades galegas ligadas á xestión cultural e aos espectáculos vinculados á música ao vivo. Esta primeira edición dos premios pretende visibilizar e poñer en valor aquelas traxectorias, proxectos e iniciativas no eido musical que destacan polo seu compromiso coa creatividade, a innovación, o respecto e a sustentabilidade. En definitiva, exemplos a seguir no sector profesional galego.
En palabras da presidenta de AGEM, Patricia Hermida, “a música galega vive un momento de madurez e diversidade extraordinarias. Os I Premios da Industria Musical de Galicia nacen para celebralo, para agradecer o talento e o compromiso de quen fai posible o seu crecemento, e para recoñecer o valor das persoas e proxectos que converten a nosa industria nun verdadeiro motor cultural e humano para Galicia”.
Deste xeito, os I Premios da Industria Musical de Galicia, promovidos por AGEM co apoio da Xunta de Galicia, a través da Axencia Galega das Industrias Culturais, e da Deputación da Coruña, pretenden ser unha ferramenta para dar visibilidade ao talento galego e fortalecer a industria musical como motor cultural, social e económico. Con esta iniciativa, AGEM reafirma o seu compromiso de traballar colectivamente por un sector máis profesional, recoñecido e sostible. Os premios nacen no marco do Plan Estratéxico da Industria Musical de Galicia, asinado por AGEM co impulso da Xunta de Galicia.
Un xurado independente formado por profesionais expertos en xornalismo musical, divulgación, produción, creación artística, sustentabilidade e emprendemento cultural foi o encargado de propoñer as candidaturas e seleccionar ás finalistas, así como de outorgar os premios nas diferentes categorías. A súa misión é a de destacar aquelas persoas, empresas e proxectos que contribúen ao avance colectivo do sector e que representan boas prácticas dentro da industria musical galega.
Os I Premios da Industria Musical de Galicia impulsados por AGEM premiarán un total de 17 categorías. Delas, 14 serán outorgadas polo xurado profesional: deseño de iluminación, implementación de son, provedor de servizos, profesional de produción, manager, produción discográfica, posta en escena, promotor/a-programador/a, proxecto de comunicación, identidade visual, videoclip, evento cultural/musical, espazo musical e proxecto de sustentabilidade. Ademais, a Xunta Directiva de AGEM seleccionará outras dúas categorías: artista do ano e persoa do ano. Finalmente, hai un premio por votación popular: o da excelencia na experiencia do público. As votacións poden realizarse ata o día 10 de novembro, ás 23.59 horas, a través do formulario: bit.ly/votacion-experiencia-publico.
A noite do xoves, 27 de novembro, na Sala Capitol de Santiago de Compostela, celebrarase un encontro sectorial no que se darán a coñecer os gañadores e se entregarán os galardóns desta primeira edición do Premios da Industria Musical de Galicia, nun formato próximo, pensado para favorecer a cooperación e a convivencia entre os diferentes axentes da industria musical galega.
SOBRE A ASOCIACIÓN GALEGA DE EMPRESAS MUSICAIS (AGEM)
A Asociación Galega de Empresas Musicais (AGEM) nace en 2007 para defender os intereses profesionais das empresas galegas vinculadas á música ao vivo: produtoras, promotoras, managers, axentes de contratación, compañías de representación artística, editoras fonográficas e empresas técnicas, entre outras actividades relacionadas coa xestión cultural e os espectáculos.
AGEM está integrada por empresas que conforman a cadea de valor da actividade cultural e musical. Empresas que realizan actividades de deseño, xestión e produción de eventos de carácter cultural, musical, educativo, social e de entretemento, destinados a ser realizados en locais pechados ou a ceo aberto e, en xeral, todas as actividades técnicas e preparatorias para a execución destes eventos ou servizos, incluída a actividade comercial, de representación de artistas, festivais, distribución e xestión.
Estas entidades traballan en distintos mercados de artistas internacionais, que conforman as programacións de numerosos festivais e espectáculos producidos en Galicia e noutros territorios. Igualmente, hai empresas que representan a diversos artistas, na súa maioría galegos, que traballan en mercados de todo o mundo. As socias de AGEM son promotoras de festivais maioritariamente producidos en Galicia, pero tamén noutros territorios. Empresas de produción técnica e persoal técnico especializado que traballan en numerosos espectáculos producidos dentro e fóra de Galicia. Distintas gravacións producidas ou editadas por integrantes de AGEM teñen repercusión en mercados internacionais e son sincronizadas tanto a nivel fonográfico como editorial en producións audiovisuais; longametraxes, curtas, documentais e publicidade.
