Título: ARQUIPÉLAGOS
Unha explosión de arquipélagos. Unha ponte entre batalla e batalla. Para bicar a epiderme de cada cor. Para desfacer cada liña que trace o medo.
Lin que polo noso organismo transcorren uns noventa e seis mil quilómetros de vasos sanguíneos.
E, ás veces, non conseguimos atopar o camiño.
Título do libro: O sentido do abraio
Autora: Rachel Carson
Tradutora: Patricia Buxán Outeiro
Editorial: Catro Ventos
Ano de publicación: 2018
Rachel Carson (1907-1964) é unha das tantas autoras, esquecidas ou non tratadas co rigor que merece á súa obra, á que unha ten a sensación de chegar tarde. Así a todo, cómpre agradecer que unha editorial coma Catro Ventos, baixo a magnífica tradución de Patricia Buxán Outeiro, nos achegue na nosa lingua este ensaio, que se publicou por primeira vez, de maneira póstuma, en 1965.
O sentido do abraio toma como contexto o condado de Lincoln do estado de Maine, na zona de Southport, onde a bióloga construíu a súa cabana, preto do mar, nunha especie de refuxio para observar a natureza e escribir.
A priori, poderiamos considerar que o libro vai dirixido a familias e crianzas, xa que a propia Carson, impulsora do ecoloxismo moderno, sérvese da experiencia de aprendizaxe que realizou co seu sobriño Roger, fomentando a percepción, a observación e o gozo pola contorna natural. Porén, ao meu xuízo, diría que ninguén está excluído desta lectura, xa que se hai algo que podemos cultivar durante toda a vida é, precisamente, a curiosidade que nos vai encamiñando cara o sentido do abraio. En palabras da autora:
“O mundo dun pequeno é fresco, novo, fermoso, está cheo de sorpresa e entusiasmo. É unha desgraza que, na maioría de nós, esa visión lúcida, ese instinto natural que temos polo que é fermoso e impresionante, se debilite ou mesmo se perda antes de chegarmos á idade adulta. Se tivese cuña coa fada que supostamente está encargada de abeizoar todas as crianzas, pediríalle que escollese de agasallo para cada unha delas un sentido do abraio tan indestrutible que lles durase toda a vida, como un antídoto infalible contra o aborrecemento e o desencanto que han vir cos anos, contra a preocupación estéril por cousas que son artificiais, contra a alienación das orixes da nosa fortaleza”.
Nestas páxinas, Rachel Carson pon o foco, moi acertadamente, na importancia de acompañar e manter unha relación entre iguais coas nenas e nenos, despoxada de prexuízos, sen termos medo a evidenciar a nosa ignorancia e deixando fluír de xeito espontáneo a conversa –e o silencio-. Sen dúbida, escoller a inocencia entre as infinitas artimañas deste mundo fainos algomellores.
Lean, pois, e non deixen de abraiarse e celebrar a natureza.
Este sábado, día 2 de abril, ás 20 horas, a formación Fixe Trío, subirá ao cenario do auditorio da Casa-Museo Manuel María para interpretar ao público asistente pezas do seu traballo Sempre Fixe, así como das súas últimas e recentes composicións. Será unha viaxe atlántica a través dun universo de composicións orixinais e temas populares arranxados e interpretados co seu son particular.
Os instrumentos principais deste trío, conformado por Xela Conde, Blanca Marigómez e Joel Fontán, son a voz, o cello e a guitarra; tamén aparecen outros timbres como violíns, frautas e diversos instrumentos de percusión. Con eles e cunha escenografía coidada crean un ambiente que convida as persoas que asistamos a participar do seu emocionante concerto.
Algunhas ligazóns das súas composicións:
Para asistir ao concerto é necesario reservar previamente o billete (5 euros) en contacto@casamuseomanuelmaria.gal ou a través do whatsapp 698177621.
IT’S YOUR TURN BUT NO YOUR MOMENT
Ás veces as grandes sentenzas semellan máis poéticas, menos crúas, se as dicimos noutras linguas.
Sempre me gustou o baile. Unha man no ombreiro, outra no van da parella, un sentir a mesma música e interpretala cada persoa co seu propio corpo, pero escoitando o mesmo. Mais aínda que o ritmo o sentimos dende pequenas, aprendes que hai unhas regras, incluso para o baile, e resolves que curiosamente quen vai levar o mando, vai ser a parte masculina mesmo no tocante a como ti sentes a música.
Se algo temos aprendido as mulleres ao longo da nosa vida é que a meirande parte das veces se goberna para nós, sen ternos verdadeiramente en conta. Mesmo hai quen quere defender a igualdade dende a “sabenza” dunha diferenza que é a que se usa tanto para enxalzarnos coma para domearnos. Que voluble é a linguaxe, que etérea a utopía, que crúa a realidade.
Poñer sempre en tea de xuízo o que podemos ou non podemos facer, a tristeza de constatar e extrapolar aquilo que nos dicía Federico II de Prusia: Tout pour le peuple, rien par le peuple, o que hoxe poderiamos parafrasear como: “Todo para as mulleres pero sen as mulleres”. Este mes volvíamos reivindicar medidas que verdadeiramente muden este país no que vivimos, en canto a igualdade, para evitar os sesgos de xénero, os teitos de cristal, reivindicar un 8 de marzo que para algúns é unha celebración, “Señoras, podedes saír á rúa e pedir o que consideredes, deixámosvos”. Son esas mesmas voces as que en troques de pedir unha baixada de prezos, abusivos a todas luces, o que fan é dicir que eses 20.319M€ en políticas de igualdade é mellor destinalos a outras cousas, porque xa que estades “señoras” acostumadas a calar e a acatar o resto de políticas, porque non ides facelo agora se é polo ben de todos? E ante isto, os que desvalixaron a sanidade pública, os corruptos que levan anos roubando á cidadanía, os que levan anos rachando coa educación pública veñen darnos clases de moral, hai incluso “mulleres” que teiman en dicirnos que hai máis sitios onde meter os cartos. E quen un día nos di que a violencia vicaria é un tipo de violencia machista e ao día seguinte argumenta que iso non ten nada que ver coa violencia machista. Dobreces da linguaxe.