O impulso industrial propiciado por AGEM vai máis alá do facturado polas empresas asociadas. O impacto económico dos espectáculos nos que participa AGEM, tanto de artistas en solitario coma de festivais, é de mais de 100 millóns de euros. As empresas que conforman AGEM son a raíz do sector cultural e resultan fundamentais na industria global da cultura, na música e no seu tecido económico.
Os días 5 e 6 de decembro, a compañía galega achega ao Pazo da Cultura de Narón a súa nova creación, con dirección de Clara Gayo sobre o texto de Nerea Brey, gañador do Premio Abrente de Textos Teatrais da MIT de Ribadavia en 2023
O espectáculo —unha oda ás coidadoras: ás nosas avoas— está protagonizado por Iolanda Muíños, Susana Sampedro e Raquel Espada, con produción executiva de Eva Alonso, escenografía e vestiario de Equipo Taetro e deseño iluminación e proxeccións de César Seijas
A peza é unha reivindicación, en clave feminista, de todos eses momentos que, pasandodesapercibidos,son, non obstante, as puntadas que conforman o bordado da nosa vida
Teatro do Noroeste desembarca en Narón este mes de decembro coa estrea absoluta do seu novo espectáculo, Manual de patronaxe. Deste xeito, os días 5 e 6 de decembro, a compañía galega achegará ao Pazo da Cultura de Narón a súa nova creación, con dirección de Clara Gayo, sobre o texto homónimo de Nerea Brey, gañador do Premio Abrente de Textos Teatrais da MIT de Ribadavia en 2023.
Manual de patronaxe é unha oda ás coidadoras: ás nosas avoas, que está protagonizada por Iolanda Muíños, Susana Sampedro e Raquel Espada, con produción executiva de Eva Alonso, escenografía e vestiario de Equipo Taetro e deseño de iluminación e proxeccións de César Seijas. A peza quere ser unha reivindicación, en clave feminista, de todos eses momentos que, pasando desapercibidos, son, non obstante, as puntadas que conforman o bordado da nosa vida.
O proxecto, que representa a nova liña creativa de Teatro do Noroeste, é unha obra de autoficción na que a personaxe da ‘escritora’ busca descubrir a súa identidade como muller e como creadora nunha crise creativa. A través dos recordos do pasado de cando era ‘nena’, descobre que a súa ‘avoa’, que era modista, foi para ela un verdadeiro modelo feminista. Manual de patronaxe é unha peza aberta e flexible que abre un suxestivo diálogo interxeracional.
En palabras da produtora do espectáculo, Eva Alonso, Manual de patronaxe é “un proxecto que marca unha nova liña creativa en Teatro do Noroeste, aberta xa hai un par de anos, que supón o inicio do cambio xeracional da compañía. Así, en Teatro do Noroeste conviven agora os proxectos habituais con estes novos, nunha transición tranquila”. Alonso apunta, tamén, que “eliximos o texto de Nerea Brey porque fala desde unha perspectiva feminista das coidadoras, en concreto, das avoas que, dalgún xeito, criáronnos a todas e todos. Fala do proceso de facerse adulta e reivindica os pequenos momentos e detalles que van tecendo as nosas vidas. Que o texto fora dunha autora contemporánea galega, nova, e que gañara o Premio Abrente da MIT de Ribadavia foron as guindas do pastel”. Sobre a nova colaboracion de Teatro do Noroeste coa directora Clara Gayo, quen xa dirixiu As damas de Ferrol para a compañía, a produtora confía no bo facer da directora e eloxia a súa mutua sintonía.
SOBRE A COMPAÑÍA
Teatro do Noroeste é unha compañía de teatro galega fundada en 1987. Na súa dilatada traxectoria de máis de 35 anos, ten producido e distribuído unha grande cantidade de espectáculos. Entre estas pezas se poden salientar desde textos clásicos, como Rei Lear, Macbeth ou Noite de Reis, de William Shakespeare, ou As vodas de Fígaro, de Caron de Beaumarchais; até textos máis contemporáneos, como Os Xustos, de Albert Camús; ou de autores galegos, como Historias Peregrinas e A grande noite de Fiz, de Miguel Anxo Murado, e Unha rosa é unha rosa, de Suso de Toro, ou o musical Imperial: Café cantante. Vigo 1936, de Eduardo Alonso, entre moitos outros. Na súa última etapa, súmanse obras como Último verán en Santa Cristina, As damas de Ferrol ou Guerra, actualmente en xira por toda Galicia.
A banda compostelá de power pop volve ao directo 16 anos despois do seu último disco e mantendo a súa formación orixinal
As entradas para a cita, imprescindible para entender o camiño percorrido pola escena galega nos últimos 25 anos, están á venda desde hoxe en Ataquilla.com
O uniforme de raias máis recoñecible da escena galega volve aos escenarios tras unha década de ausencia. The Homens, a mítica banda compostelá de power pop, actuará coa súa formación orixinal o venres 21 de novembro na sala coruñesa Mardi Gras. As entradas están a venda desde esta mesma tarde na plataforma www.ataquilla.com
O trío compostelán é unha das pezas clave da escena musical galega e fundamental para entender o camiño percorrido pola mesma no último cuarto de século. Após a publicación do seu último traballo discográfico hai dezaseis anos, e unha década da súa retirada dos escenarios, LeRoi, Martin Wu e Xocas reuníronse de novo na última edición do festival Psicotroita. A xuntanza, na que revisaron temas dos seus catro traballos discográficos e ofreceron novas pistas desde feliz encontro, deu pé a retomar unha andaina ateigada de enerxía e luminosidade.
A primeira cita en salas de concertos desta segunda etapa de The Homens, un dos grupos con máis quilómetros do panorama galego, será nun dos templos da música ao vivo do país: a Mardi Gras. O público máis nostálxico e melómano poderá volver gozar, en directo, dunhas das bandas máis aclamadas da nosa historia recente.
THE HOMENS NA CORUÑA 21 de novembro de 2025 Sala Mardi Gras 22.30 horas
O Festival Internacional Outono de Teatro de Carballo botou con éxito o pano da súa 34º edición o pasado 31 de outubro nun ano no que contou con preto de 15.000 asistentesao longo das súas seis semanas, con 44 espectáculos e máis de 20 actividades paralelas, cunha porcentaxe de ocupación do Programa de Sala dun 100%, todo un fito neste 2025
O Programa de Sala acadou unha puntuación de 4,39 sobre 5, mentres que a nota media da programación global do FIOT (que inclúe o Programa de Sala, o OTNI, a Rúa dos Contose o FIOT en Ruta) foi dun 4,43 sobre 5, cun total de 2.073 votantes rexistrados
Medida por medida (La culpa es tuya)’, de Gabriel Chamé Buendía, foi o espectáculo máis valorado polo público neste #FIOT34, cunha puntuación de 4,75 sobre 5, a moi curta distancia de Yo solo quiero irme a Francia, de Contraproducións, protagonizada por María Galiana, que obtivo a segunda posición cunha puntuación de 4,63 sobre 5
O espectáculo Medida por medida (La culpa es tuya), de Gabriel Chamé Buendía, gaña o Premio do Público do FIOT34, que botou con éxito o pano da súa 34ª edición o pasado 31 de outubro cun balance altamente positivo. Así, ‘o corazón do teatro en Galicia’ contou con preto de 15.000 asistentes ao longo das súas seis semanas, con 44 espectáculos e máis dunha vintena de actividades paralelas, cunha porcentaxe de ocupación do Programa de Sala dun 100%, todo un fito nas súas máis de tres décadas de historia.
O Programa de Sala acadou unha puntuación de 4,39 sobre 5, mentres que a nota media da programación global do FIOT (que inclúe o Programa de Sala, o OTNI, a Rúa dos Contos e o FIOT en Ruta) foi dun 4,43 sobre 5, cun total de 2.073 votantes rexistrados.
Deste xeito, Medida por medida (La culpa es tuya), de Gabriel Chamé Buendía, foi o espectáculo máis valorado polo público neste #FIOT34, cunha puntuación de 4,75 sobre 5, a moi curta distancia de Yo solo quiero irme a Francia, de Contraproducións, protagonizada, entre outras, por María Galiana, que obtivo a segunda posición cunha puntuación de 4,63 sobre 5.