Seguimos sometidas a un patriarcado que nos quer facer ver como menores de idade, papeis secundarios, pero necesarios para dar idea de novos tempos, listas electorais paritarias,… pero canta razón tiña Beauvoir, canta! Vale calquera zarangallada para que se poñan en tea de xuízo os nosos dereitos, non se pode baixar nunca a garda, porque como ela mesma dicía: “o opresor non sería tan forte se non tivese cómplices entre os propios oprimidos”.
Ás veces non sei se son eu, que o sente así, ou se é un sentimento máis estendido. Semella que as mulleres sempre chegamos tarde a todo, mesmo á historia, que sempre somos as últimas e sempre temos que demostrar máis ca ninguén, porque como se poñía antes nas cartillas da mili a eles “el valor se les presupone”. Teremos que seguir, coma nos documentais, sendo leoas, que tras desas poutas mulidas coas que agariman o chan que pisan, limpan as gadoupas coa lingua rasposa da realidade, sen perder nunca de vista de onde vén o vento.
Xa o dicía miña avoa, non hai nada como bailar o “suelto”.
E ti, apártaste porque o teu momento xa chegará ou pensas reclamalo agora, porque verdadeiramente é teu e ninguén che pode dicir que agora non toca?
*Autoría da imaxe da deusa Sekhmet, Patricia Torrado Queiruga
Título: STOP
Todos os días son terceiro domingo de novembro.
Todas as flores son recendo da memoria.
Hai intres sostidos no accidente das horas.
Hai lugares nos que todo se detén.
COLINAS DEL CAMPO DE MARTÍN MORO TOLEDANO
Hoxe imos viaxar a un precioso recuncho do Bierzo Alto, Colinas del Campo de Martín Moro Toledano. En principio chama a atención o seu nome tan longo, que xunto con Gargantilla del Lozoya y Pinilla de Buitrago, na provincia de Madrid, é un dos nomes máis longos de vilas da Península. Mais non só o seu nome é curioso, a mesma aldea é un oasis de beleza e sosego, onde o silencio é o rei, sendo só alterado polo murmurio das augas dalgunha fonte, ou do Boeza, río que a atravesa. Atópase no concello de Igüeña, preto de Bembibre e a uns 50 km de Ponferrada.
Colinas, que é así coma se coñece popularmente, está protexido polos cumes do Catoute e Arcos da Auga e bañado, coma veño de dicir, polo río Boeza, cunha altitude duns 1200 m. Tanto a aldea coma o seu entorno, embebido de natureza, constitúen un Conxunto histórico, coma así foi declarado no ano 1994, onde semella que o o tempo se detivo lustros atrás.
Apenas unhas cincuenta almas, habitan este pintoresco lugar, a maioría xente maior, aínda que chegado o verán, a poboación aumenta considerablemente, grazas aos emigrantes e visitantes, que veñen pasar uns días a casas habilitadas para o turismo rural. Aquí tamén, coma en todo o rural, o despoboamento é un mal endémico. Sirvan de exemplo, Urdiales de Colinas e Los Montes de la Ermita, dúas aldeas, moi pretiño de Colinas, na actualidade, baleiras.
Segundo chegamos temos que deixar o coche á entrada, porque, agás aos veciños, non se permite a entrada de vehículos. Unha ponte medieval que cruza o río Boeza será o primeiro que nos atoparemos, para dar paso a rúas empedradas e un conxunto de vivendas en pedra e de teito de lousa, con corredores e balcóns de madeira, típicas desta comarca berciana. Logo a Ermida do Santo Cristo aparecerá á nosa vista, cun precioso arco, por debaixo do cal teremos que pasar. Dise que por aquí, outrora, pasaron peregrinos camiño de Santiago de Compostela.
A fonte de San Juliano, de fresca auga, é outro lugar a visitar, sen esquecernos de beber un grolo e, se levamos unha botella, de enchela do prezado líquido. Se seguimos camiñando chegaremos á Praza Bocos, o centro do lugar. Iso si, a non ser que sexa en verán, é fácil que non nos crucemos con ninguén. Coma dixen ao principio, aquí o silencio e o rei e a soidade, a súa compañeira.
Non podemos deixar este paradisíaco entorno sen dar un paseo pola beira do Boeza e observar os antigos muíños de auga que se encontran no seu curso e, se temos tempo e, sobre todo, se decidimos pasar uns días, realizar diferentes rutas de sendeirismo en pleno contacto coa natureza. Unha delas, moi interesante é a que une Colinas con Bembibre, a segunda localidade, en poboación, do Bierzo.
E coma remate, destacar o edificio que se coñece co nome de “Sede Estable de Artesanía” un espazo con diversas salas onde artistas da zona expoñen as súas obras e no que tamén se celebran recitais e eventos poéticos.
Animo, pois, a que en calquera fin de semana ou vacacións vos acheguedes e coñezades esta fermosa aldea, que tan preto está de nós, coma moitos outros lugares, e que descoñecemos. Ah! E non vos esquezades dun bo cocido, con botelo e chourizos caseiros e, se sodes máis de peixe, podedes degustar un bacallau con patacas. Todo isto regado cun Mencía ou un Godello da zona.