En palabras de Alberto Sueiro, presidente da Asociación Telón e Aparte, organizadora do FIOT: “Neste balance da 34ª edición do FIOT, cabe destacar a capacidade de reacción aos problemas e incidencias, grazas a un equipo humano e unha organización do festival solvente e madura. A altísima ocupación dos espectáculos e actividades, con máis de 15.000 persoas participantes, fan deste último FIOT o máis grande da historia. E isto é grazas a transversabilidade do festival e á súa rede de colaboradoras e colaboradores: públicos, artistas, entidades e colectivos implicados, que conforman un tecido de base, unha raíz única, que de forma horizontal e colaborativa sustenta este gran ‘corazón do teatro en Galicia’. O festival volveu ser un grande activista, defensor e motor da cultura galega, cada vez con máis adeptos e adeptas que nos visitan e nutren as nosas raíces. Por todo isto, sentimos moitísima gratitude e satisfacción. Grazas e larga vida ao FIOT”.
UNHA DAS EDICIÓNS MÁIS PARTICIPATIVAS E EXITOSAS DA HISTORIA DO FIOT
O Festival Internacional Outono de Teatro de Carballo, o FIOT, clausurou a súa última edición cun dos mellores balances da súa historia, tanto en asistencia de público como en valoración artística e social. O evento, consolidado como un dos grandes referentes das artes escénicas de Galicia e de España, contou cunha participación de preto de 15.000 persoas entre espectáculos e actividades paralelas, con máis de 7.000 espectadores nas súas representacións teatrais.
A acollida foi masiva en toda a programación, con máis do 90% de ocupación media nos espectáculos con aforo e venda íntegra de bonos. Cabe destacar o fito do 100% de ocupación do Programa de Sala acadado por primeira vez na historia do FIOT. Cabe destacar, tamén, a rapidez coa que se esgotaron as entradas, así como a alta asistencia no ciclo OTNI, que este ano se desenvolveu no Auditorio do Pazo da Cultura, ampliando a súa capacidade e mantendo unha excelente resposta do público.
A valoración xeral da audiencia neste 2025 foi moi alta, acadando o espectáculo gañador do Premio do Público, Medida por medida, unha das puntuacións máis elevadas da historia do FIOT, ademais de rexistrarse, tamén, notables cualificacións no resto de ciclos de programación: Rúa dos Contos, OTNI, FIOT en Ruta ou o Certame de Micro-Escenas M2.
UN FESTIVAL DIVERSO, INCLUSIVO E CONECTADO COA COMUNIDADE
A programación desta 34ª edición do FIOT combinou 44 espectáculos (que inicialmente eran 45, pero houbo dúas cancelacións por causa de forza maior alleas ao festival, Territorio Regueifa, que foi substituída polo monólogo Aquí Tou, e 14.4) e unha ampla oferta de propostas para todos os públicos: familiares, escolares, maiores e colectivos diversos.
O FIOT reforzou a súa conexión social e cultural a través dun intenso programa de máis dunha vintena de actividades paralelas de mediación e promoción das artes escénicas: exposicións, lecturas dramatizadas, conversas arredor de espectáculos, obradoiros, charlas, proxeccións, presentacións de espectáculos en proceso de creación, Onda FIOT e presentacións de publicacións dramáticas, entre outras.
A diversidade de escenarios —25 espazos diferentes, desde o Auditorio do Pazo da Cultura ata a praia de Razo, as prazas de Carballo, centros educativos, bares, comercios e a residencia de maiores— reflectiu a vontade do festival de achegar o teatro á cidadanía e ocupar a vila enteira co espírito do FIOT.
O compromiso coa accesibilidade estivo presente en toda a programación, con tres espectáculos e presentacións interpretadas en lingua de signos, butacas reservadas para persoas con mobilidade reducida ou dificultades sensoriais e xornadas profesionais sobre accesibilidade en colaboración coa Deputación da Coruña.
O festival contou, un ano máis, coa colaboración do tecido social e cultural local, con máis de trinta entidades e colectivos implicados, entre institucións galegas, administracións locais, centros educativos, asociacións culturais e empresas da contorna. Destacaron as alianzas con entidades como o Consello da Cultura Galega, a Deputación da Coruña, Xunta de Galicia, Camiño Escena Norte, Radio Nordés-Cadena SER, o Centro da Terceira Idade, Senda Nova e múltiples servizos municipais.
Tamén se salientou a participación de artistas locais, coa sorprendente instalación de Noelia Paz, os Premios do FIOT realizados por María Barca, de Crúa, e o labor de ZoomFIOT no seguimento fotográfico do festival.
AGRADECEMENTOS
O FIOT reafirma a súa posición como un dos eventos culturais máis importantes de Carballo e unha das propostas teatrais máis destacadas de Galicia, pola calidade artística, a ampla participación e o recoñecemento do público e da crítica, tanto dentro como fóra de Galicia.
Un ano máis, a organización quere amosar o seu “agradecemento a artistas, compañías, institucións, patrocinadores, voluntarios e público, cuxo entusiasmo e compromiso fan posible un festival ambicioso, rigoroso e profundamente enraizado no ecosistema cultural galego”. Así, o FIOT dálle as grazas a:
· “Aos que actúan ou participan no programa porque nos transmiten a súa satisfacción por formar parte dunha proposta de prestixio, que perciben como diferenciado pola calidade e o mimo con que se tratan todas as súas facetas”.
· “Ás institucións, polo seu respecto a un proxecto ambicioso, rigoroso e honesto co ecosistema cultural”.
· “A un equipo moi consolidado de voluntarios e numerosos colaboradores e colaboradoras, base na que nos sustentamos e da que sentimos o seu apoio incondicional, e que son os mellores embaixadores do FIOT”.
· “Aos espectadores que nos apoian día a día, función a función e actividade a actividade, que participan, opinan, animan, critican e, sobre todo, transmítennos a ilusión polo FIOT”.
De cara ao futuro, o FIOT retomará a coprodución con Ainé Producións de Territorio Regueifa, para a súa estrea a principios de ano, e continuará traballando na consolidación de proxectos que manteñan viva a ilusión e a excelencia que caracterizan o festival.
SOBRE ‘MEDIDA POR MEDIDA’, ESPECTÁCULO GAÑADOR DO PREMIO DO PÚBLICO DO #FIOT34
O duque Vincentio de Viena, preocupado pola decadencia moral do seu pobo, deixa no poder ao intachable Angelo. Mais, en segredo, disfrazarase de frade para observar o que acontece. Angelo aplica inflexiblemente a lei e condena a morte a Claudio por deixar embarazada á súa prometida. O duque, desde a sombra, intervirá nunha trama chea de tensións éticas, políticas e sexuais, ata chegar a un final inesperado.
Dez anos despois da súa anterior visita ao FIOT, o prestixioso arxentino mestre de actores Gabriel Chamé Buendía volve a reinventar a Shakespeare desde o humor físico e unha linguaxe escénica lúdica que recorda a mellor tradición xograresa.
A obra cuestiona as estruturas morais que nos gobernan e revela as tensións entre o poder e a responsabilidade, situando a figura feminina no centro dun conflito inquedante e actual: o abuso de poder político e sexual. Chamé propón unha reflexión sobre un presente infantil e vixente que culpabiliza sempre ao outro e sobre os lazos íntimos ente a nobreza e a baixeza do ser humano.
UNHA PANORÁMICA GLOBAL SOBRE A 34ª EDICIÓN DO FIOT DE CARBALLO
Do 25 de setembro ao 31 de outubro, o Festival Internacional Outono de Teatro de Carballo, o FIOT, regresou ás táboas para celebrar a súa 34ª edición con 45 espectáculos, 11 estreas absolutas, 11 estreas en Galicia, 2 coproducións e figuras imprescindibles da escena teatral contemporánea. Durante cinco semanas, o FIOT achegou a Galicia una coidada selección de propostas á altura dos teatros e festivais máis representativos de España e Europa, con propostas que triunfan no Teatro Español, a Compañía Nacional de Teatro Clásico, o Centro Dramático Nacional, os Teatros del Canal, o Festival de Almagro, Fetén, o Festival Temporada Alta de Girona ou o Festival de Otoño de Madrid.
Así, o FIOT de Carballo encheu ás salas, as rúas e os espazos non convencionais da vila bergantiñá con pezas de artistas e compañías como Andrea Jiménez, Jan Lauwers, Juan Diego Botto, Sergio Peris-Mencheta, María Galiana, Alex O’Dogherty, Lucas Escobedo, Pont Flotant, Gabriel Chamé Buendía, Galeatro, Pistacatro, Needcompany, Gonzalo Cunill, Ainé, Quico Cadaval, Paula Quintas, Evaristo Calvo ou El Patio Teatro.
Nesta 34ª edición, o FIOT volveu converterse no “corazón do teatro en Galicia” da man das súas liñas de programación habituais, con propostas abertas a todos os públicos, formatos e sensibilidades, procedentes de 3 países –España, Bélxica, Arxentina– e 9 comunidades autónomas –Andalucía, Asturias, Comunidade Valenciana, Cataluña, Comunidade de Madrid, Galicia, A Rioxa, Castela-A Mancha e País Vasco–, ademais dunha vintena de accións de mediación.
No FIOT houbo Programa de Sala, OTNI, Rúa dos Contos, Teatro de Rúa, FIOT en Ruta, Micro-escenas M2, FIOTeen e Fiotiño, ademais de 3 residencias artísticas, 2 presentacións de works in progress e actividades paralelas como exposicións, gravacións de OndaFIOT, presentacións de libros, conversas, o Premio do Público, o Certame de Teatro Lido, etc.
Recoñecido como un proxecto pioneiro e clave da cultura en Galicia e unha cita referente da cultura galega, non só en termos de exhibición, senón tamén de produción e acompañamento artístico, no #FIOT34 non faltaron producións con selo galego que forman parte fundamental do seu programa, da man de compañías e artistas tan queridas polo público de Carballo como Contraproducións, Ainé, Pistacatro, Paula Quintas Cía., Evaristo Calvo, Quico Cadaval e Celso Sanmartín, Marita Martínez ou Galeatro –esta última, en tándem artístico con Xarope Tulú e a Premio Nacional de Literatura Dramática Paula Carballeira–.
Cabe destacar que, fiel á súa vocación de apertura, con propostas transversais e inclusivas para o goce de todos os públicos, neste #FIOT34 moitas das grandes propostas estiveron orientadas a todos os públicos, non exclusivamente adultos, como é o caso das marabillosas Matres ou Farra. Un ano máis, houbo espazo para o risco, os clásicos, os emerxentes, as novas linguaxes e, en definitiva, o descubrimento.
“Raíz viva, memoria colectiva” foi o leitmotiv dunha edición que buscou poñer en valor a orixe e a tradición como símbolos de identidade propia e faros da nosa contemporaneidade. Tratouse dunha chamada á orixe: a aquilo que nos sostén por dentro, aínda que non se vexa. Como as entrañas do corpo, a raíz e a memoria forman parte desa anatomía común que nos une: emocional, cultural e escénica.
MÁIS DE TRES DÉCADAS CREADO TEATRO DESDE CARBALLO: O FIOT
O Festival Internacional Outono de Teatro (FIOT) é un festival que ofrece un programa comprometido coas artes escénicas e cos proxectos máis prestixiosos do teatro actual. Está organizado pola Asociación Cultural Telón e Aparte e conta coa colaboración do Concello de Carballo. Pola súa traxectoria, a calidade da programación, a variedade das propostas de intermediación cultural que ofrece e pola súa proxección, o FIOT sitúase como un dos festivais máis importantes de Galicia e referente cultural durante o outono: un mes completo de programación, con preto de 40 espectáculos e ducias de actividades paralelas, converten a Carballo na capital das artes escénicas da comunidade galega.
Desde hai 34 anos, o FIOT dá a coñecer en Carballo o traballo de compañías de referencia e de creadoras emerxentes. Mais, especialmente, busca atraer novos públicos ao teatro. O festival nace en 1992 como espazo para ofrecer unha programación de teatro de calidade na comarca de Bergantiños e impulsar unha estrutura creativa arredor das artes escénicas na zona. Desde entón, FIOT é o lugar de encontro entre artistas, compañías e programadoras, e aposta por estimular a creación e o traballo en rede tanto a través da oferta de espazos para residencias artísticas como da implicación, do propio festival, na produción e novos espectáculos, fundamentalmente de compañías galegas.
Nas súas pasadas 33 edicións, FIOT contou coa participación das compañías máis relevantes de Galicia e España, ademais do ámbito internacional, outorgando así espazo a numerosas disciplinas, novas linguaxes, xéneros e formatos; ademais de ofrecer estreas absolutas ou no territorio galego. Desde xeito, máis de 350 formacións e artistas presentaron os seus traballos no FIOT, con nomes tan salientables no marco do panorama escénico galego, nacional e internacional coma Blanca Portillo, Pablo Messiez, Rafael Álvarez ‘El Brujo’, Yllana, Ron Lalá, Pont Flotant, Titzina, Kamikaze Producciones, Compañía do Chapitô, Leo Bassi, Grupo Chévere, Timbre 4, Mofa e Befa, Xosé A. Touriñán, Quico Cadaval…
Ao longo da súa traxectoria, diversos recoñecementos acreditaron o intenso traballo do FIOT para achegar as artes escénicas do século XXI á cidadanía e recoñeceron o festival como unha das iniciativas teatrais do noroeste peninsular máis relevantes na actualidade. Entre outras distincións cítanse, ademais da ‘Insignia Cultural’ do ‘Observatorio de la Cultura’ da Fundación Contemporánea como mellor proxecto cultural de Galicia en 2022, o Premio da Cultura Galega 2018 no ámbito das artes escénicas outorgado pola Xunta de Galicia ou o Premio Galego do Ano 2018, entre outros.
O cinema documental articula esta reflexión íntima sobre o proceso de (re)construción dun fogar
Ao rematar a proxección, que será este venres 14 de novembro ás 18:15 horas no Salón Teatro, haberá un coloquio coa directora
Os convites para a actividade, de balde, pódense retirar na web de compostelacultura.gal
A cineasta viguesa Adriana Páramo presenta no festival Cineuropa de Compostela, este venres 14 de novembro, Grelei raíces no teu lar, unha longametraxe documental que reflexiona sobre os conceptos de identidade, maternidade e fogar. O público asistente poderá manter un coloquio coa realizadora ao rematar a proxección, prevista ás 18:15 horas no Salón Teatro. A actividade, que forma parte da sección Panorama Audiovisual Galego do veterano encontro, conta con entrada gratuíta previa reserva na web de compostelacultura.gal.
A orixe de Grelei raíces no teu lar está directamente ligada a unha experiencia persoal de perda e reencontro de Adriana Páramo. A morte inesperada da súa tía, figura central na súa vida, levouna a deixar Londres, onde residira durante once anos, e regresar á súa cidade natal, Vigo, para estar preto da súa familia.
Instalada na casa da tía, Páramo iniciou un proceso de reflexión no que a cámara se transformou nunha ferramenta de acompañamento e expresión. Nese espazo íntimo, a directora gravou o seu dó, o seu día a día e o proceso de reconstrución emocional que culminou na decisión de emprender a maternidade en solitario.
O documental bebe de referentes como No home movie de Chantal Akerman, Les glaneurs et la glaneuse de Agnès Varda e Joyce at 34 de Joyce Chopra, filmes nos que a ollada persoal e o doméstico adquiren unha dimensión política e colectiva. Con esa inspiración, Páramo constrúe un diario visual no que o fogar, a identidade e o papel das mulleres da súa contorna se entrelazan nun relato honesto e próximo.
Grelei raíces no teu lar forma parte da tese doutoral que Adriana Páramo está a desenvolver na Royal Holloway University de Londres, onde investiga a representación do parto no cinema. Desde o seu lanzamento, o documental foi exhibido na Mostra do Audiovisual e Cinema de Marín e mais no Festival Internacional de Cine de Pasto (FICPA) de Nariño, Colombia.
Adriana Páramo (Vigo, 1985) é directora e investigadora audiovisual. No seu traballo explora a identidade, a maternidade e a representación. A súa curta Anatomía dunha serea (2022) destacou en festivais pola súa mirada de xénero, e Illa Pedra (2010) foi a primeira curta de ficción en galego con audiodescrición para persoas invidentes. Tamén creou videopoemas baseados na obra de Lara Dopazo, como ovella (2017). Alén diso, é cofundadora do Galician Film Forum, organización que programa cinema galego no Reino Unido, e conta con máis de dez anos de experiencia en produción audiovisual.
Grelei raíces no teu lar
Venres 14 de novembro | 18:15 h
Salón Teatro (Rúa Nova 21, Santiago de Compostela)
